مفهوم و ماهیت اطمینان در علم اصول

علی رضا امینی؛ محمدرضا محمدرضا داداشی نیاکی

دوره 5، شماره 8 ، مرداد 1392، صفحه 7-34

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1893

چکیده
  چکیده در نظام حقوقی اسلام، تلاش مجتهد بر آن است که مراد شارع را از منابع مقبول و از طریق مطلوب و دارای حجیت بدست آورد. از نگاه اصولیان، حالت‌های وصول به واقع از سه فرض یقین (قطع)، ظنّ و شکّ خارج نیست؛ ظن جز در موارد خاص حجت نیست؛ شک نیز مردود است. ادله و منابع حکم و تکلیف، افاده کننده یقین منطقی نیست؛ لذا بدیهی است یقین در فقه و حقوق، یقین ...  بیشتر

قصاص کلامی

احمد باقری؛ مجتبی صادقی

دوره 5، شماره 8 ، مرداد 1392، صفحه 35-56

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1894

چکیده
  دشنام و ناسزاگویی از گناهان کبیره بوده و از نظر عقلی و اخلاقی نیز قبیح به شمار می آید. با وجود این، برخی از فقها در مواردی حکم به جواز ناسزاگویی کرده و ادله‌ای را از کتاب و سنت برای این سخن خود ذکر نموده‌اند. از جمله‌ی این موارد ناسزاگویی در مقام تلافی است که از آن به عنوان قصاص کلامی،یا دشنام تلافی‌جویانه یاد شده است. در این جستار دلالت ...  بیشتر

حریم گویش

مصطفی جباری

دوره 5، شماره 8 ، مرداد 1392، صفحه 57-68

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1895

چکیده
  برای آشنایان با قواعد، نخستین مفهوم متبادر از واژه «حریم» آن است که در بحث مربوط به املاک (اراضی، چاه‌ها، قنوات و چشمه‌ها و نظایر این‌ها ) مورد بررسی و مناقشه قرار می‌گیرد. اما آن‌چه در این نوشتار بررسی می‌شود «حریم گویش» است و این‌که آیا گویش‌ها و لهجه‌ها نیز حریم دارند یا خیر؟ آیا می‌توان به بهانه‌ی ساخت برنامه‌ی طنزی که باعث ...  بیشتر

تفسیر نظریه عدالت معاوضی در قلمرو قراردادها

سید پدرام خندانی؛ محمد خاکباز

دوره 5، شماره 8 ، مرداد 1392، صفحه 69-84

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1896

چکیده
  عدالت معاوضی دردیدگاه فلسفه حقوق، به معنی ارائه میزان دقیق حقوق هرکس است و بدون دخالت اشخاص حاصل می گردد و عدالت توزیعی به تقسیم ثروت توسط دولت می پردازد. نظریه عدالت معاوضی از دیدگاهی کاربردی تر، به معنای ضرورت موازنه حقوق طرفین در عقد معاوضی است و چنان چه این موازنه مخدوش گردد باید به وسیله سایر اصول حقوقی جبران گردد. این نظریه درحقوق ...  بیشتر

گستره اختیارات حاکم اسلامی در جایگاه ولیّ دم

مریم صفایی؛ عباسعلی سلطانی؛ حسین ناصری مقدم

دوره 5، شماره 8 ، مرداد 1392، صفحه 85-102

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1897

چکیده
  با توجه به لزوم جلوگیری از هدر رفتن خون انسان، خداوند به طور قهری حاکم را ولیّ کسی قرار می‌دهد که ولیّ ندارد. اما آیا تمام اختیاراتی که برای اولیای‌دم وجود دارد، برای حاکم نیز ثابت است؟ و او نیز در جایگاه ولیّ‏دم می‌تواند آنها را اعمال کند و از قصاص به دیه و یا بدون آن رضایت دهد یا خیر؟ در این مسئله دو دیدگاه مشهور و غیر مشهور وجود دارد؛ ...  بیشتر

نظر صاحب حدائق در وجوه محتمل در جمع اخبار علاجیه

سید علی حسینی طباطبائی؛ عبدالکریم عبداللهی نژاد؛ سید محمد تقی قبولی در افشان

دوره 5، شماره 8 ، مرداد 1392، صفحه 103-122

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1898

چکیده
  مهم ترین عامل مؤثر در رفع تعارض اخبار و روایات شیعه، روایاتی است که به «اخبار علاجیّه» شهرت یافته است. این مقاله مقایسه ای است میان نظریه مرحوم صاحب حدائق با مهم ترین نظریه ها در جمع اخبار علاجیه. قسمتی از برخی کتب روائی شیعه، به مجموعه روایاتی با عنوان «اخبار علاجیّه» اختصاص یافته است که در این روایات، راهکارهای برون رفت از تعارض میان ...  بیشتر

ساختار و چالش‌های حقوقی قرارداد اختیار معامله

معصومه کشتکاری؛ حمید رضا علومی یزدی

دوره 5، شماره 8 ، مرداد 1392، صفحه 123-148

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1899

چکیده
  ابزارهای مالی مشتقه که از نوآوری‌های متخصصان امور مالی می‌باشد، نقش مهمی در رونق بازارهای مالی ایفا می‌نماید. این ابزارها که برای مقابله با ریسک به وجود آمده‌اند، روز به روز تکامل و تنوع بیشتری پیدا می‌کنند. از مهمترین این ابزارها، قرارداد اختیار معامله است که در مقایسه با سایر ابزارهای مشتقه از انعطافپذیری بیشتری برخوردار است ...  بیشتر

جرمانگاری در نظام کیفری جمهوری اسلامی ایران

علی نحفی توانا؛ فهیم مصطفی زاده

دوره 5، شماره 8 ، مرداد 1392، صفحه 149-170

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1900

چکیده
  جرمانگاری فرایندی است که به موجب آن قانونگذار فعل یا ترک فعلی را ممنوع و برای آن ضمانت اجرای کیفری وضع می‌کند. این مهم در نظام کیفری جمهوری اسلامی ایران، با توجه به اصل 71 قانون اساسی باید «در حدود مقرر در قانون اساسی» صورت گیرد. با توجه به اصل یادشده، اختیار مجلس شورای اسلامی در وضع مقررات کیفری و جرمانگاری بیحدّ و حصر نیست، بلکه تابع ...  بیشتر