مفهوم اموال فکری در حقوق اموال و جایگاه آن

رحیم پیلوار

دوره 7، شماره 12 ، تیر 1394، صفحه 7-40

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1928

چکیده
  از جمله مصادیق اموال، اموال فکری هستند که از جایگاه مهمی در دنیای کنونی برخوردارند. این مقاله در پی آن است تا اموال فکری را از زاویۀ حقوق اموال و با کمک از حقوق تطبیقی بررسی کرده و خواننده را با مفهوم و جایگاه اموال فکری در حقوق اموال آشنا کند. به عنوان نتیجه باید گفت که متعلق اموال فکری، اشیائی منقول و غیر محسوس بوده و در فقه و حقوق ایران ...  بیشتر

ردّ پای زبان‌شناسی حقوقی در متون فقهی

مصطفی جباری؛ حسین رضویان

دوره 7، شماره 12 ، تیر 1394، صفحه 41-64

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1929

چکیده
  زبان‌شناسی حقوقی به عنوان یکی از رویکردهای جدید بین‌رشته‌ای، در سال های آخر قرن بیستم مطرح شد. یکی از حوزه‌های فعالیت این شاخه علمی، تجزیه و تحلیل و تفسیر متون حقوقی است. مقاله حاضر در پی آن است تا نشان دهد که برخی از فقها، آگاهانه یا ناآگاهانه به جنبه‌هایی از زبان‌شناسی حقوقی واقف بوده‌اند و آن را در تفسیر پاره‌ای از جملات و احکام ...  بیشتر

جستاری نقادانه پیرامون دلایل لزوم عینیّت «مورد رهن»

سعید حبیبا؛ هادی شعبانی کَندسری؛ مرتضی جمالی

دوره 7، شماره 12 ، تیر 1394، صفحه 65-96

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1930

چکیده
  در این مقاله، لزوم عینیّت مورد رهن با دید تحلیلی در منابع فقه امامیه مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، بازشناسی معانی عینیّت مال مرهون و برشمردن دلایل لزوم عین بودن آن و ارزیابی آنها بوده و این سؤال مطرح است که چرا فقیهان امامیه بر عینیّت مورد رهن تأکید ورزیده، و رهن غیر اعیان را باطل می‌دانند؟ نتیجه این تحقیق آن است ...  بیشتر

مبانی فقهی ارتداد با رویکرد آزاد اندیشی

محمد صادق جمشیدی راد؛ حیدر امانی فر

دوره 7، شماره 12 ، تیر 1394، صفحه 97-122

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1931

چکیده
  حکم ارتداد، یکی از فروعات مسلّم فقهی اسلام می باشد که بر اساس آن، فرد مرتد، محکوم به مجازات باشد. علاوه بر منتقدین، بسیاری از مدافعین نیز بر این باورند که حکم مذکور، بر خلاف یکی از بدیهی ترین حقوق اولیه انسان، یعنی آزادی عقیده و بیان می باشد. در این راستا، کتب و مقالات بسیاری توسط اندیشمندان به رشته تحریر درآمده است که به اعتقاد ما بر ...  بیشتر

درنگی در مبانی فقهی اعدام تعزیری مجدّد

عباسعلی سلطانی؛ حمید سلیمانی

دوره 7، شماره 12 ، تیر 1394، صفحه 123-154

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1932

چکیده
  یکی از مباحثی که اخیراً در حوزه فقه و حقوق کیفری مورد نزاع و اختلاف قرار گرفته است مشروعیت یا عدم مشروعیت اجرای مجدّد حکم اعدام تعزیری می باشد. اعدام تعزیری یکی از اقسام مجازات های سالب حیات است که از ناحیه حاکم تعیین می شود. اعدام تعزیری مجدّد در جایی مطرح است که وقتی مجرمی به اعدام تعزیری محکوم گشته و تمامی مقدمات و تشریفات اعدام هم ...  بیشتر

تعارض در قرارداد و کارآیی قواعد اصولی در تفسیر آن

مهرزاد شیری؛ احمد باقری؛ محمد علی خورسندیان

دوره 7، شماره 12 ، تیر 1394، صفحه 155-184

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1933

چکیده
  تنظیم قرارداد، گاه به صورتی است که شناخت قصد مشترک طرفین به سختی امکان پذیر است و همین امر اختلافاتی را میان متعاقدین پدید می آورد. تعارض در قرارداد از اشکالاتی است که باعث این پیچیدگی (اجمال) گردیده و تفسیر و تبیین قرارداد را اجتناب ناپذیر می نماید. تعارض در قرارداد بیشتر زمانی رخ می دهد که بین بند ها و عبارات قرارداد، تنافی و ناسازگاری ...  بیشتر

ماهیّت تأسیس حقوقی حریم طرح ها و اموال عمومی عام المنفعه در املاک خصوصی مجاور آنها

هدی غفاری؛ محمود زمانی؛ مسعود رحمانی

دوره 7، شماره 12 ، تیر 1394، صفحه 185-210

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1934

چکیده
  قوانین و مقررات تحدید مالکیت خصوصی در نظام حقوقی ما کم نیستند. منفعت عمومی و اعمال حاکمیت، از دایره تسلط مالک خصوصی بر مال خود کاسته و به دو صورت تحدید مالکیت مطلق و نسبی حکومت دارد. علاوه بر تملک اراضی به منظور اجرای طرح های عام المنفعه توسط دولت و دستگاه های اجرایی، قسمتی از اطراف این طرح ها به عنوان حریم طرح، بدون پرداخت عوض نیز تصرف ...  بیشتر

مجازات شرکت در قتل

عباسعلی فراهتی؛ مهدی متین

دوره 7، شماره 12 ، تیر 1394، صفحه 211-244

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1935

چکیده
  در نهاد کیفری اسلام، برای هر جرمی کیفری نهاده شده که بر اصل برقراری تناسب میان کیفر و جرم مبتنی شده است. قتل به عنوان یکی از جرائم مستوجب قصاص، گاه توسط یک نفر و گاهی نیز به صورت گروهی انجام می شود. صرفنظر از حکم قصاص یا اخذ به دیه و یا عفو، در ازای جرم قتلی که توسط یک نفر انجام می شود،کیفر جرم قتلی هم که مرتکبین آن دو یا چند نفر باشند – ...  بیشتر

کاربرد دلالت نهی بر فساد در تفسیر قوانین

زهرا فیض؛ حمید مسجدسرایی

دوره 7، شماره 12 ، تیر 1394، صفحه 245-276

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1936

چکیده
  قواعد علم اصول فقه به عنوان یک ابزار مهم و کاربردی با هدف تفسیر قوانین موضوعه و کشف مراد قانونگذار به هنگام سکوت، اجمال، ابهام و حتی تعارض قوانین در خدمت حقوقدان و دادرس واقع شده و با بکارگیری این قواعد، امکان دستیابی به روح قانون و مراد قانونگذار فراهم می گردد؛ مسأله دلالت نهی بر فساد نیز از جمله مسائل مهم علم اصول است که در دو حوزه ...  بیشتر

بازپژوهی مبانی حجیّت قطع و امارات در علم اصول

علیرضا هدایی؛ حسین داورزنی؛ محمدرضا حمیدی

دوره 7، شماره 12 ، تیر 1394، صفحه 277-298

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1937

چکیده
  تبیین مفهوم حجّت و بررسی مبانیِ آن مهم ترین مسأله در علم اصول فقه است که ریشه در متون روایی و عقاید کلامی خاص خود دارد. مشهور ترین نظریات اصولی پیرامون مسأله حجیّت عمدتاً بر پایه‌ حجیّت ذاتی قطع و حجیّت تنزیلی- جعلی امارات و با اصل قرار دادن عدم حجیّت، ارائه شده است. در این نوشتار تلاش شده ضمن بیان ریشه‌های کلامی و روایی باب حجیّت، و ...  بیشتر