نویسندگان
چکیده
تبیین مفهوم حجّت و بررسی مبانیِ آن مهم ترین مسأله در علم اصول فقه است که ریشه در متون روایی و عقاید کلامی خاص خود دارد. مشهور ترین نظریات اصولی پیرامون مسأله حجیّت عمدتاً بر پایه حجیّت ذاتی قطع و حجیّت تنزیلی- جعلی امارات و با اصل قرار دادن عدم حجیّت، ارائه شده است. در این نوشتار تلاش شده ضمن بیان ریشه‌های کلامی و روایی باب حجیّت، و تبیین کاستی های مبانی نظریات مشهور، اصول قابل قبول تری در این زمینه ارائه شود؛ به نظر می رسد معنای واحد حجیّت در مباحث اصولی عبارت است از قابلیت احتجاج بر مبنای علم حاصل از قیام امارات عقلایی؛ مشروط به آن که مورد ردع شارع قرار نگرفته باشند در این ساختار، اصل بر حجیّت امارات و طرق عقلایی قرار داده می شود و ریشه منجزیّت و معذریّت امارات به وجود روح مسؤولیت-پذیری یا تقصیر در اعتماد به امارات- به عنوان مقدمه حصول قطع یا اطمینان- دانسته می‌شود. این سخن علاوه بر مستدل‌تر بودن از نظریات رایج، توالی مناقشه برانگیز کمتری نیز به دنبال دارد و با روایات باب حجیّت نیز سازگار‌ترست.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Review of Essentials of Authority of Certitude (Qatâ) and Authorized Conjectural Proofs (Amaras) in the Science of Usul al-Fiqh
چکیده [English]
Explanation of notion of the authoritative and surveying its essentials is the most significant problem in the science of Usul al-Fiqh, which is, in turn, rooted in hadiths as well as its own particular theological doctrines. The most prominent Usuli opinions on the problem of authority are presented chiefly on the basis of essential authority of the certitude and conventional authority of authorized conjectural proofs, along with the principle of non-authority. Explaining traditional and theological roots of authority and expounding deficiencies of prominent opinions, the present essay attempts to present more acceptable principles in this connection.
It seems that the unified meaning of âauthorityâ in Usuli discussions is âcapability of argumentation on the basis of knowledge produced by existence of authorized conjectural proofs, conditional upon not being rejected by the divine lawgiver.â In this structure, authority of authorized conjectural proofs and ways made by the judgment of the wise is treated as the principle and incontrovertible-making and excuse-making of authorized conjectural proofs are treated as being results of existence of spirit of responsibility or fault in trusting authorized conjectural proofs as preliminaries of producing of certitude or confidence. In addition to being more demonstrative compared to the prevailing views, this opinion leads to less contro versial consequences and is more compatible with hadiths on the authority.
کلیدواژه‌ها [English]
- certitude
- authority of authorized conjectural proofs
- the conduct of the wise
- conjecture
)