تأمّلی در جرم شناسی سبز؛ داشته ها و بایسته ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.

2 دانشیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی،سمنان، ایران (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ،واحد سمنان،دانشگاه آزاد اسلامی ،سمنان ، ایران

چکیده

جرائم زیست محیطی که شامل هرگونه فعل زیانبار به محیط زیست شده و امروزه تحت عنوان «جرم شناسی سبز» از آن تعبیر می شود و چارچوب مباحث نظری مرتبط با آن همواره موضوع بحث علوم داخلی و اسناد بین المللی بوده است. در این نوشتار، با نگاهی توصیفی - تحلیلی پیشینه تقنینی این جرائم، مبانی حقوقی جرم سبز و مهم تر از آن، چالش های مقابله با جرم سبز با استناد به قوانین موجود مورد کنکاش قرار گرفته و در گفتمان سیاست جنایی در حوزه سیاستگذاری کیفری این نتیجه حاصل می‌شود که قوانین کیفری ایران در خصوص برخورد و رسیدگی با این شاخه از جرائم، نیازمند وضع قوانین راهبردی و تعیین خط‌مشی و سیاست ‌های اجرایی متناسب آسیب‌ شناسانه با سیاستگذاری افتراقی با توجه به ماهیّت پیچیده و چند بعدی این دسته از جرائم است؛ دادرسی افتراقی از یک سو، و تحقّق اصل مشارکت عمومی از سوی دیگر، ضامن دستیابی به وضعیّت متناسب در برخورد با این پدیده می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reflections on Green Criminology: Hadges and Endowments

نویسندگان [English]

  • Ali Rashidi 1
  • Maryam Aghaei Bejestani 2
  • Mohammad Rohani Moghaddam 3
1 PhD Student, Department of Criminal Law and Criminology, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran.
2 Associate Professor Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Semnan Branch ,Islamic Azad University , Semnan ,Iran
3 Associate Professor Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Semnan Branch ,Islamic Azad University , Semnan ,Iran
چکیده [English]

Environmental crime, which includes any harmful verb to the environment and today is interpreted as « green criminology, and the framework of theoretical discussions related to it is always the subject of discussion domestic Science and International Documents. In this article, with a descriptive-analytical look at the legislative background of these crimes, the legal foundations of green crime and, more importantly, the، The challenges of tackling green crime are explored in accordance with existing laws and in the discourse of criminal policy in the field of criminal policy, it is concluded that Iran’s criminal laws regarding the treatment and dealing with this branch of crime، It requires the establishment of strategic laws and the determination of policies and policies appropriate to pathological implementation with differential policy making due to the complex and multi-dimensional nature of this category of crimes؛ Differential proceedings, on the one hand, and humiliation of the principle of public participation, on the other hand, ensure the achievement of the situation of proportionate understanding in dealing with this phenomenon.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Green crime
  • Criminal policy
  • Participation principle
  • Differential proceedings
- الماسی، علی (1385)،  بهداشت عمومی، چ2، تهران: انگیزه.
- امیدی، جلیل؛ یوسفی پور، فرهاد (1393)، موقعیّت و مبانی ارزش گذاری محیط زیست و لزوم مقابله با آلاینده ها در فقه اسلام، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 11، 7-30.
- امیرارجمند، اردشیر (1373)، حفاظت از محیط زیست و همبستگی بین المللی، مجله تحقیقات حقوقی، ۱۵، 323-436.
- امیری اردکانی، محمد؛ عمادی، محمدحسین (1381)، دانش بومی در کنترل آفات و بیماری های گیاهی، تهران: دفتر مطالعات و تلفیق برنامه ها.
- برخوردار، بنفشه (1387)، شناخت محیط زیست، تهران: دانشگاه پیام نور.
- بهرامی احمدی، حمید؛ فهیمی، عزیزاله (1386)،  مبنای مسئولیت  مدنی  زیست  محیطی در  فقه و حقوق  ایران، دو فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهشنامه حقوق اسلامی، 26، 121-150.
- بیگ، محمدسهراب؛ نوروزی،کوروش (1396)، سیاست جنائی اسلام و ایران در قبال جرایم زیست محیطی، تهران: قانون یار.
- بیگدلی راد، محمد علی (1385)، نکات ایمنی اشعه، قزوین: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی.
- پوربافرانی، حسن؛ همتی، مرضیه (۱۳۹۵)، نقد سیاست کیفری ایران در قبال جرایم زیست محیطی، فصلنامه مجلس و راهبرد، ۸۷، 349-373.
- پورهاشمی، سید عباس؛ ارغند، بهاره (1392)، حقوق بین الملل محیط زیست، تهران: دادگستر.
- پویی زو، لویل 01380)، خطر تشعشعات هسته ای بررسی حادثه انفجار رآکتورهای نیروگاه هسته ای چرنوبیل، ترجمه: احمد علوی، مشهد: آستان قدس رضوی.
- تقی زاده انصاری، مصطفی (1376)، حقوق کیفری محیط زیست، تهران: قومس.
- تقی زاده انصاری، مصطفی (1401)، حقوق محیط زیست در ایران، چ10، تهران: سمت.
- جوزف اف؛ دی منتو (1394)، محیط زیست جهانی و حقوق بین الملل، ترجمه: سبحان طیبی، تهران: مجد.
- حسن زاده، مهدی (1389)، مبانی فقهی اعتبار نظر اهل خبره، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، 40/2،  125-137.
- حسینی آزاد، سید علی؛ محمدی، مهرداد (1377)، حمایت از محیط زیست در مخاصمات مسلحانه از منظر حقوق بین الملل، تهران: شهردانش.
- خادمی، حجت؛ عباسی، محمود (1389)، حمایت از منابع ژنتیک در پرتو قانون ثبت اختراعات، طر حهای صنعتی و علائم تجاری، فصلنامه حقوق پزشکی، 12، 105-130.
- خوئینی، غفور (1395)، ، مواد هسته ای، همایش ملّی مهندسی قدرت و نیروگاه های هسته ای، بوشهر.
- دبیری، فرهاد (1380)، بررسی قوانین و مقررات ارزیابی اثرات زیست محیطی در ایران، تهران: اطلاعات.
- سلیمی، صادق (1389)، مجرمین یقه سفید و سیاست کیفری ایران، تهران: کتابخانه گنج دانش.
- سینگر، پیتر (1388)، یک جهان: اخلاق جهانی شدن، ترجمه: محمد آزاده، تهران: نی.
- شاحیدر، عبدالکریم؛ نژادسلیمانی، صالح (بی تا)، حقّ بر محیط زیست سالم در رویه قضائی ایران، سومین کنفرانس بین المللی دانش و فناوری حقوق و علوم انسانی ایران.
- شمس، عبداالله (1392)، آئین دادرسی مدنی، ج3، چ23، تهران: دراک.
- طحان پور، سمانه (1389)، جرم انگاری تخریب محیط زیست در حقوق بین الملل، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
- قاسمی، ناصر (1385)، مبانی تحقق جرائم زیست محیطی، فصلنامه دیدگاه های حقوقی، 40و41، 49-58.
- قوام، عبدالعلی (1384)، روابط بین الملل نظریه ها و رویکردها، چ2، تهران: سمت.
- کشاورز، اسدالله (1399)، بزهکاری سبز، تهران: میزان.
- گرجی فرد، حمیدرضا (1395)،جرم شناسی سبز، تهران: میزان.
- گوندلیک، لوتار و دیگران (1389)، حقوق محیط زیست، ج2، ترجمه محمد حسن حبیبی، تهران: دانشگاه تهران.
- مشهدی، علی (1392)، حق بر محیط زیست سالم (الگوی ایرانی ـ فرانسوی). تهران: میزان.
- مگدلن، ژریستف (1398)، خطرات زیست محیطی کاهش منابع درایی، ترجمه: ونوس فرخی، تهران: جنگل.
- ملکم شاو (1400)، حقوق بین الملل محیط زیست، ترجمه: علی مشهدی، تهران: خرسندی.
- موسوی، سید فضل الله (1391)، سیر تحولات منابع حقوق بین الملل محیط زیست، تهران: میزان.
- میر محمدصادقی، حسین (1383)، حقوق کیفری اختصاصی (جرائم علیه اموال و مالکیت)، ج1، تهران: میزان.
- وایت، راب (1394)، جرائم علیه طبیعت، ترجمه: پیمان نمامیان و سبحان طیبی، تهران: مجد.
- وایت، راب (1395)، جرائم محیط زیست فراملی به سوی جرم شناسی جهان بوم، ترجمه: حمیدرضا دانش ناری، تهران: میزان.
- هابرماس، یورگن (1389)، جهانی شدن و آینده دموکراسی، چ5، ترجمه کمال پولادی، تهران: مرکز.
- هنکرتز، ژان ماری؛ دوسوالدبک، لوئیس (بی تا)، حقوق بین المللی بشردوستانه عرفی، ج1، چ2، ترجمه: دفتر امور بین الملل قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، تهران: مجد.