مطالعه فقهی حقوقی قرارداد حمل و نقل کالای قاچاق و ید متصدّی حمل و نقل بر مال قاچاق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران. (نویسنده مسئول)

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه تهران

چکیده

قرارداد حمل و نقل، قراردادی است که ما بین متصدّی حمل و نقل و مُرسِل (ارسال کننده کالا) منعقد می‌شود. نوشتار حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که قرارداد حمل و نقل در فرضی که حمل کالا از طریق قاچاق باشد چه وضعیّتی دارد؟ این تحقیق که به روش توصیفی -تحلیلی انجام شده، حاکی از این است که برحسب توافق یا عدم توافق بر امری که از مصادیق قاچاق است، قرارداد حمل و نقل باطل یا صحیح خواهد بود؛ به علاوه این که ید متصدّی حمل و نقل، دائر مدار صحّت یا بطلان قرارداد حمل و نقل نیست و در شرایطی که متصدّی، اقدام به حمل کالای قاچاق کرده باشد بایست قواعد مربوط به ید امانی و ضمانی مورد لحاظ قرار گیرد. در این خصوص، مسأله در قالب پنج فرض مطرح گردیده تا به دقّت وضعیّت تمامی صورت ها مشخّص شود؛ یافته اصلی تحقیق در نهایت آن است که ید متصدّی، علی الاصول، ید ضمانی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Legal jurisprudence study of contraband transport contract and the responsibility of the transport operator on contraband

نویسندگان [English]

  • Ghasem Shafiei Ala,vijeh 1
  • Ali Nahadi Kashani 2
1 Assistant Professor of Kashan University Law Department
2 Master's degree in Private Law, University of Tehran
چکیده [English]

The transportation contract is a contract that is concluded between the carrier and the sender. This article tries to answer the question, what is the status of the transport contract in the case that the goods are transported through smuggling? This research, which was carried out in a descriptive-analytical way, indicates that according to the agreement or non-agreement on a matter that is an example of smuggling, the transport contract will be valid or invalid; In addition to the fact that the transport operator is not responsible for the validity or invalidity of the transport contract, and in the situation where the operator has attempted to transport contraband, the rules related to security deposit and guarantee must be taken into account. In this regard, the issue has been raised in the form of five assumptions in order to accurately identify the situation of all cases; in the end, the main finding of the research is that the operator's support is essentially a guarantee.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The status of the transport contract
  • Warranty responsibility
  • fiduciary responsibility
  • transport operator's deposit
- آملی، محمدتقی (بی تا)، کتاب المکاسب و البیع، ج1، تقریرات درس میرزای نائینی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- انصاری، مسعود؛ طاهری، محمدعلی (1384)، دانشنامه حقوق خصوصی، ج3، تهران: محراب فکر.
- باریک لو، علیرضا (1385)، مسؤلیت مدنی، ج1، تهران: میزان.
- بیرانوندی، نعمت الله؛ کاظمی، قباد (1401)، بزه دیدگان قاچاق دارو، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 29، 37-64.
- پارساپور، محمدباقر (1380)، گزیده ای از حقوق اموال، قم: اشراق.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1410ق)، الروضه البهیّه فی شرح اللّمعه الدمشقیه، ج5، قم: مکتبه الداوری.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (بی تا)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج16، قم: دار التفسیر.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن (1403ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج13، بیروت: دار حیاء التراث العربی.
- حسینی عاملی، سید جواد (1226ق)، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلّامه، ج21، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حکمت نیا، محمود (1389)، مسئولیّت مدنی در فقه امامیّه(مبانی و ساختار)، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (1413ق)، المختصر النافع فی فقه الامامیّه، تهران: مؤسسه البعثه.
- خمینی(امام)، سیّد روح الله (1421ق)، کتاب البیع، ج1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خوانساری، سیّد احمد (1405ق)، جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، ج۳، تهران: مکتبه الصدوق.
- زراعت، عباس (1392)، تحریر العناوین (قواعد فقه به زبان ساده)، تهران: جنگل.
- شادنیا، هوشنگ (1379)، نقش مناطق آزاد در قاچاق کالا، سومین همایش ملی بررسی قاچاق کالا و راه‌های پیشگیری از آن، تهران: دانشگاه تربیت مدرّس، پژوهشکده اقتصاد.
- شکاری، روشنعلی؛ اسکندریان، حسن (1393)، قواعد فقه (بخش مدنی)، تهران: میزان.
- شمس، عبدالله (1393)، آئین دادرسی مدنی(پیشرفته)، ج1، چ33، تهران: درّاک.     
- شهیدی، مهدی (1388)، حقوق مدنی۳ (تعهّدات)، تهران: مجد.
- صفایی، سید حسن (1390)، دوره مقدّماتی حقوق مدنی(قواعد عمومی قراردادها)، ج۲، تهران: میزان.
- طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم (1420ق)، العروه الوثقی(کتاب الاجاره)، ج5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- علم الهدی، سیّد مرتضی (بی تا)، الانتصار، قم: الشریف المرضی. 
- غروی اصفهانی، محمدحسین (بی تا)، الإجاره، ج1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- کاتوزیان، ناصر (1385)، حقوق مدنی(قواعد عمومی قراردادها)، ج1، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کاتوزیان، ناصر (1392)، دوره مقدّماتی حقوق مدنی(اعمال حقوقی)، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- محقّق داماد، سید مصطفی (1387)، قواعد فقه یک (بخش مدنی)، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. 
- محقّق داماد، سید مصطفی (1390)، اصول فقه، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی،
- محمّدی، ابوالحسن (1380)، قواعد فقه، چ5، تهران: دادگستر.
- مشکینی، میرزا علی (1388)، اصطلاحات الاصول، قم: حکمت.
- مکارم شیرازی، ناصر (14111ق)، القواعد الفقهیّه، ج3، قم: مدرسه امیرالمؤمنین(ع).
- موسوی بجنوردی، سید حسن (1419ق)، القواعد الفقهیّه، ج2، قم: الهادی.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1362)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج27، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- نمازی شاهرودی، شیخ علی (1419ق)، مستدرک سفینه البحار، ج10، تحقیق: شیخ حسن بن علی نمازی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- همدانی، آقارضا (بی تا)، حاشیه المکاسب، ج1، بی جا: بی نا.
- یزدانیان، علیرضا (1390)، مبانی مسؤولیّت مدنی متصدّی در قراردادهای حمل و نقل کالا در حقوق ایران و فرانسه، مجله حقوقی دادگستری، 73، 9-36.