نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جابر رضائی جنید ¹
• بهنام قنبرپور ²

¹ دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائمشهر ، ایران

² استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر، گروه حقوق و الهیات، قائمشهر، ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

حسب گزارش های مکرّر از منابع رسمی بین المللی، با افزایش رشد جمعیت در جهان معاصر و تحدید ذخایر زیر زمینی در آینده ای نه چندان دور، تهدید کمبود غذا برای نسل های آینده به طور جدّی مطرح است. یکی از راهکارهای برون رفت از این معضل پیش رو، استفاده از روش های مهندسی ژنتیک برای تغییر ژن گیاهان و موجودات به نام تراریخته است. پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته است با هدف پاسخ به این پرسش است که حکم شرعی چنین محصولاتی از منظر فقیهان چیست؟ یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که حکم دستکاری ژنتیکی مواد غذایی مورد اختلاف فقیهان است؛ برخی از فقها چنین تغییراتی را به نوعی تغییر در نظام خلقت تلقّی کرده و حسب قواعد دفع ضرر احتمالی و ترک مشتبهات، استفاده از آن را محلّ اشکال می دانند. عده ای دیگر با عنایت به منفعت عقلایی مترتّب بر این فنّاوری و استناد به اصل اباحه و اصل مصلحت، برخورداری از آن را بلامانع می انگارند. نگارندگان با عقیده بر جواز مشروط در استفاده از محصولات تراریخته، دیدگاه معتدل و منصفانه ای ارائه نموده و بر این عقیده تأکید می ورزند که بایسته است فرایند تولید و مصرف این قبیل محصولات با نظارت متخصّصین داخلی صورت پذیرد و ضرر قابل معتنابهی بر آن متصوّر نباشد.

کلیدواژه‌ها

• تراریخته
• تغییرات ژنتیکی
• ضرر احتمالی
• تغییر خلقت
• اصل اباحه

عنوان مقاله [English]

Conditional License in Transgenic Products

نویسندگان [English]

• Jaber Rezaei Joneid ¹
• Behnam Ghanbarpoor ²

¹ PhD Student in Private Law, Ghaemshahr Branch, Azad Islamic University

² Assistant Professor, Islamic Azad University, Law and Theology Department, Ghaemshahr Branch, Iran.

چکیده [English]

According to repeated reports from official international sources, with the increase in population growth in the contemporary world and the limitation of underground reserves in the not too distant future, the threat of food shortages for future generations is seriously posed. One way out of this dilemma is to use genetic engineering methods to change the genes of plants and organisms called transgenic. The present study, which was organized by descriptive-analytical method, aimed to answer the question, what is the legal ruling of such products from the perspective of jurists? The findings of the study indicate that the ruling on genetic manipulation of food is disputed by jurists. Some jurists consider such changes as a kind of change in the system of creation and according to the rules of repelling possible harm and leaving suspicions; use of it has some problems. Others, considering the rational benefit of this technology and citing the principle of permissibility and the principle of expediency, consider it unimpeded. The authors took a moderate and fair view, believing in the conditional permission to use transgenic products, and they emphasize that the process of production and consumption of such products should be done under the supervision of local experts and no significant damage should be expected.

کلیدواژه‌ها [English]

• Transgenic
• genetic changes
• potential harm
• change of creation
• principle of permissibility