امکان‌سنجی فردی‌کردن مجازات‌ها‌ی تبعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

براساس ماده  25 ق.م.ا. مصوّب 1392 تنها معیار برای تعیین مجازات تبعی، درجه مجازات اصلی مورد حکم می‌باشد؛ حال آن ‌که با عنایت به این‌که اصل فردی‌کردن مجازات ‌ها به عنوان یک ضرورت در نظام عدالت کیفری کنونی با اتّکا بر مبانی استواری پذیرفته شده ‌است نظر به عدم وجود مانع شرعی، عادلانه بودن دخیل کردن ویژگی‌ های جرم ‌شناختی و شخصیّتی مرتکب در فرایند تعیین مجازات، توجه به هدف بازاجتماعی کردن بزهکار و امکان استفاده از ظرفیّت پرونده شخصیّت می‌توان از اصل مذکور در ساحت مجازات ‌های تبعی نیز بهره برد. پژوهش حاضر با نگرشی تحلیلی - انتقادی قواعد حاکم بر این قسم از مجازات را به چالش کشیده‌ و به این نتیجه رسیده ‌است که در نظام قانونگذاری ایران در اغلب موارد، مجازات ‌ها‌ی تبعی در عرصه هایی که مناسب و کارآمد می ‌باشند درنظرگرفته نشده و بالعکس در مواردی که ضرورتاً مناسب نیستند به شکل غیر قابل انعطافی پیش‌بینی شده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on the Feasibility of the Individualization of the Accessory punishments

نویسندگان [English]

  • Mehdi Sabooripour 1
  • Rojin Ebrahimi 2
  • Mehrnosh Imani 3
1 Shahid Beheshti University
2 Shahid Beheshti University
3 Shahid Beheshti University
چکیده [English]

According to the article 25 of the Iranian Criminal Code which was ratified in 2013, the only criterion for determining of the accessory punishments has been encapsulated within the principle punishments of the committed crime. Regarding this fact that the individualization of punishments as a necessity in the criminal justice system, according to the absence of any Sharia obstacle, the fairness of engaging criminological and personal characteristics of the criminal in sentencing, considering the resocialization of the delinquent and the possibility of personality folder usage, it would be possible to use the abovementioned principle in the field of accessory punishments.
Through an analytical-critical method, the current research aims at challenging the rules governing on this kind of punishments and has come to this end that within the Iranian law-making system, in most cases, the accessory punishments have not been prescribed in appropriate and practical scopes and reversely, they have been inflexibly predicted in cases which are not necessarily proportionate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Accessory Punishment
  • Civil Disability
  • Rehabilitation
  • Principle of Punishment Individualization
- اداره کلّ پژوهش‌ و اطلاع‌ رسانی حقوقی (1383)، فرهنگ حقوقی دو زبانه(فارسی-انگلیسی) (انگلیسی-فارسی)، معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح قوانین و مقررات.
- اردبیلی، محمدعلی (1393)، حقوق جزای عمومی، ج3، چ4، تهران: میزان.
- اسمعیلی، علی (1384)، رابطه برچسب کج‌رو، تحریم اجتماعی و هویت انحرافی با تکرار جرم، مطالعات علوم اجتماعی ایران، 5، 38-57.
- خالقی، ابوالفتح (1384)، مجازات ‌ها‌ی نیمه پنهان، فصلنامه بصیرت، 34، 7-25.
- رحیمی‌نژاد، اسماعیل (1387)، کرامت انسانی در حقوق کیفری، تهران: میزان.
- ریاحی، اویس (1392)، اعاده حیثیّت و مطالعه تطبیقی با قوانین برخی کشورها، تهران: جاودانه، جنگل.
- ریاضی مبارکی، مهدی (1388)، تعیین مجازات متناسب با جرم و بزهکار در حقوق کیفری با نگرشی بر نظام ایران و انگلستان، پایان‌ نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی.
- زراعت، عباس (1392)، حقوق جزای عمومی3، مجازات‌ها  و اقدامات تأمینی براساس قانون مجازات اسلامی 1392، ج2، تهران: جاودانه.
- سلاحی، بهروز (1362)، پرونده شخصیّت، پایان ‌نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم ‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی.
- سلطانی، عباسعلی (1391)، مبانی فقهی نهاد اعاده حیثیّت، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 6، 83-106.
- سلیمی، صادق (1394)، چکیده حقوق جزای عمومی با اصلاحات واضافات جرم، مسئولیت کیفری، واکنش اجتماعی بر اساس قانون مجازات اسلامی 1392، چ6، تهران: جاودانه، جنگل.
- صادق‌ نژاد نایینی، مجید (1393)، مطالعه جرم شناختی جرائم اشخاص حقوقی حقوق خصوصی از علّت شناسی تا پیشگیری، رساله برای دریافت درجه دکتری در حقوق کیفری و جرم ‌شناختی.
- صبوری ‌پور، مهدی (1383-1384، اصلاحیه 1391)، تقریرات درس جامعه‌ شناسی جنایی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌ شناسی دکتر نجفی ابرندآبادی، قابل دسترسی در سایت:  lawtest.ir .
- علیوردی ‌نیا، اکبر؛ ستاره، سیمین (1392)، بررسی نقش خانواده، مدرسه و گروه همسالان در بزهکاری دانش‌آموزان، جامعه‌پژوهی فرهنگی ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 4، 79-103.
- فرانکل، ویکتور (1396)، انسان در جست و جوی معنا، ترجمه: نهضت صالحیان؛ مهین یلانی، چ46، تهران: درسا.
- کاظمی، سید سجاد؛ زررخ، احسان (1391)، تبلور قاعده انصاف در اصل فردی‌ کردن مجازات ‌ها، تعالی حقوق، 16و17، 59-45.
- کشفی، سید سعید؛ صفری کاکرودی، عابدین؛ علی‌نیا، مختار (1394)، علل تکرار بزه سرقت در شهرستان شهریار با تحلیلی بر نظریه ‌های برچسب‌زنی، کنترل اجتماعی و معاشرت ‌های ترجیحی، فصلنامه علمی تخصّصی دانش انتظامی غرب استان تهران، 8، 27-54.
- مگوایر، مایک، رادمورگان، رابرت رینر (1389)، دانش‌نامه جرم ‌شناسی آکسفورد، ترجمه: حمید رضا ملک محمدی با دیباچه حسین نجفی ابرندآبادی، ج2، تهران: میزان.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین؛ هاشم‌ بیگی، حمید (1377)، دانش‌ نامه جرم ‌شناسی (انگلیسی، فرانسه، فارسی)، تهران: مرکز چاپ و انتشارات شهید بهشتی.
- یعقوبی، محمد؛ علمی، محمود (1396)، نقش عوامل خانوادگی و اجتماعی در بازگشت مجدّد زندانیان به زندان، مطالعات جامعه ‌شناسی، 35، 7-23.
-فروید، زیگموند (1373)، خود و نهاد، ترجمه: حسین پاینده، فصلنامه فلسفی، ادبی، فرهنگی ارغنون، 3، 229- 252.
-John Sprack (2012), Practical Approach to Criminal Procedure, Oxford University Press.