تحلیل انتقادی بر تعیین مصادیق «زینت» در فتاوای معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار مدرسه عالی شهید مطهری واحد خواهران مشهد، مشهد، ایران

چکیده

یکی از مسائل فقه الاجتماع،‌ ارتباط زن و مرد نامحرم با یکدیگر است که خود مشتمل بر مسائل متعددی از جمله میزان پوشش و کیفیّت آن در مقابل یکدیگر است. وجوب پوشاندن زینت بر زنان در مقابل مردان نامحرم، یکی از ریز مسائل این حوزه می ‌باشد. آن چه در این نوشته مورد بررسی قرار گرفته،‌ وظیفه‌ تشخیصی مصادیق این حکم است. چالش اصلی بحث آنجاست که فقیهان، معیارهایی مشابه برای زینتی که باید پوشانده شود، ارائه نموده ‌اند؛ اما هنگامی که درباره مصادیق،‌ مورد پرسش واقع شده‌ اند،‌ اختلافات زیادی پدید آمده است. به ثمر رساندن این پژوهش با بررسی وضعیّت «تقلید در موضوعات» و «وظیفه‌ تشخیص ‌موضوع»،‌ صورت گرفته است. تحقیق نشان می ‌دهد که موضوعات احکام شرعی بر دو قسم است: یا از اختراعات شارع است، یا این که عرفی یا لغوی است. تشخیص موضوع در قسم اول، وظیفه‌ مجتهد و در قسم دوم، وظیفه مکلّف است. در این راستا وظیفه‌ مقلّدین در صورت اظهار نظر فقیهان و همچنین وظیفه‌ مکلّف در صورت اضطراب عرف بررسی می ‌شود. این نوشته به روش توصیفی تحلیلی و به شیوه‌ اسنادی‌ به انجام رسیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Critical analysis on determining the examples of ornament in the contemporary tatwas

نویسنده [English]

  • Bibirahimeh Ebrahimi
MotahariUniversity-Mashhad
چکیده [English]

One of the issues of social jurisprudence is the relationship between unfamiliar men and women which itself includes several issues, including the amount of coverage and its quality with regard to each other. The obligation to cover ornament for women in front of unfamiliar men is one of the small issues in this field. In this article we examined,  the examples of this  sentence. The main challenge of this discussion is that the jurists have provided similar criteria for the ornament to be covered; But there are many differences when it comes to examples. This research has investigated the status of "imitation in subjects" and "task of identifying the subject". Studies show that there are two types of issues sentences: It is either a legislative invention or it is customary or lexical. Recognizing the issue in the first part is the duty of the mujtahid and in the second part it is the duty of the obligee. In this regard, the duty of the imitators in case of the opinion of the jurists and also the duty of the obligated in case of customary anxiety are examined.
This article has been done in a descriptive-analytical method and in a documentary way.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : ornament
  • examples of ornament
  • Criterion of ornament criteria
  • recognition of subject
- اردبیلى(محقق)، احمد بن محمد (1403ق)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، ج8و10، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- انصارى(شیخ)، مرتضى بن محمدامین (1404ق)،  الاجتهاد و التقلید،‌ قم: بی نا.
- بهجت فومنی، محمدتقى (1428ق)،  استفتائات، ج4، قم: دفتر حضرت آیه الله بهجت.
- تبریزى، جواد (بی تا)، استفتائات جدید، ج1، قم: بی نا.
- جعفرى(علامه)، محمدتقى (1419ق)، رسائل فقهى، تهران: مؤسسه منشورات کرامت.
- جمعى از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودى (1426ق)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، ج1، قم: مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
- حسینى شیرازى، سید صادق (1426ق)، بیان الفقه فی شرح العروه الوثقى، ج3، قم: دار الأنصار.
- حکیم، محمدتقى (1418ق)، الأصول العامّه للفقه المقارن، چ2، قم: بی نا.
- خامنه‌اى، سید على (1424ق)، أجوبه الاستفتاءات، قم: دفتر معظمٌ له در قم.
- خمینى(امام)، سید روح اللّه (1422ق)، استفتائات، چ5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- خمینى(امام)، سید روح اللّه (1424ق)، توضیح المسائل (محشّى)، ج2و3، چ8، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- خوئى، سید ابوالقاسم (1417ق)، قاعده الفراغ و الصحه و ...الاجتهاد و التقلید (مصباح الأصول)، ج3، چ5، قم: کتابفروشى داورى.
- خوئى، سید ابوالقاسم (بی تا)، المستند فی شرح العروه الوثقى، بی‌ جا:‌ بی‌ نا.
- راغب اصفهانى، حسین (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، قم: دار العلم - لبنان: الدار الشامیه.
- سبحانى تبریزى، جعفر (1424ق)، إرشاد العقول الى مباحث الأصول،‌ ج3، قم: بی ‌نا.
- سبزوارى، سید عبد الأعلى (1413ق)، مهذّب الأحکام، ج17، چ4، قم: مؤسسه المنار - دفتر حضرت آیه الله.
- سعدى ابوجیب (1408ق)، چ2، القاموس الفقهی لغه و اصطلاحاً، دمشق: دار الفکر.
- صادقی، محمد هادی؛ میرزایی، محمد (1398)، ماهیّت رابطه استناد و معیار احراز آن، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 11،  7-11.
- صافی گلپایگانى، لطف الله (1417ق)، جامع الأحکام، ج2، چ4، قم: حضرت معصومه سلام الله علیها.
- صدر، سیّد محمدباقر (1430ق)،  دروس فی اصول الفقه (توضیح الحلقه الثانیه)،‌ قلم: محمدحسین اشکنانی، ج1، قم: بی نا.
- عاملی(شهید اول)، محمد بن مکّى (1417ق)، الدروس الشرعیه فی فقه الإمامیه، ج3، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- فاضل لنکرانى، محمد (بی تا)، جامع المسائل، چ11، قم: امیر قلم.
- قزوینى، سید على (1427ق)، الاجتهاد و التقلید (التعلیقه على معالم الأصول)، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- قمّى، میرزا ابوالقاسم (1417ق)، غنائم الأیّام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
- کاشف الغطاء نجفى، عباس (بی تا)، الفوائد الجعفریه، بی جا: مؤسسه کاشف الغطاء.
- کاشف الغطاء نجفی، محمدحسین (بی تا)، سؤال و جواب، بی جا: مؤسسه کاشف الغطاء.
- کرکی(محقق ثانى)، على بن حسین (1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج13، چ2، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
- مرعشى شوشترى، سید محمدحسن (1427ق)، دیدگاه‌هاى نو در حقوق کیفری اسلام، چ2، تهران:  میزان.
- مکارم شیرازى، ناصر (1428ق)، أنوار الأصول، چ2، قم: بی‌ نا.
- مکارم شیرازى، ناصر (1427ق)، استفتائات جدید، چ2، قم: مدرسه امام على بن ابى طالب علیه السلام.
- مکارم شیرازى، ناصر (1428ق)، احکام بانوان، چ11، قم: مدرسه امام على بن ابى طالب علیه السلام.
- منتظرى نجف‌آبادى،  حسینعلى (بی تا)، رساله استفتائات، ج3، قم: بی‌ نا.
- موسوی عاملى، محمد بن على (1411ق)، مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام، ج7، بیروت: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
- موسوی قزوینى، سید على (1427ق)، الاجتهاد و التقلید (التعلیقه على معالم الأصول)، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- موسوی گلپایگانى، سید محمدرضا (1409ق)، مجمع المسائل، ج1و4، چ2، قم: دار القرآن الکریم.
- نائینى، میرزا محمدحسین؛‌ عراقى، آقا ضیاء الدین؛ کزازى، علی (1421ق)، الرسائل الفقهیه، قم: مؤسسه معارف اسلامى امام رضا علیه السلام.
- نراقى، مولى احمد بن محمدمهدى (1415ق)، مستند الشیعه فی أحکام الشریعه، ج11، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.