نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• احمد باقری ¹
• سید محمد حسن طاهایی ²

¹ استاد فقه و مبانی حقوق دانشگاه تهران، تهران، ایران

² دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق، دانشگاه تهران، تهران، ایران، پردیس البرز (نویسنده مسئول)

چکیده

زنان در طول تاریخ، ستم ‌های مردانه فراوانی را تحمّل کرده‌اند. استضعاف تاریخی زنان به آنجا انجامید که از قرن هجدهم تاکنون نهضتی عظیم به نام فمینیسم در حمایت از حقوق زنان به پا خاست و برابری حقوق زن و مرد را وجهه همّت خود قرار داد. این در حالی است که اسلام برابری حقوقی میان زن و مرد را - با وجود تفاوت‌ های بسیارِ فیزیکی و روانی - خلاف عدالت می‌داند. عدالت جنسیّتی در حوزه حقوق جزا به آن معناست که شرایط بزهکار، بزهدیده، جرم و آثار آن برای هر صنف و مصداق بررسی گردد و مجازاتی مناسب شرایط موجود برای بزهکار درنظر گرفته شود. بر اساس آیات و روایات به نظر می‌رسد شارع مقدّس در جهت تحقّق عدالت جنسیّتی سه ویژگی مهم زنان یعنی محوریّت در خانواده، لزوم رعایت حجاب و لطافت جسمی و روحی را در تعیین نوع و شیوه اجرای مجازات درنظر گرفته که نظامی از تخفیفات گسترده را برای زنان در حقوق کیفری به ارمغان آورده است. طبیعتاً رعایت مصالح فرد بزهکار و خانواده او، در مجازات جرائم فردی قابل تصوّر است؛ چراکه لحاظ مصالح اجتماعی بر مصالح فردی و خانوادگی ترجیح دارد. در این مقاله پس از تبیین و تفکیک جرائم فردی و اجتماعی، با اصطیاد و نظام‌مند سازی فتاوای فقها بر اساس مصالح منصوص، نظام حمایتی اسلام از زنان بزهکار در حوزه جرائم فردی در قالب یک قاعده فقهی مورد بررسی قرار گرفته است. تأسیس قاعده مذکور می‌تواند در موارد سکوت قانونگذار و مخصوصاً تعزیرات و آئین دادرسی مؤثّر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

• زنان
• فمینیسم
• عدالت جنسیتی
• فقه جزایی
• بزهکار
• قاعده فقهی

عنوان مقاله [English]

Establish the jurisprudential rule for the protection of delinquent women

نویسندگان [English]

• Ahmad Bagheri ¹
• Mohammad Hasan Tahaie ²

¹ Tehran University

² Tehran University-Alborz

چکیده [English]

Throughout history, women have endured many forms of male oppression. The historical oppression of women led to the emergence of a great movement called feminism in support of women's rights from the eighteenth century onwards, which promoted equal rights for men and women. Islam, on the other hand, considers legal equality between men and women to be unjust, despite very physical and psychological differences. Gender justice in the field of criminal law means that the conditions of the offender, the victim, the crime and its effects are examined for each class and case and the appropriate punishment for the conditions of the offender is considered. Based on verses and hadiths, it seems that in order to achieve gender justice, the holy shari'a has considered three important characteristics of women, namely centrality in the family, the need to observe hijab and physical and mental gentleness in determining the type and method of punishment That has brought a system of massive discounts for women in criminal law. Naturally, it is conceivable to observe the interests of the offender and his family in the punishment of individual crimes, because considering social interests takes precedence over individual and family interests. In this article, after explaining and separating individual and social crimes, by considering and systematizing the fatwas of jurists based on the prescribed interests, the Islamic protection system for delinquent women in the field of individual crimes has been examined in the form of a jurisprudential rule. The establishment of this rule can be effective in cases of silence of the legislature, especially penalties and due process.

کلیدواژه‌ها [English]

• Women
• feminism
• gender justice
• criminal jurisprudence
• delinquency
• jurisprudential rule