تساوی سلاح ها از منظر فقه و قوانین جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 طلبه سطح 3 فقه وحقوق جزا و جرم شناسی مدرسه علمیه عالی نواب، مشهد (نویسنده مسئول)

2 استاد یار دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد

چکیده

از الزامات دادرسی عادلانه، به رسمیّت شناختن و به کار بستن تساوی سلاح ­هاست. بدون شکّ، برقراری عدالت در روند دادرسی نیازمند این است که طرفین دعوا از وسائل اثباتی کافی برخوردار باشند. تساوی سلاح به معنای برخورداری ­های قانونی طرفین اصحاب دعوا از موقعیّت ­های مختلف از حیث اثبات بی­گناهی متّهم یا بزه­کار بودن طرف مقابل است؛ به نحوی که هیچ یک از اصحاب دعوا، محروم از ارائه ادلّه و یا دیگر امکانات جهت رسیدن به عدالت نباشند. موضوع مذکور در قرن حاضر در جوامع بین المللی مطرح و نیز در قانون جمهوری اسلامی ایران گرچه بدان تصریح نشده است لکن از مصادیق آن در قوانین مختلف سخن گفته است. وجود خلاء بررسی مبانی آن از منظر ادلّه اربعه، پژوهش حاضر را ضروری دانست. بدین سان تحقیق پیش­ رو به دنبال کشف مشروعیّت تساوی سلاح ­ها از منظر اسلام، لزوم رعایت آن و بیان مبانی فقهی آن است. تحقیق حاضر با بررسی ادلّه فقهی که برگرفته از دلیل ­های چهارگانه است همگام با بیان قوانین جمهوری اسلامی ایران با روش توصیفی­ _ تحلیلی به این مسأله پرداخته و با لزوم رعایت و همچنین اثبات مشروعیّت این اصل در روند دادرسی، خاتمه یافته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Equality of arms from the perspective of figh and laws of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Khorramian 1
  • Reza Daneshvarsani 2
1 Student of level 3 of jurisprudence and criminal law and criminology of Nawab Theological High School, Mashhad
2 Assistant Professor
چکیده [English]

Principle of equality of arms
Recognizing and applying of Principle of equality of arms is one of the requirements of fair trial.
Undoubtedly, execution of justice in procedure need to have enough اثباتی وسائل for Parties to disputes.
Principle of equality of arms means that plaintiff and defendant and their lawyers have legal status to
prove their innocence or being criminal the other party.
Of course in procedure, It should be in a way that none of Parties to disputes not to be deprived from
providing evidence and proofs and also other possibilities. This case has been raised in the international
community in the last century and also in the law of the islamic republic of Iran. But lack of research
based on Islamic sources double the importance of this article.
for this reason current research is looking for finding legitimacy of principle of equality of arms from the
perspective of islam and also importance of observance and raising in fiqh. the Research is trying to
investigate fiqh reasons taken from islamic sources In line with expression of the laws of the islamic
republic of Iran. and also in procedure, it end up with the necessary observance and proof of
legitimacy.
Thanks for your time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • «Equality of arm»
  • «Law»
  • «Islamic sources»
  • «wisdom »

مراجع

- قرآن کریم.
- نهج البلاغه.
- ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله،(1404ق)، شرح نهج البلاغه، ج2، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
- اشرافی، ارسلان (1398)، اصل تساوی سلاح ها در حقوق ایران با تاکید بر قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، فصلنامه علمی تخصصی پژوهشنامه حقوق فارس، 2، 25-35.
- اصغری، عبد الرضا (1397)، بایسته­های دادرسی منصفانه در فقه و حقوق کیفری، مشهد: انصار.
- امیدی، طاهره؛ سید حسینی، سید سعید (1395)، تحلیل دادرسی عادلانه در پرتو اسناد حقوق بشری با نگاهی به قوانین ایران، مطالعات حقوق، 5، 15-34.
- آشوری، محمد (1372)، عدالت کیفری، مجموعه مقالات اصل برائت و آثار آن در امور کیفری(مطالعه تطبیقی)، تهران: کتابخانه گنج دانش.
- آشوری، محمد (1383)، حقوق بشر و مفاهیم مساوات (انصاف و عدالت)، تهران: گرایش.
- آشوری، محمد؛ سپهری، روح الله (1394)، بررسی تطبیقی مرحله تحت نظر در آیین دادرسی کیفری ایران و فرانسه، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
- باباخانی، مریم (1395)، بررسی فقهی حقوقی اصل تساوی اصحاب دعوا در آیین دادرسی کیفری با نگاه به اسناد بین المللی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه مازنداران.
- بهادری جهرمی، علی؛ حسینی، سیده لطیفه (1393)، اصول دادرسی عادلانه در پرتو اندیشه اسلامی و نظام حقوق داخلی، فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، 7، 16-40.
- حلّى(علامه)، حسن بن یوسف (1413ق)، مختلف الشیعه فی أحکام الشریعه، ج8، چ2، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
- خالقی، علی(1393)، نکته­ها در آئین دادرسی کیفری، تهران: شهر دانش.
- سلّار دیلمى، حمزه بن عبدالعزیز (1404ق)، المراسم العلویه و الأحکام النبویه، قم: منشورات الحرمین.
- رستمی، ولی؛ آقایی طوق، مسلم؛ لطفی، حسن (1388)، دادرسی عادلانه در مراجع اختصاصی اداری ایران، تهران: گرایش.
- ساقیان، ­مهدی (1385)، اصل برابری سلاح­ها در فرایند کیفری (باتکیه بر حقوق فرانسه)، مجله حقوقی دادگستری، 56و57، 2-23.
- شاهد، بهارک؛ مهرا، نسرین (1397)، برخی از جلوه­های بارز الگوی دادرسی منصفانه در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392،  مجله پژوهش­های حقوق جزا و جرم شناسی، 12، 12-35 .
- صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد (1414ق)، المحیط فی اللغه، ج2، بیروت: عالم الکتاب.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن ( 1387)، المبسوط فی فقه الامامیه، ج7، چ3، تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
- عابدی، محمد؛ ساعت چی، علی (1396)، «تحلیل فقهی و حقوقی مفهوم و آثار«ضم وکیل»، مجله مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 16، 231-248.
- حلّی(ابن ادریس)، محمد ابن ادریس (1404ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج2، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- فخار زاده طوسی، جواد (1391)، حقوق متّهمان، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- فضائلی، مصطفی (1393)، جایگاه و اصول دادرسی عادلانه در حقوق بشر و دکترین قضایی اسلام، پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 1، 12-28.
- قاری سید فاطمی، سید محمد (1388)، حقوق بشر در جهان معاصر، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش­های حقوقی شهر دانش.
- قرشی، سید علی اکبر (1412ق)، قاموس قرآن، ج3، چ6، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- کاشانی، محمود (1383)، استاندارد های جهانی دادگستری، تهران: میزان.
- کاشف الغطا، محمدحسن (1422ق)، انوار الفقاهه (کتاب القضا)، نجف: مکتبه کاشف الغطاء العامّه.
- مجلسى(علامه)، محمدباقر(1403ق)، بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الائمه الأطهار، ج71، چ2، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- تمیمی مغربی، نعمان بن محمد (1385ق)، دعائم الاسلام، چ2، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
- مؤذن زادگان، حسنعلی (1373)، حق دفاع متّهم در آیین دادرسی کیفری و مطالعه تطبیقی آن، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج41، چ7، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
 
فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی
دوره 13، شماره 25
آذر 1400
صفحه 239-266

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار