سیاست جنائی پیشگیرانه ناظر بر جرائم جنسی در فقه اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

دین مبین اسلام براساس توجّهى که به نیازهاى فطرى انسان دارد، براى اشباع صحیح آنها مقرّرات مناسبى وضع کرده و راه هاى اصولى در این زمینه را نشان داده است. ازدواج از نظر اسلام، تنها راه تعدیل غریزه جنسى است که استفاده صحیح از آن تکامل انسان را در پى دارد. رفتارهای جنسی خارج از چهارچوب ازدواج که از منظر قانونگذار ممنوع می باشند تحت عنوان «جرائم جنسی» مطرح می شوند. سیاست جنائی دین مبین اسلام در مورد غریزه جنسی، سیاستی معتدلانه و واقع بینانه است. دین اسلام ضمن پذیرش غریزه جنسی به عنوان امری مهم و حیاتی در زندگی انسان ها، در مقابل جرائمی که در این حوزه اتفاق می افتد، تدابیر کیفری و تدابیر غیر کیفری (پیشیگیری اجتماعی و پیشگیری وضعی) را به عنوان راهکار های پیشگیرانه مطرح کرده است. دین اسلام می کوشد با تقویت روح و روان افراد، یک نیروی کنترل درونی در افراد ایجاد نماید که انسان را از  انحرافات غریزه جنسی دور می کند. در مرحله بعدی برای‌ کاستن از جاذبه ‌های آماج و سخت کردن فرصت‌ های ارتـکاب جـرم در جرائم جنسی، مقرّراتی را وضع و در مرحله آخر، چـنان چه برنامه ‌های تدبیر شده در مراحل گوناگون برای بازداشتن فرد از بزهکاری مفیدواقع نشد، مجازات را مطرح می کند.
بر اساس یافته های این تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است داشتن عفّت، خویشتن داری، داشتن حجاب، حیاء، اصل خدامحوری، اصل تعبّد مداری، تقویت ایمان، اصل آخرت گرایی، اصل اخلاق مداری، اصل اعتدال گرایی، اصل خوف و رجاء، تقوا، آموزش– حمایت، پرهیز از اختلاط با نامحرم، کاهش روابط با نامحرم، پرهیز از تبرّج  و خودنمایی، خودداری از عشوه گری، ناز و کرشمه کردن برای نامحرم، کنترل نگاه، ممنوعیّت لمس، تشویق به ازدواج و نقش خانواده و شهروندان در تربیت انسان ها از جمله سیاست های غیر کیفری (پیشگیری اجتماعی) فقه اسلامی در برابر جرائم جنسی می باشند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Preventive Criminal policy supervising sexual offenses in Islamic law

نویسندگان [English]

  • Mohammadali Elahi 1
  • Mohamadali Heidari 2
  • Mohsen Shekarchi zadeh 2
1 Islamic Azad University-Najafabad
2 Islamic Azad University-Najafabad
چکیده [English]

Islam ,in base on its attention to the inherent needs of human, has accepted proper rules for their and has set up the ways in this regard. According to Islam, marriage is the only way to modify the sexual instinct. Prohibited sexual behaviors are mentioned to as "sexual crimes." The criminal policy of Islam about sexual instinct is a moderate and realistic policy. While Islam has accepted sexual instinct as an important and vital issue in duration of life, it has proposed criminal and non-criminal measures as preventive solutions. Islam seeks to consolidate  the soul of individuals, to create an internal control force in individuals in order  to keep people away from the deviations of the sexual instinct. Next, it regulates rules to reduce the attractions and make it harder for sex offenders to commit. Finally it propose the punishments. Based on the findings of this research, by descriptive-analytical method, having chastity, self-control, having hijab, modesty, the principle of fear And hope,…etc. are among the non-criminal (social prevention) policies of Islamic jurisprudence against sexual crimes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criminal policy
  • criminal policy in Islam
  • social prevention
  • conditional
  • prevention
  • sexual offenses
- قرآن کریم.
- نهج البلاغه.
- ابن شعبه حرانی،  حسن بن علی (1380)، تحت العقول عن آل الرسول علیهم السلام، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- ابـن عـابدین، محمد امین ( 1415ق)، حاشیه ردّ المحتار علی الدّر المختار، بیروت: دار الفـکر.
- ابن فارس، احمد (1410ق)، معجم‌ مقائیس‌ اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
- ابن ‌منظور، محمد بن مکرم (1426ق)، لسان‌ العرب، ج9، مؤسسه الأعلمی.
- احمدی پور نظری، نجمه (1397)، بزه دیدگان جرائم جنسی زنان و راهکارهای کیفری و غیر کیفری، تهران: آوای نور.
- اخلاقی امیری، حسن (۱۳۸۹)، گام هایی در تربیت نفس، فصلنامه راه تربیت، 11، ۸۶ –۷۳.
- انصاری(شیخ )، مرتضی بن محمدامین (1389)، ملحقات مکاسب، قم: دار الحکم.
- انصاری اصل، محمد؛ ارزومند، بهنام؛ کاظم زاده، رویا (1396)، سیاست جنائی اسلام در قبال اشاعه فحشاء، اولین کنفرانس ملی پژوهش­ های نوین ایران و جهان در روانشناسی و علوم تربیتی حقوق و علوم اجتماعی، شیراز، دانشگاه علمی کاربردی شوشتر، 18-1.
- جان بزرگی، مسعود (۱۳۸۷)، آموزش اخلاق رفتار اجتماعی و قانون پذیری به کودکان (راهنمای عملی)، تهران: ارجمند.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1388)،ترمینو لوژی حقوق، چ21، تهران: کتابخانه گنج دانش.
- جوهری، اسماعیل بن حمّاد (1407ق)، الصحاح- تاج اللّغه و صحاح العربیّه، چ4، بیروت: دار االعلم للملائین.
- چشمى، معصومه (1383)، عوامل تحکیم و تخریب خانواده‏ در قرآن‏ و حدیث‏، پایان نامه کارشناسى ارشد علوم قرآن و حدیث،تهران: دانشکده اصول دین تهران.
- چولکی، غلامرضا (1392)، نقش حجاب در امنیّت و آرامش زنان در جامعه از نظر اسلام، فصلنامه مطالعات اطلاعات و امنیّت انتظامی، 4، 106-133.
- حرّ عاملی، محمد‌ بن‌ حسن‌ (1409ق)، تفصیل وسـائل‌ الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج15، قم: مؤسسه آل ‌البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
- حسن زاده، صالح (1392)، عوامل تحکیم خانواده در فرهنگ اسلامی، پژوهشنامه معارف قرآنی، 15، 45-65.
- حسینی، سیدمحمدرضا (1394)، سیاست جنائی در اسلام و در جمهوری اسلامی ایران، تهران: سمت.
- حسینى، حسین (1380 )، سراج، تهران: مرکز پژوهش هاى صدا و سیما.
- حلّى(علامه)، حسن بن یوسف (1420ق)، تحریر الأحکام الشرعیّه على مذهب الإمامیه، ج3، تحقیق و تصحیح: ابراهیم بهادرى‌، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام‌.
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (بی تا)، المختصر النافع فی فقه الامامیّه، ‌شرح و تحقیق
- دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷)، لغت نامه دهخدا، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۶ق)، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داوودی، دمشق: دار القلم.               
- رستمی، ولی (1382)، سیاست جنائی مشارکتی در جمهوری اسلامی ایران، رساله دکتری حقوق کیفری و جرم شناختی، دانشگاه تهران.
- رضایى، اصغر؛ علی پور باغبان نژاد، یوسف (1383)، حجاب آزادى یا اسارت، تبریز: احرار.
- سجادی، سید علی (۱۳۸۵)، خودکنترلی در نظام کنترل و نظارت اسلامی، فصلنامه اندیشه صادق، 23، 3-16.
- شرفی، محمد رضا (۱۳۸۸)، مهارت های زندگی در سیره رضوی، مشهد: قدس رضوی.
- جبعی عاملی(شهید‌ ثانی)‌، زیـن‌ الدیـن بـن علی (1413ق)، مـسالک الافـهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج7، قم: مؤسسه المعارف الاسـلامیه.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (بی تا)، الروضه البهیّه فی شرح اللّمعه الدمشقیه، ج5، بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
- صدوق(شیخ)، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمّی (1415ق)، المقنع، قم: مؤسسه امام هادی(ع).
- صدوق(شیخ)‌، محمد بن علی بن حـسین بـن بابویه قـمّی (14014ق)، مـن لایـحضره الفقیه، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- طبرسی، فضل بن‌ حسن (1415ق)، مجمع البـیان فـی تفسیر القرآن، ج7، بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.     
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1414ق)، الأمالی، بیروت: مؤسسه البعثه.
- طوسی(شیخ الطائفه)، ‌مـحمد بن حسن (1387)، المبسوط فی فقه الامامیه، ج2، تهران: المکتبه المرتضویّه.
- عظیم زاده اردبیلی، فائزه؛ حسابی، ساره (1390)، سیاست جنائی و تطوّر مفهومی آن، تعالی حقوق، 15، 113-133.
- عظیم زاده اردبیلی، فائزه؛ ملک زاده، فهیمه (1393)، پیشگیری از جرائم در آموزه های قرآن، فصلنامه قرآن و علوم بشری، 2،  107-126.
- فراهانی، مجتبی (۱۳۷۸)، تعلیم و تربیت از دیدگاه امام خمینی(ره)، چ2، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- قیاسی، جلال الدین (1385)، مبانی سیاست جنائی حکومت اسلامی، قم: انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- کاشانی، ابو بکر بن مسعود (1386)، بدائع الصنایع فی ترتیب الشـرایع، مصر: مطبعه الجمالیه.
- کبریتی کرمانی، محمدجواد (1390)، بررسی فقهی حقوقی مبانی جرم انگاری بزه های جنسی، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی(ره).
- کرکی(محقّق)، علی بن حسین (1408ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج12، قم: مؤسسه آل البیت.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1388ق)، الکافی، ج1و2و4و5، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
لازرژ، کریستین (1382)، درآمدی به سیاست جنائی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: میزان.
- مجلسی(علامه)، محمدباقر (1403ق)، بحار الانوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، چ2، بیروت: مؤسسه الوفاء.
- محمدی جور کویه، علی (1389)، سیاست جنائی اسلام در جرائم جنسی، حقوق اسلامی، 24، 87-121.
- محمدی، زهره (1393)، بایسته‌های رفتاری افراد خانواده متعالی از منظر قرآن و روایات، پایان نامه کارشناسی ارشد، قم: دانشکده علوم قرآنی قم.
- مختاری، نادر؛ غیرتمند، سعید؛ عسکری، محمدعلی (1394)،آثار فردی و اجتماعی عفاف و حجاب و نقش آن در امنیّت زنان، فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، 6، 7-32.
- مطهّرى، مرتضى (1379)، مسأله حجاب، تهران: صدرا.
- مظاهری، حسین (1371)، اخلاق و جوان، قم: شفق.
- مکارم شـیرازی، نـاصر (1386)، القواعد الفقهیّه، قم: مـدرسه الامام‌ امیرالمؤمنین(ع).‌
- مکارم شیرازى، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، چ10، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
- میرخلیلی، سید محمد (1394)، مبانی و راهبردهای سیاست جنائی اسلام، مجموعه مقالات کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، 2، 307-340.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج29، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- نراقی، محمد مهدی (1383ق)،جامع السعادات، نجف: مطبعه النجف.
- نراقی، ملا احمد (۱۳90)، معراج السعاده، تهران: موعود اسلام.               
- نوبهار، رحیم (1389)، اهداف مجازات در جرائم جنسی: چشم‌اندازی اسلامی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- الوانی، سیدمهدی (۱۳۸۲)، مدیریت عمومی، تهران: نی.