نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران

چکیده

یکی از موضوعات مهمّی که در انجام معاملات از طریق نهاد نمایندگی در فقه و حقوق موضوعه بدان پرداخته شده و همواره مطمح نظر دانشمندان این دو عرصه قرار گرفته، موضوع معامله نماینده با خود در حیطه اختیارات و تکالیف ناشی از آن است. سؤال اصلی مطرح در موضوع فوق آن است که «در صورت عدم شرط جواز معامله نماینده با خود، آیا وی مجاز به فروش مال اصیل به خود می باشد؟». در این پژوهش تلاش شده تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، ضمن روشن نمودن ماهیّت معامله با خود و اثبات عقد بودن این قسم از معامله، حکم صحّت یا عدم صحّت معامله با خود در حالات مختلف اعطای نمایندگی (از جمله نمایندگی قانونی حمایتی، قراردادی و قضایی) مشخّص گردد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Re-examining of the transaction with self in the agency

نویسندگان [English]

  • Hamid Reza Mirko 1
  • Ahmad Reza Behniafar 2
  • Mahdi Zolfaghari 3

1 PhD Student in Islamic Jurisprudence and Fundamentals, Islamic Azad University, Damghan Branch, Damghan, Iran (Corresponding Author)

2 Azad Islamic University

3 Azad Islamic University

چکیده [English]

One of the significant subjects that has been intended by the jurists and scientists in jurisprudence and law is transaction with self and duties as well as effects arising from it. The main question in this issue is that " In case of Lack of clause in order to deal with self, does agent has permission to sell the property to herself/himself?" this research, by a descriptive-analytical method, clarify the nature of the transaction with self and prove to be the contract of this type of transaction, and examine the different type of granting representation.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • representative
  • lawyer
  • original
  • transaction with self
- ابن منظور، محمّد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، ج3و8، چ3، بیروت: دار صادر.
- ازهری، محمّد بن احمد (1421ق)، تهذیب اللغه، ج1و3، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- امامی، سید حسن (1373)، حقوق مدنی، ج3و4، تهران: اسلامیّه.
- بحرانی، شیخ یوسف (1405ق)، الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره، ج18، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1365)، الروضه البهیّه فی شرح اللّمعه الدمشقیّه، ج4، چ1، قم: مرکز النشر مکتب الاعلام.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1416ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج4و5، قم: مؤسسه معارف اسلامیه.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1340)، تأثیر اراده در حقوق مدنی، تهران: گیلان.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1375)، دانشنامه حقوقی، تهران: امیرکبیر.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1386)، حقوق خانواده، چ7، تهران: کتابخانه گنج دانش.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1392)، ترمینولوژی حقوق، چ25، تهران: کتابخانه گنج دانش.
- جلالی زاده، جلال (1387)، مبادی و اصطلاحات فقه، تهران: احسان.
 - جمعی از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودی (1426ق)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج1و5، قم: مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
- جنیدی، لعیا؛ نوروزی، محمد (1389)، شناخت دارندگان اطلاعات نهانی شرکت های سهامی عام، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 101، 51-69.
- حسینی عاملی، سید محمد (بی تا)، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، ج7، قم: آل البیت (ع).
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1418ق)، قواعد الاحکام، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (1415ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج4، تهران: استقلال.
- خمینی(امام)، سید روح الله (1368)، تحریر الوسیله، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- دمرچیلی، محمد؛ خاتمی، علی؛ قرائی، محسن (1393)، قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، چ21، تهران: کتاب آوا.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمّد (1412ق)، مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دار القلم.
- ستوده تهرانی، حسن (1353)، حقوق تجارت، ج2و4، تهران: دادگستر.
- سجادی، جعفر (1373)، فرهنگ معارف اسلامی، ج1، چ3، تهران: کومش.
- سنهوری، عبدالرزاق بن احمد (1954 م)، مصادر الحقّ، ج2، بیروت: دار الفکر.
- شهیدی، مهدی (1394)، حقوق مدنی (تشکیل قراردادها و تعهدات)، ج1، چ11، تهران: مجد.
- صفار، محمّد جواد (1373)، شخصیّت حقوقی، تهران: نیل.
- صفایی، سید حسن؛ قاسم زاده، سید مرتضی (1387)، حقوق مدنی اشخاص و محجورین، چ14، تهران: سمت.
- طباطبائی یزدی، سید محمّدکاظم (1409ق)، العروه الوثقی، قم: موسوعه الفقه الاسلامی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمّد بن حسن (1390ق)، کتاب الخلاف، ج2، قم: دار الکتب الاسلامیه.
- عاملی(شهید اوّل)، محمّد بن مکّی (1377)، اللّمعه الدمشقیه، چ9، تهران: دار العلم.
- عیسایی تفرشی، محمد (1378)، مباحثی تحلیلی از حقوق شرکت های تجاری، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
- فراهیدی، خلیل بن احمد (1409 ق)، کتاب العین، ج1، چ2، قم: هجرت.
- فروحی، حمید (1372)، حقوق تجارت شرکت های سرمایه ای، ج2، تهران: روزبهان.
- فیروزآبادی، محمّد بن یعقوب (1415ق)، القاموس المحیط، ج1و3، بیروت: دار الکتب العلمیه.
- کاتوزیان، ناصر (1367)، حقوق مدنی، ایقاع، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کاتوزیان، ناصر (1371)، حقوق مدنی، وقایع حقوقی، تهران: یلدا.
- کاتوزیان، ناصر (1376)، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، ج1و2و3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کاشانی، سید محمود (1365)، شرکت مدنی، نشریه دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی (ره)، 2، 9-68.
- کامل پاشا، محمّد موسی (1985م)، العقود المسماء، ج1، چ2، مصر: الیاسیه.
- کرکی(محقّق)، علی بن حسین (1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج1و11، قم: آل البیت (ع).
- مرعی، حسین بن عبدالله (1413ق)، القاموس الفقهی، بیروت: دار المجتبی.
- موسوی بجنوردی، سید حسن (1419ق)، القواعد الفقهیّه، ج6، قم: الهادی.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمّدحسن (1981م)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج24و26و27و28، بیروت: دار التراث الاسلامی.
- نصیری، مرتضی (1383)، حقوق تجارت بین الملل در نظام حقوقی ایران، تهران: امیرکبیر.
- نیک نژاد، جواد (1390)، جایگاه حقوقی مدیران شرکت های سهامی در فقه، حقوق ایران و انگلستان، پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، 25، 160-202.