نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد فقه و حقوق اسلامی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

2 استادیار فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران (نویسنده مسئول)

3 استاد ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران

4 استادیار حقوق خصوصی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده

امروزه از روش جدیدی برای درمان ناباروری و تولید مثل انسانی صحبت می­ شود که از مرحله آزمایش حیوانی گذشته و منتظر اجرا بر روی انسان است؛ و آن عبارت است از تمایز سلول بنیادی مزانشیمی فرد بیمار یا شخص بیگانه و تولید سلول ­های تخصّصی زایشی و تزریق آن به همسر فرد بیمار. به نظر نگارندگان این شیوه، مثل بسیاری از روش ­های درمانی دیگر، از منظر فقه افتراضی مانع شرعی ندارد زیرا فرایند مزبور، به ­طور کلّی، خواه سلول بنیادی متعلّق به خود فرد نابارور باشد یا شخص ثالث، یک عمل اختیاری است که نه تنها ضرری ندارد دارای منافع متعدّد فردی و اجتماعی نیز هست؛ لذا به استناد اصل اباحه، واقعاً جائز است؛ مضاف بر این­که اصل برائت در شبهات حکمیّة تحریمیّه نیز به جواز ظاهری آن حکم می کند. در کنار اینها، قواعدِ «جواز هر آن ­چه دارای چنین مصلحتی است» و «حجیّت تنقیح مناط قطعی» نیز به ­عنوان تأئید، در این راستا قابل استناد می باشند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mesenchymal Stem Cells Differentiation of a Strange Man and Production of Men’s Reproductive Cells (Sperms) and Injecting them to an Infertile Man’s Wife in Imamyeh jurisprudence

نویسندگان [English]

  • Golnaz Fallahifar 1
  • Saeid Molavi 2
  • Mortaza Hashemzadeh 3
  • Mahdi Ashoori 4

1 Shahrekord Univercity

2 Shahrekord University

3 Shahrekord Univercity

4 Shahrekord Univercity

چکیده [English]

Nowadays, a modern method for treatment of human infertility and reproduction is being discussed that has passed the animal experimental phase and waiting to be performed on human being. This method is mesenchymal stem cells differentiation of the patient or a stranger with producing specialized reproductive cells to be injected to the patient’s wife. In view of the authors, in this method, like in many other methods, there is no religious hindrance from the point of view of jurisprudence; because, in general, the mentioned process, whether the stem cell belongs to the infertile person or a third party, is deemed an optional act that not only does not cause any harm but also has various individual and social benefits. Therefore, according to the permissible principle (Ebahe), in fact, it is permitted. In addition, the the principle of innocence in subjective doubt and objective doubt will issue a decree on its apparent permission. Beside these, the regulations of “permit of everything having such expediency”, and also “the authority  of discerning the cause ” could be invoked in this regard as a confirmation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mesenchymal Stem Cells
  • Men’s Reproductive Stem Cells (Sperms)
  • Permissible
  • Strange Person
  • Patient’s Wife
قرآن کریم.
-  برقی، أحمد بن محمد (1371)، المَحاسِن، چ2، قم: دار الکتب الإسلامیّه.
-  جلالی نیا، شیرین؛ فلاحیان، معصومه (1381)، بیماری ­های زنان و ناباروری، تهران: سنجش.
- اشکی، مهری؛ امیری­زاده، ناصر؛ جلیلی، محمدعلی؛ حیاتی رودباری، نسیم؛ محمدی، محمدحسین؛ امانی، مریم (1390)، روندتمایزسلولهای بنیادیمزانشیمیانسانیبهسلولهایاستئوبلاست وبررسیمیزانبیانژنهایاستئوپونتینواستئوکلسین، خون، 4، 264-451.
- اصغرزاده، محمد؛ پورحاجی، الهام (1393)، سلول بنیادی و کاربرد آن، آزمایشگاه و تشخیص دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 23، 39-47.
- انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (1404ق)، مطارح الأنظار، تقریر: میرزا ابوالقاسم بن محمدعلی نوری، قم: مؤسسه آل البیت(ع).
- انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (1416ق)، فرائد الأصول، چ5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- باغبان اسلامی نژاد، محمد رضا؛ نظریان، حمید؛ نقی یار، لیلا (1387)، سلول ­های بنیادی مزانشیمی با توان تکثیر بالا در محیط­رویی کشت اولیه مغز استخوان موش صحرایی،  دانشگاه علوم پزشکی بابل، 2، 12-22.
- بحرانی، محمد سند (1423ق)، فقه الطّب و التضخّم النّقدی، بیروت: مؤسسه أم القرى.
- بهاروند، حسین؛ کاظمی آشتیانی، سعید (1384)، سلول­ های بنیادی جنینی، مفاهیم و پتانسیل ها،  یاخته (متعلّق به مؤسسه­ رویان جهاد دانشگاهی)، 27، 178-193.
- پریور، کاظم (1387)، جنین شناسی، چ8، تهران: پیشروان.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1410ق)، الروضه البهیّه فی شرح اللّمعه الدمشقیّه، ج9، قم: کتابفروشی داوری.
- حائرى اصفهانى(صاحب فصول)، محمدحسین (1404ق)‏، الفصول الغرویّه فی الأصول الفقهیّه، قم: دار احیاء العلوم الاسلامیّه.
- حجّت، محسن؛ دست پاک، مهدی (1388)، نقش سلول ­های بنیادی در درمان بیماری  های قلب،  مجله­ پرستاری مراقبت ­های ویژه، 4، 161-166.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، تفصیل وسائل الشّیعه  إلی تحصیل مسائل الشّریعه، ج20، قم: مؤسسه آل البیت(ع).
- حرّ عاملی، محمد بن حسن (1418ق)، الفصول المهمّه فی أصول الأئمه(تکمله الوسائل)، قم: مؤسسه معارف اسلامى امام رضا(ع).
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1414ق)، منتهى المطلب فی تحقیق المذهب‌، ج14، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیّه.
- حیدری، علی­نقی (بی تا)، اصول الإستنباط فی اصول الفقه و تاریخه بأسلوبٍ جدید، قم: مرکز مدیریت حوزه­ علمیّه.
- خوئی، سیّد ابوالقاسم (1418ق)، موسوعه الإمام الخوئی، ج10، قم: مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی.
- دهقانی ­فرد، علی؛ ساکی، نجم ­الدین؛ احمدوند، محمد؛ محمودی ­نیا میمند، مریم؛ مصباحی مقدمی، مجید، سلیمانی، مسعود (1390)، سلولبنیادیمزانشیمال: بیولوژی، کاربردونقشآندرطبّترمیمی، خون، 4، 306-320.
- رجحان، محمدصادق (1376)، جنین شناسی کامل پزشکی، تهران: سماط.
- رئوفی، آزاده؛ امینی، علی؛ آزادبخت، مهری؛ نیکخو، بهرام؛ ابوذری، مرتضی؛ فتحی، فردین (1390)، تمایز سلو ل ­های بنیادی مزانشیمی ورید بند ناف انسانی به سلو ل­ های شبه کبدی در محیط آزمایشگاهی، فصل­نامه­ی پژوهشی خون، 2، 79-87.
- زارع، محمدعلی؛ باغبان اسلامی نژاد محمدرضا؛ حسینی، احمد (1393)، بررسی سلول­ های بنیادی مزانشیمی مشتق از دیواره ورید بند ناف انسانی و تعیین روند تمایز آن به غضروف و استخوان، طبّ جنوب، دوره­ 17، شماره­ 6، 1135ـ1142.
- صنقور، محمد (1428ق)، المعجم الأصولى‏، چ2، قم: الطیار.
-  طباطبائی(حکیم)، سیّد محسن (1416ق)، مستمسک العروه الوثقی، ج4، قم: مؤسسه دار التفسیر. 
- طباطبائی(علّامه)، سید محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج4و15، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- طبرسی، فضل بن حسن (1413ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج3و7، چ3، تهران: ناصر خسرو.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1407ق)، تهذیب الاحکام، ج7، چ4، تهران: دار الکتب الاسلامیّه.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (بی تا)، التّبیان فی تفسیر القرآن، ج7، بیروت: دار إحیاء التراث العربیّ.
- عابدی، احمد (1376)، مصلحت در فقه، نقد و نظر، 4، 166-177.
- عراقی، ضیاء الدّین (1388)، الإجتهاد و التّقلید، قم: نوید اسلام.
- علوی قزوینی، سید علی (1374)، آثار حقوقی تلقیح مصنوعی انسان،  نامه مفید، 3، 165-196.
- غزالی، محمد (1324ق)، المستصفی من علم الأصول، قم: دار الذخائر.
- فاطمی، محمدجواد؛ خواجه امیری، امیر اسدالله؛ نیکومرام، بابک؛ سخائی، مریم؛ مصطفوی نیا، شبنم؛ آتشی، امیر؛ میرسپهر، پدرام؛ آقایان، حمیدرضا؛ عراقی، شیرین؛ سلطانی، مجید؛ مصاحبی محمدی، مجید (1393)، استفاده از آمنیون غنی شده با سلول بنیادی مزانشیمی چربی آتولوگ در پوشش زخم سوختگی درجه سه، دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران،  6، 367ـ378.
- فخر رازی، محمد (1420ق)، التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب)، ج23، چ3، بیروت: دار إحیاء التراث العربیّ.
- قمّی(شیخ صدوق)، محمد بن علی بن حسین بن بابویه (1413ق)، من لایحضره الفقیه، ج3و1، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- قمّی(شیخ صدوق)، محمد بن علی بن حسین بن بابویه (1966م)، علل الشرائع(باب النوادر)، ج2، قم: کتابفروشی داوری.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری، ج1و5، چ4، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- مجلسی(علّامه)، محمدباقر (1363)، مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول‏، چ2، تهران: دار الکتب الاسلامیه. 
- مجلسی(علّامه)، محمدباقر (1403ق)، بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، ج6، چ2، بیروت: دار إحیاء التراث العربیّ.
- مطهری(شهید)، مرتضی (1376)، اسلام و مقتضیات زمان، چ12، تهران: صدرا.
- مظفّر، محمدرضا (بی تا)، أصول الفقه، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، ج14، تهران: دار الکتب الاسلامیّه.
- مکارم شیرازی، ناصر (1428ق)، أنوار الأصول، ج2، چ2، قم: مدرسه الإمام علی بن أبی­طالب(ع).
- موسوی بجنوردی، سید محمد (1378)، مصادر التشریع عند الإمامیه و السنّه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی( ره)، عروج‏.
- مؤمن قمّی، محمد (1415ق)، کلمات سدیده فی مسائل جدیده‌، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- نقیبی، سید ابوالقاسم (1388)، قیاس مستنبط العلّه در فقه امامیه و حقوق ایران، آموزه ­های فقهی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 3، 19-39.
- نوری طبرسی(محدّث)، میرزا حسین (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج17، بیروت: مؤسسه آل البیت(ع).