نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ابوالفضل الیاسی نیا ¹
• طیبه عارف نیا ²

¹ دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره)، تهران، ایران

² استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره)، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

اذن و رضایت بزه­ دیده در ارتکاب بزه، علّت توجیه­ کننده­ فعل مجرمانه نبوده، و در سلب مسئولیّت کیفری و مدنی بزهکار تأثیری ندارد، زیرا این امر با قاعده­ کلّی حاکم بر قوانین موضوعه­ و آمره بودن قواعد حقوقی، در تعارض بوده، و همچنین علی الاصول وضع قوانین و تشریع مجازات، جهت رعایت مصالح و منافع فردی و اجتماعی، حفظ نظم عمومی، تأمین امنیّت و بقای جامعه می ­باشد. اما در مواردی خاصّ، به رغم آن ­که اصل بر عدم سببیّت رضایت بزه­ دیده در جواز جرم و عدم ضمان مرتکب است، گاه با توجه به طبیعت و ماهیّت جرم ارتکابی، مقنّن عدم رضایت بزه ­دیده را از عناصر اساسی تکوین جرائم تلقّی نموده است، بنابراین با اذن بزه ­دیده، ماهیّت مجرمانه­ بزه تغییر کرده و در نتیجه، مانع از ثبوت مسئولیّت کیفری و مدنی آن می ­شود. در این نوشتار سعی می ­گردد تا اهمیّت و تأثیر رضایت بزه ­دیده، در مسئولیّت کیفری و مدنی در جرائم­ علیه اشخاص، حوادث ناشی از عملیات ورزشی، جرائم ناشی از عملیات پزشکی و ... از منظر سیر قانونگذاری و آرای فقهای اسلامی مورد تحلیل و مداقّه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• اذن
• بزه
• بزه‌ دیده
• بزهکار
• مسئولیّت کیفری و مدنی

عنوان مقاله [English]

Analysis of Impact of Crime Victims’ Consent on the Criminal and Civil Liability with a look at Iran's legislative process

نویسندگان [English]

• Abolfazl Elyasinia ¹
• Teybeh Arefnia ²

¹ PhD Student in Islamic Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Imam Khomeini Memorial Branch, Tehran, Iran

² Assistant Professor of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Islamic Azad University, Imam Khomeini Memorial Branch, Tehran, Iran (Corresponding Author)

چکیده [English]

The victim’s consent to commit a crime against himself/herself does not affect the criminal and civil liability of the offender. Because enforcing the laws and giving sentences are not to serve the individual's interests. Rather, it is for the establishment and maintenance of public order and the security of society. Therefore, due to the legal rules and legislation, victim’s satisfaction carries no legal value and validity and is not considered as a justified cause for the crime. In some cases, however, due to its benefits and social necessity and acceptance, and sometimes due to the character and nature of the crime committed, the legislator has regarded the victim's dissatisfaction as one of the essential elements that form the crime. Hence, with the victim’s consent, the criminal nature of the offense is altered, thereby it prevents the criminal and civil liability from being established. This article attempts to analyze and compare the impact of the victim's consent on criminal and civil liability for crimes against people, such as medical errors, etc. from the perspective of the legislative process and Islamic jurisdiction.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• ermission
• Crime
• Victim
• Delinquent
• criminal and civil liability