بازخوانی مبانی فقهی حرمت و ممنوعیت تولید و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم، قم، ایران

2 استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

سلاح ­های هسته ­ای که پر رنگ­ ترین مصداق تسلیحات کشتار جمعی به حساب می ­آید خطری است که امروزه مهم ترین عامل تهدید بشریّت قلمداد می ­شود؛ در زمینۀ ساخت و تکنولوژی تولید سلاح­ های مذکور، دو رویکرد متفاوت فقهی وجود دارد؛ برخی از فقیهان با استناد به دلایل نقلی متعدّد مانند آیه شریفۀ «و أعدّوا لهم ما استطعتم من قوّه» بر این باورند که به منظور ایجاد کمربند دفاعی در برابر دشمن، در اختیار داشتن امکان مزبور جایز و برخی تا حکم به وجوب پیش رفته اند ولی در مقابل این دیدگاه، عدّه دیگری بر عدم جواز ساخت و در اختیار داشتن سلاح­ های هسته ­ای تأکید دارند؛ البته حرمت بکارگیری این سلاح­ ها مورد اتفاق میان ایشان می باشد.
پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر داده های فضای سایبری تلاش می­ نماید تا با به چالش کشیدن دلایل دیدگاه جواز تولید - که بعضاً نظیر دلالت بدوی آیه مورد اشاره بر جواز مطلق هر نوع ایجاد آمادگی، خود را قوی و متقن می­ نمایانند، عدم جواز را ثابت کرده و ضمن اثبات عدم جواز، شاهدی بر موضع صلح طلبانۀ اسلام باشد؛ موضعی که امروزه مورد آماج حملات و تهمت­ ها قرار گرفته است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

re-study of the jurisprudential principles of prohibition of the production and use of nuclear weapons

نویسندگان [English]

  • Hamid Reza Hannan 1
  • Seyyed Yousof Alavi Vosoughi 2
1 PhD student in Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Qom University, Qom, Iran
2 Assistant Professor of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Qom University, Qom, Iran
چکیده [English]

The nuclear weapons, which are the most important example of weapons of mass destruction, are a major threat to mankind today; In the field of manufacturing weapons of mass destruction there are two different jurisprudential approaches. Some of the jurists cites to narrative reasons like “And prepare against them whatever you are able of power’ they believe that in order to defense against enemy to have them is permission or somebody say necessary. Contrary to this belief, however, others emphasize to lack of a permit to manufacture and possess nuclear weapons. The achievement of the present research- by the descriptive analytical method-  is a definite proof of the prohibition of the production and use of nuclear weapons based on Islam and an appropriate answer to the reasons for the rival hypothesis, which appears to be strong and solid in the primitive view.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nuclear Weapons
  • Prohibition of Use
  • Prohibition of Production
  • Weapons of Mass Destruction

مراجع

- قرآن کریم.
- نهج البلاغه.
- ابن ادریس حلّی، محمد بن احمد (1411ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- ابن مزاحم المنقری، نصر (1382)، وقعه صفین، قم: بصیرتی.
- احسانی فر، احمد (1394)، مبانی فقهی ممنوعیّت تولید و انباشت سلاح هسته ­ای، دین و قانون، 10، 188-225.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن (1414ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم: مؤسسه آل البیت(ع).
- حسینی مراغی، سید میرعبدالفتاح (1417ق)، العناوین، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حکمت­نیا، محمود (1392)، سلاح ­های کشتار جمعی و مبانی فقهی و حقوقی ممنوعیّت استفاده از آنها، حقوق اسلامی، 38، 53-87.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1372)، تذکره الفقهاء، ج9، قم: مؤسسه آل البیت(ع).
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1410ق)، ارشاد الاذهان الی أحکام الایمان، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- روزنامه کیهان، مورخ 1/4/1383.
- سلیمی ترکمانی، حجّت (1391)، جرم انگاری کاربرد سلاح های هسته ای در چارچوب حقوق بین الملل بشر محور در حال ظهور، پژوهش حقوق کیفری، 1، 61-96.
- شولزینگر، رابرت (1390)، دیپلماسی آمریکا در قرن بیستم، تهران: وزارت امور خارجه.
- طباطبائی(صاحب ریاض)، سید علی (1412ق)، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، ج7، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1365)، تهذیب الاحکام، ج6، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- طوسی(شخ الطائفه)، محمد بن حسن (1390ق)، النهایه فی مجرّد الفقه و الفتاوی، ج2، بیروت: دار الکتب العربی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1407ق)، الخلاف، ج5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- عروسی حویزی، عبد علی (1415ق)، تفسیر نور الثّقلین، قم: اسماعیلیان.
- قرطبی، محمد بن احمد (1414ق)، الجامع لاحکام القران، ج1، بیروت: دار الفکر.
- کاشانی، حیدر (1368)، جنگ یا فرمان های نظامی در اسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1365)، فروع کافی، ج5، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- کوفی، محمد بن اشعث (بی ­تا)، الجعفریات(الاشعثیات)، تهران: مکتبه نینوی الحدیثه.
- لطفیان، سعیده (1376)، نظریه ­های مختلف تداول تسلیحات اتمی:بازدارندگی  باج­گیری هسته ای و جنگ اتمی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 1058، 167-197.
- لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 1/100127843.
- مجلسی(علامه)، محمدباقر (1404ق)، بحار الانوار الجامعه لدرر أخبار الائمه الأطهار، ج105، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- محقّق داماد، سید مصطفی(1406ق)، قواعد فقه، چ12، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- مدّرسی، محمدتقی(1419ق)، تفسیر من هدی القرآن، ج9، تهران: دار محبی الحسین.
- مشهدی قمی، محمد (1368)، تفسیر کنز الدقائق، ج11، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1392ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج21و22، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- نوری، میرزا حسین (1415ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج11، قم: آل البیت(ع).
- ورعی، جواد (1382)، مبانی فقهی دفاع از سرزمین ­های اسلامی، حکومت اسلامی، 28، 42-71.
سایت های اینترنتی:
شبکه فیزیک هوپا- http://www.hupaa.com/
-newcoy.persianblog.ir
فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی
دوره 12، شماره 22
فروردین 1399
صفحه 207-232

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار