نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار حقوق خصوصی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 کارشناس ارشد حقوق خصوصی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

3 دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی

چکیده

 با وجود دستور قرآنی «عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» و تأکید بر سازگاری زوجین با یکدیگر، در آیه سی و چهارم سوره مبارکه نساء، در رابطه زوج و زوجه ترتیباتی مقرّر شده است که درخصوص تبیین مفهوم، شرایط و امکان تطبیق آن با حقوق انسانی و کرامت زن اختلاف نظراتی وجود دارد؛ به ویژه در مورد این که منظور از واژه « وَ اضْرِبُوهُنَّ» در آیه چیست؟ طبق قول مشهور فقهای امامیّه، منظور از «ضرب» در آیه موصوف، همان مجوّز زدن و تنبیه بدنی زنان ناشزه است؛ در عین حال، این نظر هم از سوی معدودی ارائه شده که منظور از ضرب، روی تافتن شوهر از زن ناشزه است. هرچند این نظر، تاب مقابله با قول مشهور را که متّکی بر برخی روایت و ادلّه دیگر است ندارد اما در عین حال، پذیرش قابلیّت اجرای قول مشهور نیز با توجه به برخی از اصول مسلّم حقوقی و پاره ای از احکام قانونی، چندان آسان به نظر نمی رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Beating wife in verse 34 of Surah An-Nisa'; From conception to application

نویسندگان [English]

  • Mohammad Abouata 1
  • Hamid Reza Tabrizian 2
  • Soheil Zolfaghari 3

1 Semnan University

2 Master of Private Law, Semnan University, Semnan, Iran

3 Phd of Private Law

چکیده [English]

In spite of religious order in Quran that husband and wife, must compatible each other, there has been set out in verse 34 of Surah An-Nisa' regulations that jurists and lawyers, do not agree at their purport and application conditions. Specially what is meant by this section "to beat them" in the Sura. According to the prominent opinion of Shiite Jurists, what is meant by beating is exactly the act of beating wife bodily. However, few jurists believe that the verse prescribe not to speak to women. Although the later has no power to contradict the former, but on the basis of some of indisputable legal principles and laws, the acceptance of enforceability of the prominent opinion is too difficult.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wife
  • Husband
  • Submission
  • Right
  • Family
- قرآن کریم.
- ابن اثیر جزری، مبارک بن محمّد (بی تا)، النّهایه فی غریب الحدیث و الأثر، ج3، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- ابن ماجه، محمّد بن یزید (۱۹۷۵م)، سنن ابن ماجه، تحقیق محمّد فواد عبدالباقی، ج1، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- بهشتی، احمد (۱۳۹۲)، خانواده در قرآن، چ12، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیّه قم.
- تمیمی مغربى، نعمان بن محمّد (۱۳۸۵)، دعائم الإسلام، ج2، چ2، قم: مؤسّسه آل البیت(ع).
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدّین بن علی (۱۳۷۸)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، چ2، تحریر علیرضا امینی و محمّدرضا آیتی، تهران: سمت.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدّین بن علی (1416ق)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الاسلام، ج9، قم: مؤسّسه المعارف الاسلامیّه.
- حرّ عاملى، محمّد بن حسن (۱۴۰۹ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج28، قم: مؤسّسه آل البیت(ع).
- حسینى جرجانى، سیّد امیر ابوالفتح ‌ (۱۴۰۴ق)، تفسیر شاهى (آیات الاحکام)‌، ج2، تهران: نوید.
- حسینى شاه عبدالعظیمى، حسین بن احمد (۱۳۶۳)، تفسیر اثنا عشرى‏، ج2، تهران: میقات.
- حسینی مؤمن زاده، سیّد امرالله (۱۳۸۸)، مبانی و نوآوری های فقهی شهید آیت الله مطهّری، تهران: صدرا.
- حسینى همدانى، سیّد محمّد (۱۴۰۴ق)، انوار درخشان، تهران: لطفى‏.
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (بی ­تا)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، بیروت: چاپ سنگی.
- حلّى (فاضل مقداد)، مقداد بن عبداللّه سیورى، (بی­ تا)، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج2، ترجمه عبدالرحیم عقیقی بخشایشى، ‌قم: نوید اسلام.
- خمینی(امام)، سیّد روح الله (۱۳۹۰)، تحریر الوسیله، ج3، چ2، نجف: الآداب.
- روشن، محمّد (۱۳۹۳)، حقوق خانواده، تهران: جنگل.
- سلیمانی، محمّد (۱۳۸۵)، خشونت علیه زنان، سمنان: آبرخ.
- شبیری زنجانى، سیّد موسى (۱۴۱۹ق)، کتاب نکاح، ج۲۲، قم: راى‌پرداز.
- طیب، سیّد عبدالحسین (۱۳۷۸)، أطیب البیان فی تفسیر القرآن‏، ج4، چ2، تهران: اسلام.
- طباطبائى(علامه)، سیّد محمّدحسین (۱۳۷۴)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۴ و۲۰، چ5، ترجمه سیّد محمّد موسوى همدانى، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- طبرسى، فضل بن حسن (۱۳۶۰)، ترجمه مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج5، تهران: فراهانى.
- طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۵۰)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج3، تهران: فرهانی.
- عاملى، ابراهیم (۱۳۶۰)، تفسیر عاملى‏، ج2،‏ تهران: صدوق‏.
- عمید زنجانی، عبّاسعلی (۱۳۸۸)، آیات الاحکام (حقوقی- کیفری)، تهران: مجد.
- فیض، علیرضا (۱۳۶۸)، مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام، ج1، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- قرائتى، محسن (1383)، تفسیر نور، ج2، چ11، تهران: مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن.
- قرشى، سیّد على اکبر (۱۴۱۲ق)، قاموس قرآن، ج4 و7، چ6، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
- قرشى بنابى، على‏ اکبر (۱۳۷۷)، تفسیر أحسن الحدیث، ج2، چ3، تهران: بنیاد بعثت.
- قمى(شیخ صدوق)، محمّد بن على بن حسین بن بابویه، (1409ق)، من لایحضره الفقیه، ج5، ترجمه علی اکبر و محمّد غفّارى، تهران: صدوق.
- قیّم، عبدالنّبی (۱۳۸۴)، فرهنگ عربی فارسی، چ6، تهران: فرهنگ معاصر.
- محقّق داماد، سیّد مصطفی (۱۳۸۸)، قواعد فقه(بخش مدنی)، چ22، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- محقّق داماد، سیّد مصطفی (۱۳۷۹)، قواعد فقه، ج4، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- مجلسی(علامه)، محمّدباقر (۱۳۸۴)، بحار الانوار الجامعه لدرر أخبار ائمه الاطهار، ج103، تهران: المکتبه الاسلامیّه.
- مغنیه، محمدجواد (1378)، ترجمه تفسیر کاشف‏، ج2، ترجمه موسی دانش، قم: بوستان کتاب.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴)، تفسیر نمونه، ج3، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
- موسوی اردبیلى، سیّد عبدالکریم (۱۴۲۱ق)، فقه المضاربه، قم: مؤسّسه النشر لجامعه المفید.
- نوری، میرزا حسین (۱۴۰۸ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج14، بیروت: آل البیت(ع).
- نوربها، رضا (۱۳۸۸)، زمینه حقوق جزای عمومی، چ27، تهران: کتابخانه گنج دانش.