نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیاردانشگاه دامغان

2 دانش اموخته کارشناسی ارشد فقه وحقوق جزا دانشگاه دامغان

چکیده

امروزه در فرآیند جرم ‌انگاری، با تکیه بر منافع و مصالح موردنظر قانونگذار، بر لزوم گزینشی تأکید می‌ شود که می ‌تواند در حیطه‌ جرائم مختلف، جرم ‌انگاری ‌های حدّاقلی یا حدّاکثری را فراهم سازد. نکته مهم در این زمینه آن است که امروزه در راستای تحقّق هر کدام از اقسام جرم‌ انگاری ‌ها، تنها بر ظرفیّت درونی حقوق کیفری تکیه می ‌شود. از اینرو در این مقاله، با تکیه بر ارکان مجرمانه سه‌گانه: قانونی (قانونگذاری ابهام ‌زا، جرم ‌انگاری ‌های نوین و کاهش قیود تقنینی)، مادی (توسعه در موضوع، بزه ‌دیده و بزهکار جرم، جرم ‌انگاری مطلق و اعمال مقدماتی و نیز جرم ‌انگاری مستقلّ معاونت) و روانی (جرم‌ انگاری با اکتفا به سوء نیّت عامّ و جرم ‌انگاری اندیشه مجرمانه)، راهکار های جرم ‌انگاری حدّاکثری، با ارائه مثال ‌های مختلف در حقوق ایران ارائه شده است. راهکار هایی که نشانگر شکل گیری سیاست سرکوبگرانه و امنیّت مدار قانونگذار ایران در قبال جرائم خطرآفرین علیه امنیّت عمومی و حاکمیّت سیاسی می ‌باشد. با این وجود، سیاست کیفری ایران در زمینه استفاده از برخی از راهکار ها به مانند جرم انگاری مستقلّ معاونت، بکارگیری قیود حدّاقلی در متون قانونی و جرم انگاری با اکتفا به سوء نیّت عامّ، چندان تمایلی از خود نشان نداده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Security-Oriented Criminalization Techniques in Iranian Criminal Law

نویسندگان [English]

  • Sayyed Mahmoud Majidi 1
  • Fateme Tajabadi 2

1 Assistance in criminal law University of Damghan

2 MA in criminal law and Feqh, University of Damghan

چکیده [English]

to emphasize the necessity of selectivity, which can provide minimal or Criminalization maximum in the area of different crimes. The important point in this regard is that the provision of any kind of crime is based on the internal capacity of the criminal law.
Hence, in this article, with emphasis on the threefold criminal elements of the law (ambiguous legislation, new criminal offenses, and the reduction of legislative constraints), material (development in the subject, victim and criminal offender, absolute criminalization, and introductory and Also, independent crime) and psychological (criminalization with unwillingness, the development of unintentional crimes and the criminalization of criminal thought) .The criminalization of maximum offenses are presented with various examples in Iranian law.
Strategies that demonstrate the establishment of a suppressive and security policy for Iran's legislature in relation to security threats against public security, and in particular against political sovereignty.
Nevertheless, Iran's criminal policy on the use of some solutions, such as deprivation of crime, independently, the application of minimum constraints in legal texts, and criminalization with a general unwillingness to show a low degree of reluctance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criminalization of maximum
  • Security oriented criminalization
  • Development-oriented of criminal law
  • Ambiguous criminalization
- آخوند زاده آرانی، محدثه (1395)، «جایگاه جرم انگاری امنیّت مدار ناظر بر بزه جاسوسی در حقوق کیفری ایران»، پایان نامه کارشناسی ارشد فقه و حقوق جزا، دانشگاه دامغان.
- آقابابایی، حسین (1395)، دکترین مقابله با بغی در اسلام و نحوه انعکاس آن در قانون مجازات 1370و1392، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 15، 9-36.
- آقابابایی، حسین (1389)، قلمرو امنیّت در حقوق کیفری، قم: سازمان انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- برهانی، محسن (1394)، افساد فی الارض؛ ابهام مفهومی، مفاسد علمی (تحلیل حقوقی ماده 286 قانون مجازات اسلامی)، مطالعات حقوق کیفری و جرم شناختی، 2، 19-44.
- پوربافرانی، حسن، (1391)، «تحلیل جرم محاربه، فقه و حقوق اسلامی، 4، 49-78 .
- پیمانی، ضیاءالدین (1392)، جرائم علیه امنیّت و آسایش عمومی، چ9، تهران: میزان.
- توجهی، عبدالعلی؛ برنجی اردستانی، مرجان (1391)، بررسی جایگاه امنیّت گرایی در سیاست کیفری ایران و آمریکا، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، 2، 67-91.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1403ق)، الروضه البهیّه فی شرح اللّمعه الدمشقیه، ج9، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- جوانمرد، بهروز (1386)، نظریه‌های کیفری و رویکرد امنیّتی ج.ا.ایران در جرائم سبک (با تأکید بر نظریه‌های تسامح صفر و پنجره های شکسته، فصلنامه امنیّت، 3، 71-91.
- حبیب زاده، محمدجعفر؛ موسوی مجاب، سید درید (1385)، تحلیل جرم فعالیّت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، فقه وحقوق اسلامی، 9، 123-140.
- حبیب زاده، محمد جعفر (1370)، بررسی جرم محاربه و افساد فی الارض، تهران: مؤسسه کیهان.
- خمینی(امام)، سید روح الله (1366)، تحریر الوسیله، چ2، قم: دار العلم.
- خوئی، سید ابوالقاسم (1396ق)، مبانی تکمله المنهاج، ج1، قم: مطبعه العلمیه.
- دانش ناری، حمیدرضا؛ مرادفر، علی (1394)، جرم شناسی جهان بوم: رهیافتی نوین در مطالعات جرم ‌شناسی بین‌المللی، مطالعات بین المللی پلیس، 21، 51-74.
- ریاض الخانی، محمد (1986م)، شرح قانون العقوبات القسم الخاص، دمشق: مطبعه الامکان.
- رحیمی نژاد، اسماعیل؛ صفرخانی، محدثه (1392)، بررسی جرم بغی در فقه امامیه و حقوق ایران، حقوق اسلامی، 40،  125-133.
- رضوانی، سودابه (1391)، مدیریت انسان مدار ریسک جرم، تهران: میزان.
- زراعت، عباس (1377)، شرح قانون مجازات اسلامی، ج1، تهران: فیض.
ـ سپهوند، امیر (76- 1375)، تقریرات درس حقوق جزای اختصاصی 3، تدوین مجید ادیب، دوره لیسانس، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
- ساریخانی، عادل (1378)، جاسوسی و خیانت به کشور، قم: دفتر تبلیغات اسلامی .
- شاملو، باقر؛ محتشمی، ندا (1391)، مطالعه تطبیقی دو نظریه تعامل گرایی و پنجره های شکسته و آثار آنها بر سیاست جنایی، پژوهش حقوق کیفری، 2، 123-158.
- شاملو، باقر؛ احمدی، اصغر؛ خسروشاهی، قدرت الله (1396)، بزه دیده شناسی سبز: با تاکید بر سیاست کیفری ایران، پژوهش حقوق کیفری، 20، 37-67.
- عالی پور، حسن؛ کارگری، نوروز ( 1389)، جرائم ضد امنیّت ملّی، تهران: خرسندی .
- عالیه، سمیر (1999)، الوجیز فی شرح الجرایم الواقعه علی أمن الدوله، بیروت: مؤسسه الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع.
- فلچر، جورج پی (1384)، مفاهیم حقوق بنیادی حقوق کیفری، ترجمه سیدمهدی سیدزاده ثانی، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
- قناد، فاطمه؛ اکبری، مسعود (1396)، امنیّت گرایی سیاست جنایی، پژوهش حقوق کیفری، 18، 39-67.
- کلارکسون، سی‌.ام.وی (1371)، تحلیل مبانی حقوق جزا، ترجمه حسین میرمحمدصادقی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
- لازرژ، کریستین (1392)، درآمدی به سیاست جنایی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چ4، تهران: میزان.
- مجیدی، سید محمود (1393)، جرائم علیه امنیّت، چ2، تهران: میزان.
- مقدسی، محمدباقر؛ فرجیها، محمد (1392)، ویژگی های سیاست های کیفری عوام گرا، حقوق تطبیقی، 2، 137-155.
- مهدوی پور، اعظم؛ شهرانی کرانی، نجمه (1393)، امنیّتی شدن جرمشناسی؛ راهبرد ها و آثار آن بر حقوق کیفری، پژوهش نامه حقوق کیفری، 1، 159-188.
- موسوی گلپایگانی، سید محمدرضا (1412ق)، الدرّ المنضود فی احکام الحدود، ج3، قم: دار القرآن الکریم.
- میرمحمدصادقی، حسین؛ رحمتی، علی (1394)، مصادیق عدول از اصول کلّی حقوق کیفری در جرائم علیه امنیّت، فصلنامه راهبرد، 76، 5-32.
- میرمحمدصادقی، حسین (1394)، جرائم علیه امنیّت و آسایش عمومی، چ28، تهران: میزان.
- مؤمن قمی، محمد (1382)، کاوشی در مجازات محارب و مفسد فی الارض، فقه اهل ‌البیت،  35، 3-62.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین؛ هاشم بیگی، حمید (1373)، دانشنامه جرم شناسی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1387)، جرم شناسی، تقریرات دوره دکتری، تهران: دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1392)، از جرم شناسی انتقادی تا جرم شناسی امنیّتی، تقریرات دوره دکتری، تهران: دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
- نعناکار، مهدی (1377)، افساد فی ‌الارض در فقه و حقوق موضوعی، کاشان: مرسل.
- هاشمی شاهرودی، سید محمود (1377)، محارب کیست و محاربه چیست؟، فقه اهل البیت، 13، 3-82.
- هاشمی، سید حسین (1395)، نقد فقهی حقوقی استقلال جرم افساد فی الارض در قانون مجازات اسلامی 92، حقوق تطبیقی، 106، 123-146.
- هوساگ، داگلاس (1390)، جرم انگاری افراطی، ترجمه محمد تقی نوری، تهران: مجد.
-Bouloc )Bernard( et Myaud (Yves ). (1996). Code pénal Comment Paris, Dalloz.
- Cornu (Gérard), (sous la dir.de). (1992). Vocabulaire juridique, Paris, 3eéd. PUF
-Desportes (Frédéric) et Francis le Gunehec. (2008). Droit pénal général, Paris, 9eéd, Economica.
-Leclerc (Henri). (2013). Le nouveau code pénal, Paris, 3eéd, Seuil.
-Larguier (Jean) et Philippe (Conte) et Anne – Marie larguier. (1994). Droit pénal spécial, 8eéd Dalloz.
-Larguier (Jean) et Anne – Marie larguier. (1994). Droit pénal spécial, 8eéd, Dalloz.
-Mayaud (Yves). (2016). Code pénal, Paris, 102eéd, Dalloz.
-Pelletier (Hervé) et Jean Perfetti. (2003). Code pénal, Paris, Litec, Litec.
-Pradel (Jean) et Michel Danti – Juan. (2001). Manuel de droit pénal spécial, Paris,2eéd,Cujas.
-Rassat (Michèl – Laure). (2014). Droit pénal spécial, Paris,  7eéd,Dalloz.