نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم، قم، ایران
2 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه قم، بلوار غدیر، قم، ایران
چکیده
یکی از مباحثی که می تواند آثار و نتایج زیادی را در فقه و اصول و حقوق داشته باشد موضوع اطلاق مقامی است. فقها، دو تعریف برای اطلاق مقامی ارائه نموده اند که بر اساس تعریف اکثر فقها، چنان چه شارع در یک مقامی، درصدد بیان اجزاء و شرایط باشد و قسمتی از اجزاء و شرایط را بیان کرده و قسمت دیگر را مطرح نکرده باشد از این سکوت شارع - در حالی که در مقام بیان است- کشف می کنیم که آن قسمتی که مطرح نشده، نقشی در غرض شارع ندارد. تعریف دیگری که برای اطلاق مقامی شده و از ابتکارات محقّق نائینی می باشد عبارت است از اطلاقی که مستفاد از عدم ذکر متمّم جعل در قیود مربوط به تقسیمات ثانویّه ماهیّت است، مثل اعتبار قصد قربت در نماز. در تقسیمات ثانوى چون صلاحیّت تقیید وجود ندارد، پس صلاحیّت اطلاق لفظى نیز وجود نخواهد داشت؛ در چنین مواردى اگر آن قید واقعاً در غرض مولی دخیل باشد شارع باید آن را براى مکلّف از طریق دیگرى (جعل ثانوى) که نام آن متمّم جعل است بیان کند؛ به همین دلیل، باید دستور دیگرى بدهد و در آن، قید مورد نظر را بیان کند. مهمّ ترین دلیلی که برای اطلاق مقامی ارائه شده است روایت حمّاد بن عیسی است. در این مقاله سعی شده است تا با تبیین ماهیّت و ادلّه اطلاق مقامی و ذکر تفاوت آن با اطلاق لفظی و نیز ذکر بعضی از مصادیق آن در فقه و اصول و نیز کاربرد آن در حقوق، ابعاد بحث روشن تر شده و زمینه برای تحقیق بیشتر فراهم شود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The nature of "etlaghe maghami" and its arguments
نویسندگان [English]
- Mohammadali Raghebi 1
- TAHER RAJABI ALNI 2
1 Assistant Professor, Faculty of Theology and Islamic Studies, univercity of Qom, Qadir Blvd, Qom, Iran
2 Faculty of Theology and Islamic studies,, qom university, Qadir Blvd, qom, iran
چکیده [English]
One of the topics that has many results and effects on the science of jurisprudence and usul and also law is "etlaghe maghami". According to the majority of scholars, two definition have been proposed. If in one position "share" addresses the elements and conditions such that some of the components and conditions are stated and some are not, we note that the part that has not been stated, have no role in his purpose. Another definition is initiatives of "mohaqeq naeini": if a constraint such as credit intention in prayer be involved in order of lord, it should be required to explain to responsible person. Because expression may not tie up through word, it should be expressed with another way that is " motammeme jal". So he must give another command. Since this discussion has not been independently investigated, in this paper we have tried to explain the nature and arguments of "etlaghe maghami" and its difference with "etlaghe lafzi" and some of the examples mentioned in jurisprudence, as well as its application in law. This research may clear aspects of this issue and provide areas for further research.
کلیدواژه‌ها [English]
- etlagh
- etlaghe maghami
- etlaghe lafzi
- jale sanavi
- motammeme jal
- jurisprudence
- mohaqeq naeini
)