نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه علوم قضایی، تهران، ایران

چکیده

تعهّد تمدید قرارداد، تعهّدی است که به موجب آن، یک طرف یا طرفین عقد متعهّد می شوند که عقد را برای یک دوره دیگر انشاء کنند. این تعهّدات از یک سو، به دلیل آن که ضمن عقد دیگری می آیند و موضوع آن انشای یک عمل حقوقی است شرط فعل هستند. از سوی دیگر، چون به موجب آن طرفین متعهّد می شوند که عقدی را در آینده منعقد کنند نوعی وعده قرارداد می باشند. این تعهّدات در عمل، صور مختلفی داشته و اعتبار آنها نیز بستگی به نوع آن دارد؛ در صورتی که تمدید قرارداد، موکول به تمایل طرفین شده، یا طرفین صرفاً متعهّد به تمدید شده باشند بدون این که عوض عقد بعدی را معلوم ساخته یا ضابطه ای برای تعیین آن مشخّص کنند بی شکّ تعهّد به تمدید، به جهت فقدان قصد و معلوم نبودن مورد معامله بلااثر است. در مقابل، فرضی که طرفین، ضمن شرط، عوض عقد آینده را معلوم می کنند مسلّماً شرط صحیح است اما اعتبار فرضی که طرفین، ضمن تعهّد به تمدید قرارداد صرفاً به تعیین ضابطه ای برای تعیین عوض اکتفا می کنند در حقوق ایران به جهت معلوم نبودن عوض در زمان عقد محلّ گفتگو بوده است. در این مقاله اثبات شده است علاوه بر این که مبانی فقهی حقوقی بطلان معاملات مجهول و غرری، بر صحّت این شروط دلالت دارند ماده 8 قانون روابط موجر و مستاجر 1376 به این گفتگو ها پایان داده و صراحتاً صحّت آن را پذیرفته است که به عقیده نگارنده حکم موضوع این ماده، یک قاعده عمومی در قرارداد هاست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Nature and Validity of Contract Extension Agreement

نویسنده [English]

  • Abbas Ali Darouei

university of joudicial sciences

چکیده [English]

Extension agreement is a type of commitment where a party (or parties) to a contract undertake(s) to extend the contract for another term. These commitments are positive  conditions as they are implied in another contract the subject of which is the conclusion of a legal deed. In addition, they are Contract promise as the parties undertake to conclude a contract in future. In practice, these commitments take different forms with varying validity. In the event the extension is subject to the parties’ consent, or they are obligated to extend the contract without setting a consideration or a standard for it, extension shall be ineffective due to lack of intention and a clear object of contract. On the other hand, the duty implied by the parties as a condition identifies the consideration and counts as a validity condition. However, the validity of such duty which is set solely to determine a standard for consideration is the subject of much debate in Iranian Law, because the consideration is not specified at contract conclusion. The present paper proved that jurisprudential and legal foundations of the annulment of risky and uncertain transactions validate these conditions. Article 8 under Lessor-Lessee Act adopted in 1998 put an end to the debate and acknowledged their validity. The author believes that judgment of the said article is among the general conditions of contracts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • extension
  • condition
  • Contract promise to conclude a contract
  • specificity of object of contract
  • uncertainty
منابع  
- اسلامی پناه، علی (1380)، معلوم و معین بودن مورد معامله در حقوق ایران و فقه امامیه و بررسی تطبیقی آن در حقوق فرانسه و حقوق کامن لا، تهران: دانشگاه تهران.
- امامی، سید حسن (1377)، حقوق مدنی، ج1، چ19، تهران: اسلامیه.
- امینی، عیسی (1386)، تعیین مورد معامله، نشریه تحقیقات حقوقی آزاد، 1، صص 1-25.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1381)، ترمینولوژی حقوق، چ12، تهران: گنج دانش.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1379)، مجموعه محشّای قانون مدنی، تهران: گنج دانش.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1353)،کلیات عقود، مجله حقوقی دادگستری، شماره 14.
- حسینی مراغی، سید میر عبدالفتاح (1425ق)، العناوین، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- خوئی، سید ابوالقاسم (1377)، مصباح الفقاهه، قم: داوری.
- شهیدی، مهدی، (1394)، تشکیل قرارداد ها و تعهدات، چ11، تهران: مجد.
- شهیدی، مهدی (1387)، حقوق مدنی (شروط ضمن عقد)، ج4، چ2، تهران: مجد.
- صفایی، سید حسین؛ کاظمی، محمود؛ عادل، مرتضی؛ میرزانژاد، اکبر (1390)، حقوق بیع بین المللی، چ3، تهران: دانشگاه تهران.
- صفایی، سید حسین (1391)، دوره مقدماتی حقوق مدنی، ج2، چ13، تهران: میزان.
- صفایی، سید حسین (1391)، نگاهی دیگر به ضابطه کفایت علم اجمالی در مورد معامله: تفسیر ماده 216 قانون مدنی بر مبنای قاعده غرر، مجله تحقیقات حقوقی، 59، صص 41-61.
- قمی، میرزا ابو القاسم بن حسن (1371)، جامع الشتات، تهران: کیهان.
- کاتوزیان، ناصر (1371)، دوره مقدماتی حقوق مدنی(اعمال حقوقی)، چ2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کاتوزیان، ناصر (1384)، حقوق مدنی(عقود معیّن 1)، چ9، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کاتوزیان، ناصر (1385)، قواعد عمومی قرارداد ها، ج1، چ7، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کاتوزیان، ناصر (1385)، قواعد عمومی قرارداد ها، ج2، چ7، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- محقّق داماد، سید مصطفی (1377)، مباحثی از اصول فقه(دفتر دوم)، چ8، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- محمدی، ابوالحسن (1373)، قواعد فقه، تهران: یلدا. 
- موسوی بجنوردی، سید حسن (1401ق)، القواعد الفقهیه، ج2، چ3، تهران: عروج.
- وحدتی شبیری، سید حسن (1379)، مجهول بودن مورد معامله، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
- نوری، میرزا حسین (1383ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج3، تهران: المکتبه الاسلامیه.
- W. McBryde, William, (2007), The Law of Contract in Scotland, 3rd Edition, W. GREEN.
- Williston, Samuel; Martin Lewis, Clarence, (1922), The Law of Contract, Volume II,New York: Baker, Voorhis & Co.
- Ben-Shahar, Omri, (2004), Areeing to Disagree: Filling Gaps Deliberately Incomplete Contract, Law & Economics Working Papers Archive,1-39.
- Ben-Shahar, Omri, (2004), Contracts Without Consent: Exploring A New Basis for Contracytual Liability, University of Pennsylvania Law Review, Vol. 152, 1829-1872.
- Lu, Shumei, (2000), Gap-filling and Freedom of Contract, University of Georgia Law, Paper 29, 1-80.
- E. Scott, Robert; S. Kraus, Jody, (2007), Contract Law and Theory, Fourth Edition, Carolina Academic Press.