ماهیّت عفو مشروط حقّ قصاص

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه تهران

2 استاد دانشگاه شهید بهشتی

3 استاد دانشگاه تهران

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The nature of the conditional amnesty for the right of retribution

نویسندگان [English]

  • Zohreh Nikamal 1
  • Mostafa Mohaghegh Damad 2
  • Ahmad Bagheri 3
1 Phd Student of Tehran University
2 Professor of Shahid Beheshti University
3 Professor of Tehran University
چکیده [English]

Amnesty of retribution right is arising from will and has legal effect. Legal acts are divided into two categories according to popularity. Amnesty is divided into absolute and conditional categorization. Absolute amnesty is considered unilateral legal act, and it is entrusted to the world with the will of the owner of the Qisas right, but the nature of the conditional amnesty is hesitant. Due to the importance of the amnesty and the effect of its nature on the sentences and consequences, it is necessary to determine the nature of the conditional amnesty. The presumption of the conditional amnesty to be a contract is rejected for reasons such as the lack of paternity of dissatisfaction, irreducibility, the impossibility of placing the rescission option in it, and the non-possession of an exile in a royal estate on the property and his life. Naturally, by rejecting these reasons, It is proved to be unilateral legal act. In addition, based on the principle of non- guardianship of people to each other and according of the condition with the requirement of pardon, its validity can be verified as unilateral legal act, although for the necessity of satisfaction the one who is forgiven of the amnesty in the conditional amnesty, it can be considered as special contract . Therefore, the conditional amnesty as unilateral legal act and its effects, they are subject to the general rules of unilateral legal act and will be distinguished from the other contract like compromise of Qisas right.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Amnesty
  • Condition
  • Forgiveness
  • Qisas Right
- قرآن کریم.
- آخوند خراسانی، محمدکاظم (1389)، کفایه الاصول، قم: خرسندی.
- ابن ادریس حلّی، محمد بن منصور بن احمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج3، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- ابن عابدین، محمد بن امین (1257ق)، ردّ المختار علی درّ المختار، ج3، بیروت: دار الطباعه العامره.
- ابن منظور، ابوالفضل محمد بن مکرم (1414ق)، لسان ­العرب، ج7و10و15، چ3، بیروت: دار الفکر.
- اردبیلی(محقّق)، احمد بن محمد (1403ق)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان، ج14، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
-ابو عطا، محمد؛ فرزاد، مسعود (1392)، تغییر موضوع تعهّد در مقام وفای به عهد، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 9، 7-24.
- اصفهانی، محمدحسین کمپانی (1418ق)، حاشیه کتاب المکاسب، ج1و4، قم: أنوار الهدی.
- بحرالعلوم، محمد بن محمدتقی (1403ق)، بلغه الفقیه، ج1، چ4، تهران: مکتبه الصادق.
- بحرانی(آل عصفور)، یوسف بن احمد (1403ق)، الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، تحقیق محمدتقی ایروانی و سیّد عبدالرزاق مقرم، ج12، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- تبریزی، میرزا جواد (1416ق)، ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب، ج2، چ3، قم: اسماعیلیان.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1413ق)، مسالک ­الأفهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج1، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1390)، فلسفه حقوق مدنی، چ2، تهران: گنج دانش.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1390)، وصیّت،  ج2، تهران: گنج دانش.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج19، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
- حسینی مراغی، سیّد میر عبدالفتاح (1417ق)، العناوین، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (1418ق)، المختصر النافع فی فقه الامامیه، چ6، قم: مؤسسه المطبوعات الدینیّه.
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (1408ق)، شرائع­ الاسلام فی مسائل ­الحلال و الحرام، ج2، چ2، قم: اسماعیلیان.
- حلّی(ابن فهد)، احمد بن محمد اسدی (1407ق)، المهذّب البارع فی شرح المختصر النافع، ج5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- خمینی(امام)، سیّد روح الله (بی ­تا)، تحریر الوسیله، ج2، قم: دار العلم.
- خمینی(امام)، سیّد روح الله (1421ق)،کتاب البیع، ج1، ج4، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
- خمینی(امام)، سیّد روح الله (142ق)، الرسائل العشره، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
- راوندی، قطب الدین سعید بن عبدالله (1405ق)، فقه القرآن، ج2، چ2، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی (ره) و مؤسسه النشر الاسلامی.
- سبحانی، جعفر (بی­ تا)، نظام النکاح فی الشریعه الاسلامیه الغرّاء، ج2، قم: بی ­نا.
- سبزواری، سیّد عبدالأعلی (1413ق)، مهذّب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، ج20، چ4، قم: مؤسسه المنار.
- سنهوری، عبدالرزاق (1952م)، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، ج3، قاهره: بی ­نا.
- شریف مرتضی، علی بن حسین موسوی (1415ق)، الانتصار فی انفرادات الامامیّه، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- شهیدی، مهدی (1383ش)، سقوط تعهّدات، چ6، تهران: مجد.
- طباطبائی یزدی، سیّد محمدکاظم (1414ق)، تکمله العروه الوثقی، ج1، قم: داوری.
- طباطبائی یزدی، سیّد محمدکاظم (1421ق)، حاشیه المکاسب، ج1، قم: اسماعیلیان.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1407ق)، الخلاف، ج5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1387ق)، المبسوط فی فقه الامامیه، تحقیق سیّد محمد کشفی، ج3و7، چ3، تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
- عاملی کرکی(محقّق ثانی)، علی بن حسین (1409ق)، رسائل المحقّق الکرکی، ج1، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی و مؤسسه النشر الاسلامی.
- عدل(منصورالسلطنه)، مصطفی (1342)، حقوق مدنی، چ7، تهران: امیرکبیر.
- فاضل لنکرانی، محمد (1421ق)، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام.
- فاضل مقداد، جمال الدین مقداد بن عبدالله سیوری (1419ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج2، بی ­جا: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.
- فیض کاشانی، ملّا محمدمحسن (بی ­تا)، مفاتیح الشرائع، ج3، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
- فیّومی، احمد بن محمد مقری (بی ­تا)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج2، قم: دار الرضی.
- کاتوزیان، ناصر (1371)، دوره مقدماتی حقوق مدنی(وقایع حقوقی)، تهران: یلدا.
- کلانتر، سیّد محمد (1410ق)، حاشیه بر مکاسب، ج15، چ3، قم: دار الکتاب.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، ج7، چ4، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- مؤمن قمی، محمد (1415ق)، کلمات سدیده فی مسائل جدیده، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم (1414ق)، فقه الشرکه علی نهج الفقه و القانون و کتاب التأمین، قم: مکتبه امیر المؤمنین- دارالعلم مفید رحمه الله.
- محقّق داماد، سیّد مصطفی (1394)، مباحثی از اصول فقه (دفتر اول، مباحث الفاظ)، ج1، چ18، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- محقّق داماد، سیّد مصطفی (1388)، قواعد فقه(بخش مدنی)، چ23، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- مدرّسی یزدی، سیّد عباس (1410ق)، نموذج فی الفقه الجعفری، ج2، قم: داوری.                
- مشکینی، علی (1386)، مصطلحات الفقه، قم: الهادی.
- معین، محمد (1360)، فرهنگ فارسی، ج1و2، چ4، تهران: سپهر.
- مغنیه، محمدجواد (1421ق)، فقه الامام الصّادق علیه السلام، ج5، چ2، قم: انصاریان.
- مکارم شیرازی، ناصر (1428ق)، شرح العروه الوثقی، ج2، قم: درسه امام علی بن ابی طالب علیه السلام.
- منتظری نجف آبادی، حسینعلی (1413ق)، الاحکام الشرعیه علی مذهب أهل البیت علیهم السلام، قم: تفکّر.
- نجفی خوانساری، موسی بن محمد (1373ق)، منیه الطالب فی حاشیه المکاسب، تقریرات محمدحسین نائینی، ج1، ج2، تهران: المکتبه المحمدیّه.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1404ق)، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج26، چ7، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- واسطی زبیدی، سید محمدمرتضی (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، ج7و9و13و19، بیروت: دار الفکر.
- وجدانی فخر، قدرت الله (1426ق)، الجواهر الفخریه فی شرح الروضه البهیه، ج8، چ2، قم: سماء قلم.