ماهیّت سرقت های مجازی (نقد ماده 12 و 13 قانون جرائم رایانه ‌ای)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد فقه و حقوق اسلامی دانشگاه مازندران

2 استادیار موسسه آموزش عالی پارسا

چکیده

از جمله مسائلی که امروزه در پرتو پیشرفت ­هاى فنّاوری خصوصاً در حوزه سایبری خود نمائى می کند، سرقت­ های مجازی است. نگارندگان در تحقیق حاضر پس از بیان ماهیّت این نوع سرقت ها، تطبیق آن بر سرقت سنّتی، ذکر بعضی از اشکالات آن به همراه پاسخ به اشکالات مقدّر و اثبات همطرازی این نوع از سرقت ­ها با نوع سنّتی خود در اجرای حدّ، به بیان اشکال و صورت های مختلف آن می پردازند. پس از مقایسه این نوع از سرقت ­ها با جرائم مشابه آن نظیر استلاب و اختلاس مجازی، در نهایت شمولیّت ماده 12 و 13 فصل سوم از قانون جرائم رایانه ­ای را نسبت به سرقت­های مجازی، محلّ تأمل می دانند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the hybrid nature and the sheer variety of virtual thefts (A critique of the general comment on Articles 12 and 13 related to Cybercrimes and Computer crimes)

نویسندگان [English]

  • Aliakbar Izadifard 1
  • Seyed Mojtaba Hoseinnejad 2
1 Professor Mazandaran University
2 Assistant Professor of Parsa Institute of Higher Education
چکیده [English]

The tremendous technological advances following the entering into virtual arena have increased the number of incidents of various crimes, especially virtual thefts.
The purpose of this study was to investigate the sheer variety and hybrid nature of virtual thefts, compare it with that of traditional form, review some pieces of problems and try to solve them and also prove the compatibility of virtual theft with traditional one correspondences for subjecting the perpetrator to Hadd punishment. After comparing the traditional thefts with those of virtual ones including virtual embezzlement, the authors arrived at the conclusion that there is a need to review the articles 12 and 13 concerning the cybercrime and computer crime law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • theft
  • file
  • phishing attack
  • thefts
  • embezzlement
  • articles 12 and 13 concerning the cybercrime and computer crime law
-قرآن کریم.
- آخوند خراسانى، ملا محمدکاظم (1409ق)، کفایه الأصول، قم: مؤسسه آل البیت(ع).
- ابن ادریس حلّی، محمد بن منصور (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم:مؤسسه النشر الاسلامی.
- ابن برّاج طرابلسی، قاضی عبد العزیز (1406ق)، المهذّب، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- ابن برّاج طرابلسی، قاضی عبد العزیز (1411ق)، جواهر الفقه، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- ابن زهره حلبی، حمزه بن علی (1417ق)، غنیه النزوع الی علمی الاصول و الفروع، قم: مؤسسه امام صادق(ع).
- ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار الفکر.
- اردبیلی(محقّق)، احمد بن محمد (بی تا)، زبده البیان فی أحکام القرآن، تهران: المکتبه الجعفریه لاحیاء ‌الآثار الجعفریه.
- اردبیلی(محقّق)، احمد بن محمد (1403ق)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- ایزدی فرد، علی اکبر؛ پیردهی، علی (1389)، سرقت اینترنتی: حدّی یا تعزیری؟، دو فصلنامه فقه و اصول، 84، 45-68.
- بای، حسینعلی؛ پورقهرمانی، بابک (1388)، بررسی فقهی حقوقی جرائم رایانه ای، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- بروجردى، سید حسین (1412ق)، الحاشیه على الکفایه، بی جا: انصاریان.
- بروجردی، سید حسین (1415ق)، نهایه الاصول، بی جا: تفکّر.
- پیلوار، رحیم (1392)، مفهوم اموال فکری در حقوق اموال و جایگاه آن، فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 12، 7-39.
- تبریزی، میرزا جواد (1417ق)، أسس الحدود و التعزیرات، قم: دفتر آیت الله تبریزی.
- تبریزى، غلامحسین (بی تا)، اصول المهذّبه، بی جا: چاپ طوس.
- جبعی عاملى(شهید ثانی)، زین الدین بن على(1422ق)، حاشیه المختصر النافع، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
- جبعی عاملى(شهید ثانی)، زین الدین بن على (1410ق)، الروضه البهیّه فی شرح اللمعه الدمشقیه، قم: داورى.
- جبعی عاملى(شهید ثانی)، زین الدین بن على (1413ق)، مسالک الأفهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم: موسسه المعارف الاسلامیه.
- جوهری، اسماعیل بن حماد (1409ق)، الصّحاح، بیروت: بی نا.
- حبیب‌زاده، محمد جعفر (بی تا)، سرقت در حقوق کیفری ایران، تهران: دادگستر.
- حّر عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم: ‌مؤسسه آل ‌البیت(ع).
- حسینی شیرازی، سید محمد (01409ق)، الفقه، بیروت: دار العلوم.
- حلّى(علامه)، حسن بن یوسف بن مطهّر (1410ق)، إرشاد الأذهان الی أحکام الایمان، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حلّى(علامه)، حسن بن یوسف بن مطهّر (1411ق)، تبصره المتعلّمین فی أحکام الدین، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
- حلّى(علامه)، حسن بن یوسف بن مطهّر (1420ق)، تحریر الأحکام الشرعیه، قم: مؤسسه امام صادق(ع).
- حلّى(علامه)، حسن بن یوسف بن مطهّر (1413ق)، قواعد الأحکام ، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حلّی(محقق)، جعفر بن حسن (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: اسماعیلیان.
- حلّی(محقق)، جعفر بن حسن (1418ق، المختصر النافع فی فقه الامامیه، قم: مؤسسه المطبوعات الدینیه.
- خمینى(امام)، سید روح الله (1421ق)، کتاب البیع، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
- خوئی، سید ابوالقاسم (1407ق)، مبانی تکمله المنهاج، ج1، قم: لطفی و دار الهادی.
- دهقان، حمید (1379)، بررسی قانون سرقت، قم: ‌دفتر تبلیغات اسلامی.
- راشد صیمری، مفلح بن حسن (1420ق)، غایه المرام ، بیروت: دار الهادی.
- راغب اصفهانی، حسین بن احمد (1412ق)، مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دار العلم.
- سبحانی، ‌جعفر (بی تا)، درس خارج اصول، تقرر: سید مجتبی حسین نژاد، نسخه خطی.
- سبحانی، جعفر (1390)، درس خارج فقه الحدود و القصاص، تقریر: سید مجتبی حسین نژاد، نسخه خطی.
- سید بن قطب بن ابراهیم شاذلی (1408ق)، فی ظلال القرآن، بیروت: دار الشرق.
- سیوری(فاضل مقداد)، جمال الدین مقداد بن عبدالله (1404ق)، التنقیح الرائع، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
- صبحی شیشوان، بهنام (1383)، شیوه های گوناگون سرقت رایانه ای، ماهنامه وکالت، 21و22، 68-71.
- طباطبائی(صاحب ریاض)، سید علی (1418ق)، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، قم: مؤسسه آل ‌البیت(ع).
- طریحى، فخر الدین (1416ق)، مجمع البحرین، تهران: مرتضوی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (بی تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1387)، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1400ق)، النهایه، بیروت: دار الکتب العربی.
- طوسى، محمد بن على بن حمزه (01408ق)، الوسیله الی نیل الفضیله، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشى نجفى(ره).
- عاملى(شهید اول)، محمد بن مکى (1410ق)، اللّمعه الدمشقیّه، بیروت: دار التراث - الدار الإسلامیه.
- فاضل هندی، محمد بن حسن (1416ق)، کشف اللّثام و الابهام عن قواعد الاحکام، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- قرشى، سید على اکبر (1412ق)، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
- کیدری، قطب الدین محمد بن حسین (1416ق)، اصباح الشیعه بمصباح الشریعه، قم: مؤسسه امام صادق(ع).
- مظفّر، محمدرضا (1375)، أصول الفقه، قم: اسماعیلیان.
- موسوی بجنوردی، سید محمد؛ بنی هاشمی، مریم (1392)، بررسی فقهی سرقت رایانه ای (اینترنتی) با رویکردی بر نظر امام خمینی(س)، فصلنامه متین، 60، 29-40.
- موسوی گلپایگانى، سید محمد رضا (1412ق)، الدر المنضود فی أحکام الحدود، قم: دار القرآن الکریم.
- میرمحمد صادقی، حسین (1374)، حقوق کیفری اختصاصی2، تهران: میزان.
- نائینى، محمد حسین (1375)، فوائد الأصول، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- نجفى(صاحب جواهر)، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- واسطى زبیدى، سید محمد مرتضى حسینى (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دار الفکر.