نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 دانشیار دانشگاه بوعلی سینا

3 دانشجوی دکتری دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

از جمله ضمانت اجرا ها در برابر اعمال و اقدامات ناقص در دادرسی مدنی، دادن فرصت تصحیح است که در بسیاری از موارد، کم ­هزینه ­ترین و قابل دفاع ­ترین ضمانت اجرا به شمار می ­رود. تصحیح اعمال، در پرتو نظریه ­های بطلان در دادرسی مدنی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و در حقوق کشور های مختلف، فصل مهمّی را در حقوق دادرسی به خود اختصاص داده است. قانون آئین دادرسی مدنی فرانسه، نقص­ های شکلی و ماهوی را از هم جدا کرده و برای تصحیح هرکدام، شرایط و نظام مخصوصی پیش­ بینی نموده است. در حقوق مصر تصحیح اعمال، هم از راه تکمیل و هم با محقّق شدن غایت و هدف قانون انجام می ­گیرد. دادرسی مدنی ایران نیز نیازمند تدوین نظامی برای تصحیح به نظر می ­رسد. پذیرش قابلیّت تصحیح برای عیب ­های غیر اساسی و فرعی، با مبانی حقوق دادرسی ایران سازگار است و به نظر می ­رسد گام نخست در حقوق ما باید بر همین مبنا برداشته شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Modification of imperfect acts in civil procedure

نویسندگان [English]

  • Mohammad Moloudi 1
  • Bizhan Haji Azizi 2
  • Mehdi Hamzehhoweyda 3

1 Bu-ali sina Universiry

2 Bu-ali sina University

3 Bu-ali sina Universiry

چکیده [English]

Giving opportunity of modification is one of the sanctions against imperfect acts and measures which can be considered as the lowest cost and most defensive sanctions. Modification of acts has been analyzed in the light of “Theory of Nullity” and has taken important chapter in different countries. Civil procedure of France distinguishes between formal and substantive defects and devises special conditions and order for each of them. In Egyptian law, modification of acts can be done by perfecting or achieving to goal and purpose. It seems civil procedure of Iran needs to codification of system for modification. Accepting modification capacity for non-basic and subsidiary defects is compatible with our bases of Iranian civil procedure law and it seems first step should be taken on this basis in our law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theory of Nullity
  • Modification
  • Basic Defect
  • Formal Defect
  • Substantial Defect
- آشتیانی، میرزا محمد حسن (1425ق)، کتاب القضاء، ج1، قم: کنگره علامه آشتیانی.
- ابن منظور، محمد بن مکرم (1405ق)، لسان العرب، ج5، قم: نشر أدب الحوزه.
- ابوالوفاء، احمد (1970م)، الحضور المسقط لحقّ التمسّک بالبطلان: شروطه،آثاره، مبناه، المحاماه، السنه الخمسون، العدد 6، یونیو.
- همو(1977م)، نظریه الدفوع فی قانون المرافعات، چ5، اسکندریه: منشأه المعارف.
- همو(1989م)، اصول المحاکمات المدنیه، چ4، بیروت: الدار الجامعیه.
- اسماعیل عمر، نبیل؛ خلیل، احمد؛ هندی، احمد (1998م)، قانون المرافعات المدنیه و التجاریه، اسکندریه: دار المطبوعات الجامعیه.
- انصاری(شیخ)، مرتضی (1415ق)، القضاء و الشهادات، قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
- بروجردی عبده، محمد (1311ش)، اصول محاکمات حقوقی، تهران: مقدم سمنانی.
- همو(بی تا)، اصول قضایی حقوقی (مستخرجه از احکام دیوان عالی کشور)، تهران: تابان.
- پژوهشگاه قوه­ قضائیه (1391ش)، مجموعه آرای قضایی دادگاه ­های تجدیدنظر استان تهران، ، تهران: اداره­ انتشار رویه قضایی.
جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1413ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج11، قم: مؤسسه معارف اسلامی.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1381ش)، دائره المعارف علوم اسلامی، ج1، چ3، تهران: کتابخانه­ گنج دانش.
- همو (1348ش)، دانشنامه حقوقی، ج5، چ2، تهران: امیر کبیر. 
- حلّی(ابن ادریس)، محمد بن منصور (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج2، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
حلّی(محقّق)، نجم الدین جعفر بن حسن (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج4، چ2، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
- حموی، صبحی (2001م)، المنجد فی اللّغه العربیّه المعاصره، چ2، بیروت: دار المشرق.  
- خراسانی(آخوند)، محمدکاظم (1431م)، کفایه الاصول، تحقیق مجتبی محمودی، ج1، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
- خمینی(امام)، سیّد روح الله (بی تا)، تحریر الوسیله، ج2، قم: دار العلم.
- رشتی، میرزا حبیب الله (1401ق)، کتاب القضاء، ج1، قم: دار القرآن الکریم.                           
- روزنامه رسمی، سال هفتاد و دو، شماره 20942، یکشنبه 10 بهمن 1395.
- زراعت، عباس (1390ش)، بطلان در آیین دادرسی کیفری، تهران: میزان.
- شمس، عبدالله (1385ش)، آیین دادرسی مدنی، ج2، چ10، تهران: دراک.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1387ق)، المبسوط فی فقه الامامیه، ج8، چ3، تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء آثار الجعفریه. 
- عاملی(شهید اول)، محمد بن مکّی (1417ق)، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، ج3، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- عبدالعزیز، محمدکمال(1970م)، نظریه البطلان فی قانون المرافعات الجدید، المحاماه، سال 50، العدد 11، نوفمبر.
- غروی نائینی، محمدحسین(1429ق)، فوائد الاصول، تقریر محمدعلی کاظمی خراسانی، ج 1 و 2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.                                                                                 
- فیلیپ لوی، ژان و کاستالدو، آندره (1386ش)، تاریخ حقوق تعهّدات، ترجمه رسول رضایی، تهران، مهر و ماه نو.
- قاسمی، محسن(1388ش)، شکل­گرایی در حقوق مدنی، تهران: میزان.
- کوشه، ژرارد و لانگلد، جان و لبو، دانیل (1391ش)، آیین دادرسی مدنی فرانسه، ترجمه احمد علی هاشمی، تهران: دادگستر.
- محسنی، حسن (1391ش)، آیین دادرسی مدنی فرانسه، چ2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- همو (1393ش)، نقص شکلی و ماهوی در دادرسی مدنی، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، 6، 139-159.
- همو (1394ش)، نقص اعمال آیین دادرسی مدنی در حقوق فرانسه، مطالعات حقوق تطبیقی، 2، 793-808..
- معین، محمد (1371ش)، فرهنگ فارسی (متوسط)، ج1، چ8، تهران: امیر کبیر.
- موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم (1423ق)، فقه القضاء، ج2، چ2، قم: بی­ نا.
- نجفی(کاشف الغطاء)، حسن بن جعفر بن خضر (1422ق)، انوار الفقاهه- کتاب القضاء، نجف: مؤسسه کاشف الغطاء.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج42، چ7، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- نعیم یاسین، محمد (2000م)، نظریه الدعوی بین الشریعه الاسلامیه و قانون المرافعات المدنیه و التجاریه، چ2، عمان: دار النفائس.
- والی، فتحی (1997م)، نظریه البطلان فی قانون المرافعات، قاهره: دار الطباعه الحدیثه.           
Cornu,Gérard et Foyer, Jean, (1996), procédure civile, 3 Édition, Paris, presses universitaires de France.
Couchez, Gérard, (1990),  procédure civile, 6 Édition, Paris, Sirey.
Garner, A. Bryan, (1999), Black s law Dictionary, seventh edition, U.S.A, west group.
Larguier, Jean et Conte, Philippe, (2005), procédure civile : droit judiciaire prive, Paris, Dalloz.
Ronald, J and Scalise, Jr, (2014), Rethinking the doctrine of nullity,Louisiana Law Review, Volume 74, Number 3, Spring.
Vincent, Jean et Guinchard, Serge, (2001), procédure civile, 26 Édition, Paris, Dalloz.