نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق بین الملل، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران

2 گروه حقوق بین الملل، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

در هر نظام حقوقی، مفاهیم عالی (اصول حقوقی) وجود دارد که قانونگذار با الهام و نشأت ازآنها اقدام به وضع قواعد می نماید. هیچ نظام حقوقی قادر نیست کلّیه موضوعات را پیش بینی کرده و برای همه آنها راه حلّ ارائه دهد؛ لذا قانونگذار در ماده 3 قانون آئین دادرسی مدنی مصوّب 1379 به عنوان تأکید از مقام قضایی می خواهد که در صورت سکوت یا اجمال قانون، به اصول حقوقی مراجعه نماید. در این مقاله به این موضوع پرداخته شده که منظور قانونگذار از اصول حقوقی، صرفاً اصول کلّی حقوق نبوده، بلکه موارد اصول جزئی حقوقی، اصول عملیّه، اصول لفظیّه، قواعد حقوقی، ضوابط حقوقی، اشباه و نظایر و امارات را نیز در برگرفته و می توانند حتّی به تنهایی مستند حکم قرار گرفته و در ایجاد رویّه قضایی، نقش فزاینده ای داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effects of "legal principles" in resolving the silence of Iranian law (according to Article 3 of the Civil Procedure Act of 2000)

نویسندگان [English]

  • Marjaneh Fayazbakhsh 1
  • Abomohammad Asgarkhani 2
  • Seyedbagher Mirabbasi 1

1 International qeshm university

2

چکیده [English]

In each legal system, there are some great concepts (legal principles) that the legislator has inspired by them. No legal system is able to anticipate all the issues and provide solutions for all of them. Therefore, the Iranian legislator in Article 3 of the Civil Procedure Act of 2000, demands that, in the event of a silence or summary of the law, reference should be made to the principles of law, this article discusses that the legislator's purpose of legal principles is not merely general principles of law, but also Also included are the cases of minor legal principles, operational principles, lexical principles, legal rules, and so on, and they can be arbitrarily documented and will play an increasingly important role in creating judicial procedures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • general principles
  • partial principles
  • legal rules
  • law
  • legal opinion
  • Article 3 of the Civil Procedure Code 2000
- قرآن کریم.
- ابن ادریس حلّى، محمد بن منصور (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج3، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- امینی، منصور؛ نیکوییان، منصور (1396ش)، مفهوم شناسی اصول اجرای احکام مدنی، مجله حقوقی دادگستری، 97، 7-28.
- انصاری، مسعود؛ طاهری، محمدعلی، استوار سنگری، کورش (1384ش)، دانشنامهحقوقخصوصی، ج1، تهران: محراب فکر.
- انوری، حسن (1381ش)، فرهنگبزرگسخن، ج1، تهران: سخن.
- بحرانی،یوسف (بی تا)، الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره، ج7، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- تهانوى، محمدعلی (بی تا)، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج2، بیروت: مکتبه لبنان ناشرون.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1388ش)، مبسوطدرترمینولوژیحقوق، ج1، چ4، تهران: کتابخانه گنج دانش.
- حرّ عاملى، محمد بن حسن (بی تا)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه ج27، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- حموى، احمد بن محمد (1357ق)، غمز عیون البصائر على محاسن الاشباه و النظائر، ج1، قاهره: دار الطباعه العامره.
- خوانساری، محمد باقر بن زین العابدین (1390ش)، روضات الجنّات، ج7، قم: اسماعیلیان.
- زرقاء، مصطفى احمد (1963م)، المدخل الفقهیّ العامّ، ج2، دمشق: دار الفکر.
- ژان بولانژه، (1376ش)، اصول کلّی حقوق  و حقوق موضوعه، ترجمه علیرضا محمدزاده وادقانی، مجله حقوقی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 36، 66-88.
- سنهوری، عبدالرزاق احمد (1417ق)، مصادر الحقّ فی الفقه الاسلامی، ج5، قاهره: معهد للدّراسات العربیّه.
- کاتوزیان، ناصر (138ش)، فلسفهحقوق، ج2،چ3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کوز الحصارى، مصطفى بن محمد (1890)، منافع الدقائق فى شرح مجامع الحقائق، مطبعه الاستانه، بی جا.
- مؤمنی، عابدین؛ مسجدسرایی، حمید (1391ش)، اصل اندیشی در نظام حقوقی اسلام، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 7، 63-84.
- مجلسى(علامه)، محمدباقر (1403ق)، بحار الانوارالجامعه لدرر أخبار الائمه الأطهار، ج2، بیروت: مؤسسه الوفاء.
- محقّق داماد، سیّد مصطفی (1406ق)، قواعد فقه، ج 2، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- موسوی بجنوردی، سیّد محمد (1401ق)، قواعد فقهیّه،ج1، چ3، تهران: عروج.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1981م)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج4، بیروت: دار احیاء التراث العربی.