نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاداسلامی، مشهد، ایران

2 استادیار،گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاداسلامی، مشهد، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاداسلامی، مشهد، ایران

چکیده

مشهور فقهای امامیه با استناد به ادلّه ای از جمله روایات، جذام و برص را در زمره عیوب مختصّ زوجه دانسته اند که در صورت تحقّق آن، تنها  زوج حقّ فسخ نکاح را دارد، اما در مقابل،‌ گروهی از فقها از جمله فیض‌کاشانی آن را از عیوب مشترک زوجین دانسته اند که در فرض تحقّق آن برای هر یک از زن یا شوهر، طرف مقابل حقّ فسخ نکاح را خواهد داشت. تحقیق حاضر ضمن مراجعه به آرای فقها و منابع فقهی به تحلیل مستندات این حکم پرداخته و با ترجیح دیدگاه غیر مشهور به این نتیجه رسیده است که همان‌ گونه که حصول جذام و برص در زن برای مرد حقّ خیار ایجاد می‌ کند، اگر این عیوب در مرد نیز ثابت شود ‌زن حقّ خیار خواهد داشت. عمده استدلال - صرفنظر از وجود روایات - این است که اگر زن حقّ خیار نداشته باشد مفرّ دیگری برای او وجود ندارد؛ برخلاف مرد که اگر چنین حقّی هم نمی داشت، می توانست با استفاده از طلاق، از چنین زنی جدا شود؛ ضمن این که حسن معاشرت و معاضدت و نیز برخورداری از حقّ استمتاع که وظیفه متقابل زن و شوهر است می تواند مبنای توسعه حقّ فسخ نکاح برای زوجه نیز محسوب شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of leprosy and vitiligo's order to wife relying on Feiz Kashani's opinion

نویسندگان [English]

  • Somayeh Safayi bazarhome 1
  • Mohsen Razmi 2
  • Mohamad reza Kazemigolverdi 3

1 Phd Student

2 faculty member of university mashhad

3 faculty member ofuniversity mashhad

چکیده [English]

According to the famous Imams' jurisprudents based on the evidence, such as narratives, leprosy and vitiligo that are among the defects of the couples. If these defects are appeared, the man is the rightful to terminate the marriage, but on the contrary, a group of jurisprudents, including Feiz Kashani, has considered it to be a common defect of couples, which, in the assumption of the appearance of that for any wife or husband, the other party will have the right to terminate the marriage. The present research, while referring to the jurisprudents and jurisprudence sources, has analyzed the documents of this rule and, with the preference of the non-famous viewpoint, has concluded that while realization of woman’s leprosy and vitiligo can give the man, right to terminate marriage, if the defect is confirmed for the man, the woman will have the right to terminate marriage. The main argument at this present article - regardless of the existence of narratives - is that if the woman does not have the right to terminate marriage, there aren’t any alternatives for her; unlike a man that if he did not have such a right, he could utilize divorce’s option.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leprosy
  • vitiligo
  • Termination of marriage
  • defects led to marriage termination
- قرآن کریم.
- ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، ج12، چ2، لبنان ـ سوریه: دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع - دار صادر.
- ابن فهد حلّی، احمد بن محمد (1407ق)، المهذّب البارع فی شرح المختصر النافع، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- تهانوی، محمد ‌بن ‌علی (1414ق)، موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج1، لبنان: ناشرون.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1413ق)، مسالک ‌الافهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، ج8، چ2، قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه.
- جمعی از پژوهشگران زیر نظر سیّد محمود هاشمی شاهرودی (1426ق)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل ‌بیت علیهم ‌السلام، ج2، قم: مؤسسه دائره ‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌ بیت علیهم ‌السلام.
- حر‌ّ عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعه إلى تحصیل مسائل الشریعه، ج21، قم: مؤسسه آل البیت علیهم ‌السلام.
- حسینی ادیانی، سیّد مسلم (1397ش)، بازپژوهی در عیوب مجوّز فسخ نکاح، فقه و مبانی حقوق اسلامی، 51/1، 69-87.
- ‌حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج2، چ2، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1413ق)، مختلف الشیعه فی أحکام الشریعه، ج7، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- همو (1413ق)، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، ج3، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- خمینی(امام)، سیّد روح اللّه (1366ش)، تحریر الوسیله، ج2، قم: دار العلم.
- خوئی، سیّد ابوالقاسم (1403ق)، معجم رجال ‌الحدیث، نجف: مطبعه الآداب.
- دهخدا، علی ‌اکبر (1377ش)، لغت ‌نامه، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
- شبیری زنجانی، سیّد موسی (1419ق)، کتاب نکاح، ج20، قم: مؤسسه پژوهشی رای ‌پرداز.
- صدوق(شیخ)، محمد بن علی بن بابویه قمی (1404ق)، من لایحضره الفقیه، ج3، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1407ق)، کتاب الخلاف،ج4، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- همو( 1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیّه، ج4، چ3، بی ‌جا: ‌المکتبه المرتضویّه لإحیاء الآثار الجعفریه.
- عاملی(شهید اول)، محمد بن مکّی (1410ق)، اللّمعه الدمشقیه فی فقه الإمامیّه، ج2، بیروت: الدار الإسلامیه.
- عاملی، یاسین عیسی(1413ق)، الاصطلاحات الفقهیّه فی الرسائل العملیّه، چ4، بیروت: دار البلاغه.
- فاضل هندی ، محمد بن حسن (1416 ق)، کشف اللّثام و الإبهام عن قواعد الاحکام، ج7، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- فتح الله، احمد (1415ق)، معجم ألفاظ الفقه الجعفری، بی جا: بی نا.
- فیض‌کاشانی، محمد بن مرتضی (1392ش)، مفاتیح الشرائع، ج2، قم: دار التفسیر.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1429ق)، الکافی، ج5، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- محقّق کرکی، علی بن حسین (1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج13، چ2، قم: مؤسسه آل البیت علیهم ‌السلام.
- مغنیه، محمدجواد (1377ش)، الفقه علی المذاهب الخمسه، تهران: مؤسسه الصادق(ع).
- مفید(شیخ)، محمّد بن محمد بن نعمان ( 1413ق)، المقنعه، قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید رحمه الله علیه.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج30، چ7، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.