تأثیر وصف احصان بر مجازات فاعل لواط

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه آیت الله حائری میبد

2 دانشیار دانشگاه آیت الله حائری میبد

3 دانشجوی دکتری دانشگاه آیت الله حائری میبد

چکیده

بنا بر نظر مشهور فقهای امامیه، مجازات فاعل لواط اعدام است و احصان یا عدم احصان وی تأثیری در این مجازات ندارد. برخی از فقها مانند محقّق خوئی، در مجازات فاعل لواط قائل به تفصیل شده ‎اند. به نظر ایشان، مجازات فاعل در صورت محصن بودن، قتل یا رجم است و کیفر فاعل غیر محصن - اگر عمل وی همراه با عنف و اکراه نباشد- صد تازیانه است. ماده 234 ق.م.ا. مصوب 1392 همین نظر را برگزیده است. در این تحقیق، اقدام قانونگذار را از دو جهت مورد نقد قرار داده‎ایم: نخست این که روایات مستند نظر محقّق خوئی، به خاطر اعراض مشهور فقها از عمل به آنها ضعیف شمرده می ‎شوند و در واقع تنها بر اساس مبنای اصولی خاصّ ایشان که اعراض مشهور را موجب وهن روایت نمی ‎دانند ممکن است به این روایات عمل شود. دیگر این که با ذکر مثال ‎هایی از قانون مجازات اسلامی، ثابت کرده‏ایم که قانونگذار این مبنای اصولی را در دیگر مواد قانونی نادیده گرفته و بر اساس مبنای اصولی مشهور عمل کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Ihsan on the Punishment of the Active Partner of Sodomy

نویسندگان [English]

  • S.A mirkhalili 1
  • A Kalantari 2
  • mohammad nazari 3
1 Haeri University-Meybod
2 Haeri University-Meybod
3 haeri
چکیده [English]

According to the Shiite Jurists’ famous opinion, the punishment of the active partner of sodomy (livat) is death penalty and the conditions for ihsan have no effect on it. Some of jurists such as Ayatollah Khoei have differentiated between an active partner of sodomy who meets the conditions for ihsan and others. They believe that the punishment for sodomy shall be the death penalty for the active partner in cases where he meets the conditions for ihsan and he shall be sentenced to one hundred lashes if he dose not meet the conditions for ihsan and he has not committed livat by using force or coercion. The article 234 of the Islamic penal code approved in 2013 has accepted this opinion too. In this research, we have criticized action of legislator in two ways: first, narratives documented by Ayatollah Khoei are weak because jurists have avoided acting according to it. Second, we have demonstrated that legislator has neglected this principle in the other articles of the Islamic penal code and has done base on the famous principle

کلیدواژه‌ها [English]

  • punishment of sodomy
  • ihsan
  • the article 234 of the Islamic penal code
  • majority of jurists' renunciation
- ابن ادریس، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، ج3، چ2، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1410ق.
- ابن برّاج، قاضی عبد العزیز، المهذّب، ج2، مؤسسه النشر الاسلامی، 1406ق.
- ابن حمزه، محمد بن على، الوسیله إلى نیل الفضیله، قم، انتشارات کتابخانه آیه الله العظمی مرعشى نجفى، 1408ق.
- ابن زهره، حمزه بن على حسینى، غنیه النزوع إلى علمی الأصول و الفروع، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، 1417ق.
- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج7 و 13، چ3، بیروت، دار صادر، 1414ق.
- ابوالصّلاح حلبی، تقى الدّین بن نجم الدین، الکافی فی الفقه، اصفهان، کتابخانه عمومى امام امیرالمؤمنین(ع)، 1403ق.
- ازهرى، محمد بن احمد، تهذیب اللّغه، ج13، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1421ق.
- تبریزى، میرزا جواد، أسس الحدود و التعزیرات، قم، دفتر مؤلف، 1417ق.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه إلى تحصیل مسائل الشریعه، ج20، 28 و 29، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، 1409ق.
- حلّى، حسن بن یوسف(علامه)، تحریر الأحکام الشرعیّه على مذهب الإمامیه، ج5، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، 1420ق.
- حلّى، حسن بن یوسف(علامه)، مختلف الشیعه فی أحکام الشریعه، ج9، چ2، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1413ق.
- حلّى، جعفر بن حسن(محقق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج4، چ2، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1408ق.
- خوانسارى، سیّد احمد، جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، ج7، چ2، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1405ق.
- خوئى، سیّد ابوالقاسم، مبانی تکمله المنهاج، ج41، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی، 1422ق.
- خوئى، سیّد ابوالقاسم، مصباح الأصول، تقریرات سیّد محمد سرور واعظ حسینى، ج1، قم، موسسه إحیاء آثار الامام الخوئی، 1422ق.
- خوئى، سیّد ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال، ج21، قم، مرکز نشر الثقافه الاسلامیّه فی العالم، 1372.
- راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، ج1، بیروت، دار القلم‏، 1412ق.
- سبحانى، جعفر، إرشاد العقول الى مباحث الأصول، تقریرات محمدحسین حاج عاملى، ج3، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، 1424ق.
-  سلّار دیلمی، حمزه بن عبد العزیز، المراسم العلویّه و الأحکام النبویّه، قم، منشورات الحرمین، 1404ق.
- سیّد مرتضی، على بن حسین، الانتصار فی انفرادات الإمامیه، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، 1415ق.
- شهید ثانى، زین ‌الدین بن على، الرّوضه البهیّه فی شرح اللّمعه الدمشقیّه، ج9، قم، کتابفروشى داورى، 1410ق.
- شهید ثانى، زین ‌الدین بن على، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، ج14، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه، 1413ق.
- شیخ صدوق، محمّد بن على، المقنع، قم، مؤسسه امام هادى)ع)، 1415ق.
- طباطبایی حائرى، سیّد على، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، 1408ق.
- طباطبایى، سیّد محمدحسین(علامه)، المیزان فى تفسیر القرآن‏‏، ج4، چ5، قم، مؤسسه النشر الاسلامی‏، 1417ق.
- طوسى، محمد بن حسن(شیخ الطائفه)، المبسوط فی فقه الإمامیه، ج7، چ3، تهران، المکتبه المرتضویّه لإحیاء الآثار الجعفریّه، 1387ق.
-طوسى، محمد بن حسن(شیخ الطائفه)، النهایه فی مجرّد الفقه و الفتاوى، چ2، بیروت، دار الکتاب العربی، 1400ق.
- طوسى، محمد بن حسن(شیخ الطائفه)، تهذیب الأحکام، ج9 و10، چ4، تهران، دار الکتب الإسلامیه، 1407ق.
- عراقى، ضیاء الدین، نهایه الأفکار، تقریرات محمدتقى بروجردى‏، ج4، چ3، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1417ق.
- فاضل لنکرانى، محمد، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله- الحدود، قم، مرکز فقهى ائمه اطهار(ع)، 1422ق.
- فاضل لنکرانى، محمد، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله- القصاص، قم، مرکز فقهى ائمه اطهار(ع)، 1421ق.
- فاضل هندى، محمد بن حسن، کشف اللّثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، ج9، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، 1416ق.
- فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج3 و7، چ2، قم، نشر هجرت، 1409ق.
- فیروز آبادى، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، ج2، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1415ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج7، چ4 ، تهران، دار الکتب الإسلامیه، 1407ق.
- گلپایگانى، سیّد محمدرضا، مجمع المسائل، ج3، چ2، قم، دار القرآن الکریم، 1409ق.
- مفید، محمّد بن محمد، المقنعه، چ1، قم، کنگره جهانى هزاره شیخ مفید، 1413ق.
- مقدّس اردبیلى، احمد بن محمد، مجمع الفائده و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، ج13، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، 1403ق.
- منتظرى، حسینعلی، کتاب الحدود، قم، انتشارات دار الفکر، 1400ق.
- منتظرى، حسینعلی، مجازات‌ هاى اسلامى و حقوق بشر، قم، ارغوان دانش، 1429ق.
- نائینى، محمدحسین، أجود التقریرات، تقریرات ابوالقاسم خوئى، ‏ ج2، قم، مطبعه العرفان‏، 1352.
- نجفى، محمدحسن(صاحب جواهر)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج41، چ7، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1404ق.
- یزدی، محمد، نکته ای در مجازات لواط، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، 33، بهار 1382.