فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

سیاست دسترسی آزاد و حق چاپ

اصول اخلاقی انتشار مقاله

خط مشی سرقت ادبی

خط مشی بایگانی

بانک ها و نمایه نامه ها

فرایند پذیرش مقالات

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

اخبار و اعلانات

اطلاعات آماری نشریه

تبعیّت مسئولیّت قراردادی از اراده طرفین در قانون مدنی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه زنجان

چکیده

ماده 221 قانون مدنی ایران در مورد جبران خسارات حاصل از عدم اجرای تعهّدات قراردادی و شرایط آن، هم از این جهت که سابقه فقهی روشنی ندارد و هم از جهت عدم انطباق با نظایر خارجی خود، ماهیّت روشنی ندارد. به همین علّت، آن چه که در نوشته های حقوقی آمده است نیز یکسان و یکنواخت نیستند؛ برخی آن را ناشی از سکوت فقه در خصوص مسئولیّت قراردادی دانسته، و گروهی دیگر، دلیل وضع آن را پوشش دادن به نقص ابزارهای فقهی ناظر به جبران خسارات دانسته اند. هر کدام از دیدگاه های مطرح شده با اشکال هایی مواجه هستند که پذیرش آنها را دشوار می کند. به زعم نویسنده، قانونگذار،‌ به دلایل مختلف، خواسته است جبران خسارات قراردادی را به قرارداد و خواست طرفین منتسب سازد؛ امری که نتایج متفاوتی نسبت به تحلیل های دیگر دارد و ضمن تأمین حقوق زیان دیده و جبران انواع خسارات، نتایج عملی مقبول تری نیز به همراه دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Subordination of Contractual Liability from the Will of Parties in Iran's Civil Code

نویسنده [English]

  • Saeed Bigdeli

چکیده [English]

Article 221 of Iran's Civil Code which is related to damages resulting from non-performance of contractual obligations and its terms, doesn't have a clear nature both because it has no clear jurisprudential precedent and because of non-compliance with its foreign analogues. So, what appear in the legal writings are not the same or uniform; some have considered it as resulting from the silence of jurisprudence in the contractual liability and others have argued that the reason for its legislation is to cover the defects of jurisprudential tools governing the compensation. Any of the views expressed, faced with difficulties which are hard to be accepted. According to the author, legislator, for various reasons, has tried to attribute the contractual compensation to the contract and the parties' will; what has different results than other analyses and meanwhile ensuring the rights of the injured and compensation of damages, has also  reasonable practical consequences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Article 221 of the Civil Code
  • tortious liability
  • contractual liability
  • the principle of will autonomy
مراجع
- امامی ، سیّد حسن، حقوق مدنی، ج1و2 ، چ19، تهران،انتشارات کتابفرشی اسلامیه ، 1377.
- ایزانلو، محسن، ‌شروط محدود کننده و ساقط کننده مسئولیّت در قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1382.
- بهرامی احمدی، حمید، ‌ضمان قهری، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، ‌1391.
- بهرامی احمدی، حمید، کلیات عقود و قراردادها، تهران، نشر میزان، ‌1381.
-  جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مجموعه محشّای قانون مدنی، چ4، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش، 1391.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، چ8 ، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش، 1376.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، حقوق تعهّدات، چ3، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش، ‌1378.
- حیاتی، علی عباس، مسئولیّت مدنی، تهران، نشر میزان، 1392.
- خوانساری، سیّد احمد، رساله فی قاعده نفی الضرر، تهران، المکتبه المحمدیّه، 1373 ق.
- ژوردن، پاتریس، اصول مسئولیّت مدنی، ترجمه مجید ادیب، چ4، تهران، نشر میزان، 1394.
- سراج، محمد احمد، ضمان العدوان فی الفقه الاسلامی، المؤسسه الجامعیه للدراسات و النشر، 1414ق.
- سعادت مصطفوی، سیّد مصطفی، هوشمند فیروز آبادی، حسین، عدم النفع، حقوق اسلامی، ش 26،  پائیز 1389.
- سنهوری، عبدالرزاق احمد، مصادر الحقّ فی الفقه الاسلامی، ج6، نشر معهد للدّراسات العربیّه، بی تا .
- سنهوری، عبدالرزاق احمد، الوسیط فی شرح القانون المدنی، ج2، منشورات الحلبی الحقوقیّه، 1998م.
- صفایی، سیّد حسین، رحیمی، حبیب اللّه، ‌مسئولیّت مدنی، تهران، ‌انتشارات سمت، 1389.
- عمید زنجانی، عباسعلی، موجبات ضمان، تهران، نشر میزان، 1382.
- عیسایی تفرشی، محمد، محقّق داماد، سیّد مصطفی، وحدتی شبیری، سیّد حسن، قلمرو مسئولیّت مدنی ناشی از تخلّف از انجام تعهّد، نامه مفید، ش 33، اسفند 1381.
- غمامی، مجید، شرط قابلیّت پیش بینی ضرر در مسئولیّت مدنی، تهران، شرکت سهامی انتشار، ‌1383.
- کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی، ج1، چ 13، تهران ،1389.
- کاتوزیان، ناصر،‌ قواعد عمومی قراردادها، ج4، چ2، تهران، شرکت سهامی انتشار، ‌1376.
- کاتوزیان، ناصر، الزامات خارج از قرارداد (ضمان قهری)، ج1، تهران، انتشارات  دانشگاه تهران، 1374.
- محقّق داماد، سیّد مصطفی، نظریه عمومی شروط و التزامات، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، 1393.
- مراغه ای ، میر عبدالفتاح، العناوین الفقهیّه، ج2، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ‌1425ق.
- مرقس، سلیمان، الوافی فی شرح القانون المدنی، ج1، جامعه قاهره، 1992م.
- مکارم شیرازی، ناصر، القواعد الفقهیّه، چ3، قم، مدرسه امیر المؤمنین، 1411ق .
- موسوی بجنوردی، سیّد حسن، القواعد الفقهیّه، ج1، قم، نشر الهادی، 1419ق .
- نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فیشرح شرائع الاسلام، ‌ج7، بیروت، دار احیاء التراث العربیه،   1981م.
- وحدتی شبیری، سیّد حسن، مبانی مسئولیّت مدنی قراردادی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی ، 1388.
- Le Tourneau , Phlippe , La Responsabilite civil , dalloz , 1982.
- Flour , Auber , les obligations , T 3 , delta - colin , 2001.
- Starck , boris  , Les obligations , Liberaire Technique , 1972.
- Mazaud ( H.L.J) , obligations , T 2 , Montchrestient , 1998.
- Terre , Simller , Lequette , Droit Civil , Les obligations , 7 ed , dalloz, 1999.
- Tunc , Andre , La responsabilite civil , economica , 1981.
فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی
دوره 9، شماره 17
پاییز و زمستان 1396
دی 1396
صفحه 33-56
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار