ماهیت حق انصراف در قراردادهای الکترونیکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 سعیده باقری اصل، دانشجوی دکتری گروه حقوق خصوصی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران آدرس: تبریز، دروازه تهران (جاده تهران)، بالاتر از هتل مرمر، مجتمع دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

2 گروه حقوق، دانشکدة حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 گروه حقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

4 'گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

یکی از نهاد های انحصاری قانون تجارت الکترونیکی ایران و کنوانسیون استفاده از ارتباطات الکترونیکی در قرارداد های بین المللی مصوب 2005 مجمع عمومی سازمان ملل متحد، حقّ انصراف از قرارداد های الکترونیکی است که به منظور حمایت از حقوق مصرف کننده در قراردادهای الکترونیکی وضع شده است. متأسفانه محقّقان، ماهیّت حقّ انصراف این دو منبع را بررسی نکرده و به این سؤال اصلی تحقیق حاضر پاسخ نداده اند: «ماهیّت حقّ انصراف قرارداد های الکترونیکی در قانون تجارت الکترونیکی ایران و در کنوانسیون استفاده از ارتباطات الکترونیکی در قرارداد های بین المللی چیست؟» روش این تحقیق در یافتن پاسخ سؤال مذکور کتابخانه ای و نیز استنباط از مواد دو منبع مذکور است. به این بیان که مواد مربوط به حقّ انصراف دو منبع مزبور را مبنای مطالعة تطبیقی خود قرار داده و ماهیت حقّ انصراف قرارداد های الکترونیکی را با استناد به روش تحلیل عقلانی و استنباط حقوقی ارائه کرده و در موارد خلأ قانونی این دو منبع با استناد به اصل 167 قانون اساسی و ماده سوم قانون آئین دادرسی مدنی به سایر منابع حقوق ایران، اعمّ از موضوعه و امامیه جهت تعیین تکلیف رجوع کرده و حکم آن را یافته و ارائه نموده است. اهمیّت و ضرورت این تحقیق آن است که هم اولین کار علمی در مسأله بوده، و هم یک تحقیق کاربردی است، لذا نتایج آن برای مصرف کنندگان، تجار، حقوقدانان، وکلا دادگستری، قضات دادگاه ها و داوران در تفسیر مواد دو منبع مذکور نسبت به ماهیّت حقّ انصراف قرارداد های الکترونیکی کاربرد خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Nature of Withdrawal Right in Electronic Contracts

نویسندگان [English]

  • Saeideh Bagheri Asl 1
  • Heydar Bagheri Asl 2
  • Nasser Masoudi 3
  • Ebrahim Shoarian Sattari 4
1 Saeideh Bagheri Asl, P.H.D. Student of Department of Law ,Tabriz Branch, Islamic Azad University,Tabriz, Iran
2 Department of Law, Faculty of Law and Social Sciences, Tabriz University,Tabriz, Iran
3 Department of Law, Faculty of Law, Theology and Political Sciences, ,Tabriz Branch, Islamic Azad University,Tabriz, Iran
4 Department of Law, Faculty of Law and Social Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

One of the exclusive institutions of Iranian E-Commerce Law and convention on the use of electronic communications in international contracts approved in 2005 by united nations general assembly is the Nature of Withdrawal Right in Electronic Contracts. Unfortunately researchers haven’t studied the nature of withdrawal right of these two sources and commandments question of research: What is the nature of withdrawal right in Iranian E-Commerce law and convention on the use of electronic communications in international contracts? The method of this research in finding the answer of mentioned question is by using library and inferring from the articles of two mentioned sources. It means that this research has based its comparative study on the related articles of two mentioned sources. Also it has presented on the strength of rational analysis and legal inference method and in legal  gap cases, these two sources on the strength of principl 167 of constitution low have retered to othher iraian law sources, inclvding subjective and Imamieh law finded and presented its commandent. Importance and necessity of this research is that it is both the first scientific study in issue and a practical research. So its result will be useful for lawyers, attorneys of judiciary, judges of the courts and arbitrators in interpretation of the articles of two mentioned sources about the nature of withdrawal right of electronic contracts and commandments resulting from it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Withdrawal Right
  • nature
  • Electronic Contracts
  • Electronic Communications
  • Consumer

مراجع

- آل بحرالعلوم، سیّد محمد، بلغه الفقیه، ج1، چ4، شرح و تعلیقه سیّد محمدتقی آل بحرالعلوم، تهران، مکتبه الصّادق، 1403ق.
- ابن ابی جمهور، محمد بن علی بن ابراهیم احسایی، عوالی اللّآلی العزیزه فی الأحادیث الدینیه، ج3، تحقیق مرعشی و مجتبی عراقی، قم، مؤسسه سیّد الشهداء، 1403ق.
- اراکی، محمدعلی، الخیارات، قم، نشر مهر، 1414ق.
- امامی، سیّد حسن، حقوق مدنی، ج1، چ11، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1371.
- انصاری، مرتضی(شیخ)، المکاسب، چ2،  اطلاعات، تبریز، چاپ سنگی  1375ق.
- انصاری، مرتضی(شیخ)، فرائد الاصول، چاپ سنگی، تک جلدی.
- باقری اصل، حیدر، احکام عمومی فسخ قانونی عقود لازم، تبریز، انتشارات دانشگاه تبریز، 1390.
- تبریزی، میرزا جواد، ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب، ج2، قم، نشر مهر، 1399ق.
- تصویب‌نامه شماره 35781/ت36975ه مورخ 8/3/1386 هیأت وزیران در اجرای ماده دو آئین‌نامه چگونکی تنظیم و انعقاد توافق‌های بین المللی مصوب 1371.ش مبنی بر امضای موقت کنوانسیون سازمان ملل متحد در خصوص استفاده از ارتباطات الکترونیکی در قرارداد های بین المللی مورخ 23 نوامبر 2005.م.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج14، تصحیح محمد رازی، بیروت، دار احیاء التراث، 1387ق.
- حکیم، سیّد محسن طاطبائی، نهج الفقاهه، قم، انتشارات 22 بهمن، بی تا.
- حسینی ­شیرازی، سیّد محمد، إیصال الطالب الی المکاسب، ج 11، تهران، انتشارات اعلمی، بی تا.
- خراسانی، محمدکاظم، حاشیه علی فرائد الاصول، قم، مؤسسه اسماعیلیان، بی تا.
-  خراسانی، محمدکاظم، کفایه الاصول، ج2، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، بی تا.
- دستور العمل /EC1/97 پارلمان اروپا و شورا مصوب 20 می 1997 در مورد حفاظت از مصرف کنندگان در ارتباط با قرارداد های از راه دور.
- دستور العمل/EU 83/2011 پارلمان اروپا و شورا مصوب 25 اکتبر 2011 دربارة حمایت از مصرف کننده.
- دفتر همکاری، درآمدی بر حقوق اسلامی، قم، انتشارات اسلامی، 1364.
- سیوطی، جلال الدین، الأشباه و النظائر، مصر، منشورات دار احیاء الکتب العربیه، مصر، بی تا.
- شرقاوی، جمیل، دروس فی أصول القانون، ج2، قاهره، دار النهضه العربیه، 1966م.
- شهیدی تبریزی، میرزا فتاح، هدایه الطّالب إلی اسرار المکاسب، تبریز، دار الصناعه، 1372ق.
- طباطبایی، سیّد محمدحسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج2، با پاورقی مرتضی مطهری،  قم، انتشارات صدرا، بی تا.
- طباطبایی، سیّد محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج2، تهران، دار الکتب الاسلامیه، بی تا.
- طباطبایی یزدی، سیّد محمّدکاظم، حاشیه المکاسب، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1378ق.
- عاملی، محمد جمال الدین مکی (شهید اول)، القواعد و الفوائد، ج2، تحقیق عبدالهادی حکیم، قم، مکتبه المفید، بی تا.
- غروی اصفهانی، محمدحسین، حاشیه المکاسب، تحقیق محمد آل‏سباع، دار المصطفی،  1418ق.
- فخرالمحقّقین، محمد بن حسن بن یوسف، ایضاح الفوائد، ج1، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، 1388ق.
- قانون آئین دادرسی دادگاه ‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، مصوب 1379.
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
- قانون تجارت الکترونیکی ایران، مصوب 1382.ش.
- قانون مدنی ایران.
- کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قرارداد ها، ج1، چ2، تهران، انتشارات مدرّس، 1372.
- کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق، چ11، انتشارات بهمن برنا، 1371.
- کنوانسیون استفاده از ارتباطات الکترونیکی در قرارداد های بین المللی مصوب 23 نوامبر 2005.م. سازمان ملل متحد.
- مشکینی، علی، اصطلاحات الأصول، قم، انتشارات حکمت، 1348.
- مقررات نمونة تجارت الکترونیکی آنسیترال 1996.م.
- موسوی خمینی، سیّد روح الله، کتاب البیع، ج1، چ4، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، قم، 1410ق.
- نائینی، محمدحسین، منیه الطالب، ج3، تقریرات خوانساری، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1418ق.
- Directive 97/7/EC of the European parliament and of the council of 20 may 1997 on protection of consumers in respect of distance contacts.
-Directive 2011/83/EU of the European parliament and of the council of 25 October 2011 on consumer rights
- Guide to Enactment of the UNCITRAL Model Law on Electronic Commerce 1996.
- Report of the Working Group on Electronic Commerce.
- Segovia, Javier, S.Szozepaniak Piotr, Niedzwie Dzinski (2013), Ecommerce & Intelligent Methods, Spain, Springer.
- Uncitral Model Law on Electronic Signatures with Guide to Enactment 1996, United Nations Publication, New York 1999
- United Nations Convention on the Use of Electronic Communications in International Contracts.
فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی
دوره 9، شماره 17
پاییز و زمستان 1396
دی 1396
صفحه 7-32

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار