بررسی و نقد قلمرو ادلّة فقهی ارث خیار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه تبریز

چکیده

قانون مدنی هر یک از خیارات‌ را بعد از فوت مورّث قابل انتقال به‌ وارث دانسته است. این نظر، به اجماع فقیهان نیز نسبت داده شده است، اما تحقیق حاضر نشان خواهد داد که ادّعای اجماعی بودن چنین حکمی، با اختلاف مشهور فقیهان در ارث خیارِ زوج برای زوجه، شرط برای اجنبی، حبوه برای غیر پسر بزرگ، و مجلس بیع با فوت یکی از متعاقدین متعارض است و از آنجا که طریق اصلی سنجش صحّت و بطلان یک مسأله فقهی، بررسی ادلّة آن مسأله است، لذا باید قلمرو ادلّة فقهی به ارث رسیدن خیار بررسی شده تا موضع حقوق امامیّه در ارث خیار از آن ادلّه تحصیل و ارائه گردد. مقالة حاضر درصدد این کار برآمده و آن را با روش استنباط از منابع معتبر حقوق امامیّه و استناد به روش کتابخانه‌ای به انجام رسانده است و این مطلب، مهمّ ترین یافته تحقیق محسوب می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study and Criticism of Juridical Scope of Evidence in Inheritance Option

نویسنده [English]

  • Heydar Bagheri Asl
Tabriz University
چکیده [English]

Civil law has known each of the rescissions transferable to heir after the death of praepositus. This opinion has been attributed to jurisconsults' consensus but recent research will show that claim of being consentant of this judgement conflicts with disagreement of well-known jurisconsults in rescission of inheritance 1.Husband for wife, 2.Condition for alien, 3.primogeniture for except of big son, 4.session of sale with death of one of the parties of contract. Since the main way of validity and nullity deliberation of juridical issue is studying itsevidence so it should be studied juridical scope of evidence in inheritance option so that standpoint of twelve shi'ite muslims law acquires and presents from evidence in it. Recent article wants to do this and it has done it with the method of inference from valid sources of twelve shi'ite Muslims law and on the strength of library method. This subject-matter is important finding of this research.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rescission
  • Inheritance
  • Right
  • Judgement
  • Juridical Evidence

مراجع

-­ قرآن کریم.
- ابن ابی‌جمهور، محمد بن علی بن ابراهیم احسائی، عوالی الّلآلی العزیزیّه فی الأحادیث الدّینیّه، تحقیق مجتبی عراقی، قم، مؤسسه سیّد الشهداء، 1403 ق.
- ابن ادریس حلّی، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج2، چ2، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1410 ق.
- ابن حنبل، احمد، مسند أحمد، ج2، بیروت، دار صار، بی تا.
- ابن زهره حلبی، حمزه بن علی، غنیه النزوع الی علمی الأصول و الفروع، تحقیق ابراهیم بهادری، قم، مؤسسه الامام الصادق(ع)، 1417 ق.
- ابن ماجه قزوینی، محمد بن یزید بن ماجه، سنن إبن ماجه، تحقیق محمد فؤاد عبدالباقی، بیروت، دار الفکر، بی تا.
- اردبیلی، احمد (مقدّس اردبیلی)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح إرشاد الاذهان، تحقیق مجتبی عراقی، علی پناه اشتهاردی و حسین یزدی اصفهانی، ج19، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1403 ق.
- انصاری(شیخ)، مرتضی، المکاسب، ج6، تنظیم گروه تحقیق آثار شیخ انصاری، مجمع الفکر الاسلامی، قم، 1420 ق.
- انصاری(شیخ)، مرتضی، فرائد الاصول، تحقیق عبدالله نورانی، ج2، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1407 ق.
- جبعی ­عاملی، زین الدّین بن علی (شهید ثانی)، مسالک الأفهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج 1 و 3، تحقیق و نشر مؤسسه معارف اسلامی، قم، 1413 ق.
- حرّ عاملی، محمّد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، تصحیح محمّد رازی، ج17، بیروت، دار احیاء التراث، 1387 ق.
- حسینی ­عاملی، سیّد محمدجواد، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلّامه، تحقیق محمّدباقر خالصی، ج4، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1419 ق.
- حسینی شیرازی، سیّد محمد، إیصال الطّالب، ج5، تهران، مؤسسه اسماعلیان،1480ق.
- حلّی، حسن بن یوسف بن مطهّر اسدی(علامه)، قواعد الأحکام فی معرفه الحلال و الحرام، ج 1 و2، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1411 ق.
- حلّی، حسن بن یوسف بن مطهّر اسدی(علامه ، تذکره الفقهاء، ج1، المکتبه الرضویه لاحیاء الآثار الجعفریّه، قم، بی تا.
- حلّی، نجم الدین جعفر بن حسن(محقق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج2، بیروت، مؤسسه المعارف الاسلامیه، 1415 ق.
- طباطبائی، سیّد علی، ریاض المسائل فی بیان الأحکام بالدّلائل، ج8، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، 1404 ق.
- فخرالمحقّقین، محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلّی، إیضاح الفوائد فی شرح إشکالات القواعد، ج1، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، 1388 ق.
- محقّق ثانی(کرکی)، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج4، قم، تحقیق و نشر مؤسسه آل البیت(ع)، 1408 ق.
- مظفر، محمّدرضا، أصول الفقه، ج2، چ2، نجف، دار النعمان، 1386 ق.
- نراقی، ملّا احمد، مستند الشّیعه، ج14، تهران، المکتبه المرتضویّه، 1369 ق.
 
فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی
دوره 9، شماره 16
اردیبهشت 1396
صفحه 93-128

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار