قاعده‌ فقهی «إقامه الحدود إلی الامام»

نویسندگان

چکیده

این مقاله مضمون، تاریخچه و مستندات قاعده فقهی «اقامه الحدود الی الامام» را توضیح می‌دهد. به موجب این قاعده که در حقوق جزای نوین با عنوان اصل قضایی بودن مجازات‌ها شناخته می‌شود تنها مقامات صلاحیت-دار مجازند که در امور مربوط به مجازات مداخله کنند. مقاله با توجه به مستندات کافی از قرآن مجید، سنت و اجماع فقیهان آن را قاعده‌ای استوار و قطعی قلمداد می‌کند. بررسی‌متون مربوط به ادوار گوناگون فقه نشان می‌دهد که گرچه قاعده کمتر همچون قاعده‌ای مستقل مورد بحث قرار گرفته، مضمون آن در کنار نظم اجتماعی در کانون توجه فقیهان بوده است. قاعده در دیدگاه رایج اغلب همچون قاعده‌ای استثناءپذیر به شمار آمده است. ولی این نوشتار از دیدگاه استثناء ناپذیری آن حمایت کرده و بی‌توجهی عملی به مفاد آن را نمونه بی‌توجهی به احکام اسلام دانسته است؛ امری که به نوبه خود می‌تواند مایه هرج و مرج و آسیب به امنیت قضایی شهروندان شود. افزون بر این، بسیاری دیگر از نهاد های مهم حقوقی اسلام مانند «اصل قانونی بودن» و «فرض برائت» تنها در سایه شناسایی این قاعده معنای روشنی پیدا می کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Jurisprudential Rule of the ‘Exclusive Authority of Imam to Implement Punishments’

نویسندگان [English]

  • M. Zolfaghari
  • R. Nobahar
چکیده [English]

This article explains the content, history and evidence for the jurisprudential rule of ‘Exclusive Authority of Imam to Implement Punishments’. According to this rule, which has been known in modern criminal law as the principle of judiciality of punishment, it is only authorized officials who are allowed to become involve in issues related to punishment. Based on convincing evidence from the Holy Qur’an, the tradition of Prophet Muhammad and infallible Imams (p.b.u.them), and the consensus of jurists, this article assumes that the rule exists among other strong and certain Islamic rules. Referring to various jurisprudential texts from different historical periods of fiqh, this article demonstrates that even though the rule has been hardly discussed as an independent rule, the content of the rule along with the concept of social order have been among serious concerns of Muslim jurists from the beginning. In the traditional view, however, the rule has not been accepted as a categorical rule and it is often believed that it might allow for exceptions in certain cases. The article has argued in favor of the unconditionality of the rule and suggested that ignoring the content of the rule in practice is an evident example of ignoring Islamic teachings and would lead to chaos and harm to the security of citizens. Moreover, many other basic Islamic legal institutions like the ‘principle of legality’ and ‘presumption of innocence’ are meaningful only when this rule is accepted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic jurisprudence (fiqh)
  • Punishment
  • principle of legality and judiciality
  • Presumption of innocenc