موقعیت و مبانی ارزش گذاری محیط زیست و لزوم مقابله با آلاینده ها در فقه اسلام

نویسندگان

چکیده

در تحلیل فقهی، محیط زیست در شمار ارزش‌هایی است که در چارچوب مقاصد شریعت حفظ آنها ضروری و مقابله با هر نوع تهدیدی علیه آنها الزامی است. تأمین و تداوم مصالح مقصود شرع که در سه سطح ضروریات، حاجیات و تحسینیات دسته بندی می‌شوند، به نوعی با حمایت از محیط زیست ملازمه پیدا می‌کند. مصلحت را محافظت از مقاصد شرع و سد ذریعه را تحریم رفتارهای مضر به مصالح مشروع؛ دانسته‌اند. بر این اساس مصلحت و سد ذریعه را می‌توان دو مبنای تئوریک ارزش‌گذاری محیط زیست و دفع مفاسد و مضرات از آن دانست. این نظریه‌ها که البته پیوند آشکاری با قوعدی چون «لاضرر» دارند، در مجموع می‌توانند مبنایی شرعی برای تدوین یک نظام ملی پایدار و فراگیر درباره‌ی محیط زیست و پشتوانه‌ای اسلامی برای مشارکت فعال در برنامه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی مربوط به محیط زیست به دست دهند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Situation and basics of evaluation of environment and necessity of confrontation to the pollutants in Islamic Jurisprudence

نویسندگان [English]

  • J. Omidi
  • F. Yousefi Pour
چکیده [English]

Environment, in juristic analysis, is among the values that their protection, in the frame of religious purposes, is necessary and confrontation with any threats against them is obligatory. The preparation and continuation of public interests which are purpose of divine law, classify into three levels of Necessities, Needs and Improvements, so that each one is somehow correlated with protecting environment. Maslahat (Public interest) is believed to be the protection of religious purposes and sadde zarieh (Prohibition of evasive legal device) is thought to be the prohibition of detrimental behaviors to legal public interests. Accordingly, Maslahat and sadde zarieh are considered as two theoretical basis of environment evaluation and repulsion of corruptions and harms from the environment. These theories that evidently relate to the rules such as “no loss” can be, on the whole, legal basis for providing the comprehensive and stable national system concerning environment, and Islamic support for active participation in regional and international programs about environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • figh
  • Environment
  • Maslahat (public interest)
  • Sadde zarieh (prohibition of evasive legal device)
  • la dharar (no loss)