بررسی فقهی رابطه نامتعارف زوجین و نسبت آن با تمکین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران.

10.22075/feqh.2023.28907.3432

چکیده

از جمله مباحث فقهی ذیل بحث مهریه و نفقه - نیازمندی های عرفی در زندگی مشترک - بحث از تمکین یعنی انجام وظایف زوجیّت توسّط زوجه در دو ساحت عامّو خاصّ می باشد که امتناع از آن باعث نشوز و خروج زن از تعهدّات همسری می گردد. آمادگی برای رابطه جنسی، یکی از مصادیق تمکین خاصّ به شمار آمده و صورت نامتعارف آن اگرچه طبق فتوای مشهور، محکوم به جواز همراه با کراهت گردیده است اما دلایل اقامه شده بر لزوم تمکین زوجه نسبت به این صورت از رابطه جنسی، یعنی «روایات حقوق زوج» و «آیه 223 سوره بقره: حَرث و کشتزار بودن زوجه» تاب مقاومت در برابر روایت ابن ابی یعفور - که ناظر به عدم وجوب اجابت چنین خواسته ای بوده - و نیز مخاطرات جسمی این نوع از رابطه را نداشته و به رغم این که فتاوای زیاد و در حدّ شهرت از فقهای متقدّم و متأخّر بر لزوم تمکین حتی نسبت به این نوع از رابطه وجود دارد فتوای صحیح، عدم وجوب تمکین زوجه در اجابت خواسته های نامتعارف زوج در رابطه جنسی می باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Anal Intercourse Relations between the Spouses and its Connection with the Sexual Submission of the Wife from Islamic Jurisprudence

نویسنده [English]

  • Ehsan Ghobad
Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Islamshahr Branch, Islamic Azad University, Islamshahr, Iran.
چکیده [English]

One of the Islamic jurisprudence topics discussed under the issue of alimony and dowry (the customary entitlements of the wife) is the issue of her sexual and non-sexual submissions. The wife’s willful refusal to submit to her husband causes her not to fulfill her marital duties. Readiness to have sexual intercourse is one of the instances of a woman’s submission and in the case of the uncustomary anal submission, although according to famous Fatwas such acts are disapprovingly permitted but the adduced reasons (i.e., the traditions related to rights of husband and the 223rd verse of Surah Al-baghara) for the obligatoriness of such anal submissions for women cannot stand against the reasons adduced by Ibn Abi Yafur’s tradition (which states the unobligatoriness of submitting to such anal requests) and the physical dangers of having such anal intercourses. Accordingly, it appears that the correct Fatwa in such cases is the unobligatoriness of women’s submission to the anal requests of their husbands despite the existence of Fatwas on the obligatoriness of anal submission of women among new and old Islamic canonists.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sexual Intercourse
  • Anal Intercourse
  • Submission
  • Refusal of a Woman to Fulfill Marital Duties
  • Comparison

مراجع

- قرآن کریم.
- ابن ادریس حلّی، محمد بن احمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج2، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- اصفهانی(فاضل هندی)، محمد بن حسن (1416ق)، کشف اللّثام و الابهام عن قواعد الاحکام، ج2 و 7، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (1419ق)، فرائد الاصول، ج2، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
- انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (1425ق)، کتاب المکاسب، ج1، چ7، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
- بحرانی(صاحب حدائق)، یوسف بن احمد (1409ق)، الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، ج3، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- بروجردی، سیدحسین (1420ق)، نهایه التقریر فی مباحث الصلاه، ج1و2، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1413ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج2و7و8، قم: مؤسسه معارف اسلامی.
- جمعی از نویسندگان زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودی (1382)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج1و 5، قم: مؤسسه دائره المعارف اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
- جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق)، الصّحاح تاج اللغه، ج2و3، چ4، بیروت: دار العلم للملائین.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن (1414ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج2و20، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
- حسینی اشکوری، سید احمد (1405ق)، رسائل الشریف المرتضی، ج1، تهران: چاپخانه سید الشهداء علیه السلام.
- حسینی روحانی، سید محمدصادق (1429ق)، فقه الصادق علیه السلام، ج21، قم: هاتف.
- حسینی شاهرودی، محمود (بی تا)، کتاب الحجّ، ج1، تقریر: محمدابراهیم جناتی، قم: انصاریان.
- حکیم، سید محمدتقی (1429ق)، القواعد العامّه فی الفقه المقارن، تهران: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.
- حلبی، سید حمزه بن علی بن زهره (1417ق)، غنیه النزوع الی علمی الاصول و الفروع، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
- حلی(علامه)، حسن بن یوسف(بی تا)، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، ج2، قم: موسسه نشر اسلامی.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1420ق)، تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه، ج4،  قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
-حلی(علامه)، حسن بن یوسف(1419ق)، قواعد الاحکام، ج3، چ1، قم: موسسه نشر اسلامی.
- حلّی(محقق)، جعفر بن حسن (1408ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج2، چ2، قم: اسماعیلیان.
- حلی(محقق)، جعفر بن حسن(1410ق)، المختصر النافع فی فقه الامامیه، چ3، تهران: موسسه بعثت
- حلّی، یحیی بن سعید(1405ق)، الجامع للشرایع، چ1، قم: موسسه سیدالشهداء علیه السلام.
- خمینی(امام)، سید روح الله (1410ق)، الرسائل، ج1، قم: اسماعیلیان.
- خمینی، سید مصطفی (1418ق)، تحریرات فی الاصول، ج5، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خوانساری، سید احمد (1405ق)، جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، ج4، چ2، تهران: صدوق.
- خوئی، سید ابوالقاسم (1407ق)، کتاب النکاح، ج1، قم: دار الهادی.
- راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد (1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار القلم.
- رضوان طلب، محمدرضا؛ موسوی جوردی، طیبه سادات (1400)، بررسی و تحلیل روایات وارده پیرامون وطی غیر متعارف، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 24، 115-142.
- سیستانی، سید علی (1414ق)، قاعده لاضرر و لاضرار، قم: دفتر آیه الله سیستانی.
- صافی، شیخ لطف الله (1423ق)، فقه الحجّ، ج1، چ2، قم: مؤسسه حضرت معصومه سلام الله علیها.
- صدر(شهید)، سید محمدباقر (1408ق)، مباحث الاصول، ج4، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- صدوق(شیخ)، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی (1413ق)، من لایحضره الفقیه، ج3، چ2، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
- صفایی، حسین؛ امامی، اسدالله (1388)، مختصر حقوق خانواده، چ21، تهران: میزان.
- طباطبائی حکیم، سید محسن (1391ق)، مستمسک العروه الوثقی، ج14، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- طباطبائی یزدی (صاحب عروه)، سید محمدکاظم (1419ق)، العروه الوثقی فیما تعمّ به البلوی، ج5، چ1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- طریحی، فخرالدین بن محمد (1381)، مجمع البحرین و مطلع النیرین، ج2 و4، تهران: مرتضوی.
- طوسی(ابن حمزه)، ابوجعفر عمادالدین بن علی (1408ق)، الوسیله، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1400ق)، النهایه فی مجرّد الفقه و الفتاوی، چ2، بیروت: دار الکتب العربیه.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن بن (1387ق)، المبسوط فی فقه الامامیه، ج4و6، چ3، تهران: المکتبه المرتضویه.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن بن (1390ق)، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، ج3، قم: دار الکتب الاسلامیه.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن بن (1407ق)، کتاب الخلاف، ج4، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- فاضل آبی، حسن بن ابی طالب (1408ق)، کشف الرموز، ج2، قم: دار الحدیث.
- فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (1426ق)، القاموس المحیط، ج8، بیروت: مؤسسه الرساله.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1430ق)، الکافی، ج11، قم: دار الحدیث.
- معین، محمد (1386)، فرهنگ فارسی، تهران: بهزاد.
- مفید(شیخ)، محمد بن محمد بن نعمان (1413ق)، المسائل الطوسیه، تحقیق: ابوالحسن علوی، قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید(ره).
- مکارم شیرازی، ناصر (1377)، انوار الفقاهه فی أحکام العتره الطاهره، ج1و3، قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب علیهما السلام.
- مکارم شیرازی، ناصر (1428ق)، انوار الأصول، ج3، چ2، قم: امدرسه الامام علی بن ابی طالب علیهما السلام.
- موسوی بجنوردی، سید حسن (1377)، القواعد الفقهیه، ج3، قم: الهادی.
- موسوی قزوینی، سید علی (1427ق)، تعلیقه علی معالم الاصول، ج7، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1432ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج29و31، چ7، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- نراقی، مولی احمد بن محمدمهدی (1415ق)، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج16، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
- نظری توکلی، سعید؛ کراچیان ثانی فاطمه (1397)، قلمرو حقوق همسر در روابط زناشویی از منظر فقه و حقوق خانواده، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 19، 359-378.
مطالعات فقه و حقوق اسلامی
دوره 16، شماره 36
در حال تکمیل شدن
آذر 1403
صفحه 109-134

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار