سیایت کیفری در حمایت از بزه دیدگان جنایات تروریستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

2 استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه حقوق، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران.

10.22075/feqh.2023.29170.3461

چکیده

حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر به مرکز تجارت جهانی و ساختمان پنتاگون در آمریکا، تنها در یک روز بیش از ۳۰۰۰ قربانی در بر داشت. بازنده اصلی اقدامات و حملات تروریستی، بزه دیدگانی هستند که این اقدامات اصولاً و ابتدائاً تجاوز به حقوق اولیه و اساسی آنها چون حقّ حیات، آزادی و مالکیّتشان می باشد. اهمیت جایگاه حمایت از بزه دیدگان جنایات تروریستی تا جایی است که جبران خسارت آنان با روش مرسوم در خسارت زدایی سایر جرایم، نامناسب و ناکارمداست. در حال حاضر، جنایات تروریستی با چهره های متغیّر و بزه دیدگان متعدد و متفاوت خود حیات بشر را تهدید می کند که موجب طرح و پژوهش توصیفی - تحلیلی این مسأله در این نوشتار شده است که حمایت کارآمد از  بزه دیدگان  تروریسم، مقتضی اتّخاذ چه سیاست و تدابیری در نظام های کیفری است؟ بنا به یافته های پژوهش، جبران واقعی خسارت بزه دیدگان از تروریسم بر مبنای موازین حقوق بین الملل بشر دوستانه، نیازمند همگرائی و برنامه های اقدام بین المللی است. خسارت بزه دیدگان از اقدامات تروریستی باید بدون تبعیض و صرفنظر از ملیّت، نژاد، رنگ، مذهب، جنسیّت و به صورت منصفانه، متناسب و به موقع جبران گردد. تسهیل فرایند خسارت زدائی از بزه دیدگان تروریسم مقتضی مداخله بخش های عمومی و خصوصی در جهت ترمیم ضرر و زیان مادی و معنوی آنان، صرفنظر از شناسائی عوامل اینگونه اقدامات است: تصویب قانون خاصّ حمایت از بزه دیدگان تروریسم، افزایش اختیارات پلیس در شناسائی، دستگیری و توقیف مظنونان به اقدامات تروریستی، تأسیس اداره رسیدگی به بزه دیدگان تروریسم، تجویز مداخله سازمان های مردم نهاد در اعلام  وقوع جرائم تروریستی و طرح شکایت و حضور مؤثّر در جریان دادرسی، ارائه خدمات و مساعدت قضائی رایگان به بزه دیده و  اطلاع رسانی به موقع آنان از روند دادرسی، ارائه خدمات پزشکی و درمانی فوری و رایگان، معافیت بزه دیده و خانواده آن از هرگونه مالیات و هزینه های قضائی و درمانی، استفاده از منابع و ظرفیّت های شرکت های بیمه، کمک های مردمی، تأسیس صندوق خاص حمایت از بزه دیدگان تروریسم و پرداخت فوری خسارات وارده به بزه دیدگان از جمله راهکارهای حمایت کارآمد از اینگونه بزه دیدگان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criminal policy in support of victims of terrorist crimes

نویسندگان [English]

  • Saeed Nasimi 1
  • Hamid Masjedsaraei 2
  • Mohammad Hassan Hassani 3
1 PhD student in Criminal Law and Criminology, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran.
2 Professor of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Semnan University, Semnan, Iran: Correspondence author
3 Assistant Professor, Department of Law, Damghan University, Damghan, Iran.
چکیده [English]

The terrorist attacks of 1 September to the World Trade Center and the Pentagon building in the United States, in just one day, resulted in more than 300 victims. The main losers of terrorist acts and attacks are the victims of the view that these actions are essentially the violation of their basic rights, such as their right to life, liberty and property. The importance of supporting the victims of terrorist crimes is to the point that their compensation is inappropriate and inadequate by the conventional method of damaging other crimes. Right now، Terrorist crimes with variable figures and different victims threaten human life and cause descriptive-analytical research of this issue in this article that supports Efficient of terrorism offenders, what policies and measures are appropriate in criminal systems؟ According to the findings of the study, the real compensation of victims of terrorism based on the standards of international humanitarian law requires co-ordination and international action plans. Damage of victims from terrorist acts should be compensated without discrimination, regardless of nationality, race, color, religion, gender, and fairly, proportionate and timely. Facilitating the process of deleterization of the victims of terrorism is appropriate for the intervention of the public and private sectors to repair their material and spiritual losses, regardless of the identification of the factors of such actions: Adopting a special law for the protection of terrorism victims, increasing the powers of the police in identifying, arresting and arresting suspected terrorist acts, establishing the Office for the Investigation of Terrorism Victims، prescribing interference by NGOs in announcing the occurrence of terrorist crimes and filing complaints and effective presence in the proceedings، Providing free judicial services and assistance to the affected offenders and timely informing them of the proceedings, providing immediate and free medical and medical services، Exemption of the victim and its family from any taxes and judicial and medical expenses, use of resources and capacities of insurance companies, public assistance، Establishment of a special fund to support the victims of terrorism and immediate payment of damages to the victims are among the effective strategies for supporting such criminals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • criminal policy
  • protection of victims
  • terrorist crimes
- اتنف، رنالد (1383)، رهیافت جرم شناختی و بزه دیده شناختی به تروریسم، ترجمه: علی حسین نجفی ابرندآبادی، مجله تحقیقات حقوقی، 39، 342-317.
- استول، مایکل؛ لایمن، مایکل؛ پاتر، گری؛ فلوری، موریس؛ هیگینز، روزالین؛ پترس غالی،  پترس؛ کاسسه، آنتونیو؛ آرون شوارتز، دیوید؛ بوریه، ژاک؛ فلمینگ، پیتر؛ دردیان، جیمز (1384)، تروریسم (تاریخ؛ جامعه شناسی؛ گفتمان؛ حقوق)، چ2، ترجمه: عباس باقرپوراردکانی، علیرضا طیب، زهرا کسمتی، اسماعیل بقایی‌هامانه، سیدقاسم زمانی، وحید بزرگی، تهران: نی.
- الیاسی نیا، ابوالفضل؛ عارف نیا، طیبه (1399)، واکاوی تأثیر اذن بزه دیده در مسئولیت کیفری و مدنی بزهکار با نگاهی به سیر قانونگذاری در ایران، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 23، 67-96.
- خامه ای، انور (1381)، شاه کشی در ایران و جهان(جامعه شناسی و تاریخ تروریسم)، تهران: چاپخش.
- رایجیان اصلی، مهرداد (1384)، بزه دیده شناسی حمایتی در پرتو اعلامیه اصول بنیادی عدالت برای بزه دیدگان و قربانیان سوء استفاده از قدرت، مجله پژوهش های حقوقی، 7، 29-53.
- رایجیان اصلی، مهرداد (1384)، بزه دیده شناسی حمایتی، تهران: دادگستر.
- زهر، هوارد (1383)، عدالت ترمیمی، ترجمه: حسین غلامی، تهران: مجد.
- غلامی، حسین (1393)، عدالت ترمیمی، چ5، تهران: سمت.
- کاتوزیان، ناصر (1394)، قانون مدنی در نظم کنونی، چ54، تهران: میزان.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین؛ غلامی، حسین؛ محمودی، فیروز؛ محمدی، قاسم (1384)، میزگرد: عدالت برای بزه دیدگان، مجله حقوقی دادگستری،  52و53، 8-74.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1374)، جرم شناسی (بزه دیده شناسی)، تقریرات دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، تهران.
- والین،کوک (1385)، قربانیان و شهود در جنایات بین المللی: از حقّ حمایت تا حقّ بیان، ترجمه توکل حبیب زاده و مجتبی جعفری، مجله حقوقی بین المللی، 34، 56-33.
- Lioyd and Kagancoff Stern(2002) , Compensation policies for victims of terroris.
- Maria alva, (2007), The right to compensation for victims of terrorist, University cattolica.