نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حامد رستمی نجف آبادی ¹
• عابدین مؤمنی ²
• حسن عبدلیان پور ³

¹ استادیار گروه فقه و حقوق امامیه دانشگاه مذاهب اسلامی تهران (نویسنده مسئول)

² استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران

³ مدرس دانشگاه و پژوهشگر دوره دکتری حقوق جزا و جرم شناسی

چکیده

امروزه از مباحث مبتلابه بحث اذن در تصرف اموال و مسئولیّتی است که پس از این اذن، برای اذن دهنده و اذن گیرنده اهمیّت پیدا می‌کند. متأسفانه علی‌رغم غنای مباحث مربوط به مسئولیت مدنی در حقوق ایران و فقه شیعی، مسائل مربوط به مسئولیت مأذون چندان مورد توجه قرارنگرفته و بحث آن بطور پراکنده در ضمن عقود اذنی یا سایر موارد مطرح شده‌است. افراد در عین زیستن در کنار یکدیگر، دارای مالکیّت، زندگی و حریم خصوصی هستند، که امکان راه‌یابی در محدوده اختصاصی یکدیگر را ندارند، ولی در عین ایجاد محدوده اختصاصی، بی‌نیاز از همدیگر نیستند و جهت بهره‌مندی از دارایی‌های اختصاصی یکدیگر معاملات در جامعه ایجاد گردیده، که با یک نظم حقوقی مردم از یکدیگر بهره می‌برند، به این‌صورت که با عقد، ایقاع، اباحه، تصرف إذن در اقدامات، به یکدیگر خدمت کرده، و در جامعه از یکدیگر استفاده می‌کنند. اثر و إذن که رفع حرمت و مسئولیت مدنی و کیفری از مأذون است، از جهت آن‌که در نظام حقوقی برگرفته از شرع صادر می‌شود، نباید منافات با حکم الهی داشته‌باشد، زیرا حکم الهی بر إذن متدین مقدم است، و اگر صادر کننده إذن و پذیرنده إذن با حکم الهی منافات پیدا کند، إذن صوری است و واقعی نیست و اگر مأذون بر اساس آن إذن عملی نسبت به مال یا جان یا حیثیّت کسی انجام دهد، از مسئولیت آن عمل مبرّا نیست، حتی کیفر هم بابت عمل او اعمال می‌شود و فقط در محدوده إذن واقعی که در طول حکم شرعی باشد، از هر گونه مسئولیّت مبرّا خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

• إذن
• مأذون
• مسئولیّت
• ضمان
• حکم الهی
• مالکیّت

عنوان مقاله [English]

A comparative study of the responsibility of the authorized to commit a crime in Iranian jurisprudence and law

نویسندگان [English]

• Hamed Rostami Najafabadi ¹
• Abedin Moumeni ²
• Hasan Abdolianpour ³

¹ Assistant Professor of Jurisprudence and Imamia Law, University of Islamic Religions, Tehran (correspondence author)

² Professor of Islamic Law and Islamic Law School of Islamic Theology and Islamic Studies of Tehran University

³ PhD student in criminal law and criminology, Islamic Azad University, Kish International Branch

چکیده [English]

While living together, humans have property, life and privacy, which do not have the possibility of finding their way in each other's exclusive area, but while creating an exclusive area, they do not need each other, and in order to benefit from each other's exclusive assets, they do transactions. It is created in the society, where people benefit from each other with a legal system, in such a way that they serve each other through contracts, Iqaa, Abaha, possession of permission in actions, and they use each other in the society. The effect and permission, which removes the sanctity and civil and criminal liability of the authorized person, due to the fact that it is issued in the legal system derived from religion, it should not conflict with the divine decree, because the divine decree precedes the permission of religious people, and if the issuer If the person who accepts the permission contradicts the divine decree, then the permission is formal and not real, and if the authorized person performs an action based on that permission against someone's property, life, or dignity, he is not exempted from the responsibility for that action, even punishment is imposed for his action. and only within the scope of the real permission that is during the Shariah ruling, he will be exempt from any responsibility.

کلیدواژه‌ها [English]

• So
• authorization
• responsibility
• guarantee
• divine decree
• ownership