بررسی تطبیقی امکان تعمیم شیوه های خاصّ جبران خسارت در اسناد بین المللی به حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق ، واحد کاشان ، دانشگاه آزاد اسلامی کاشان ، ایران

چکیده

در حقوق داخلی، برخی از شیوه های جبران خسارت ناشی از نقض تعهّدات قراردادی همچون الزام به اجرای تعهّد، فسخ قرارداد و مطالبه خسارت، با آن چه که در اسناد بین المللی مقرّر شده است مشترک هستند؛ لیکن برخی از شیوه های موجود در این اسناد، در حقوق ایران راه نداشته و خاصّ آنها می باشند. جریمه قضایی، پرداخت بهره، تقلیل ثمن و بازفروش کالا از این قبیل اند. با عنایت به پیشرفت و افزایش چشمگیر روابط قراردادی در میان افراد جامعه، تقویت حقوق داخلی در این عرصه ضروری به نظر می رسد. در اسناد بین المللی مقرّراتی راجع به شیوه های جبران خسارت وجود دارد که  به لحاظ کمّی و کیفی، امکان بیشتری را برای جبران منصفانه و کامل خسارات فراهم می آورد؛ بنابراین تعمیم آنها به حقوق داخلی، هدف از تحقّق مسئولیّت یعنی جبران کامل خسارت را به نحو مقتضی فراهم خواهد ساخت. هرچند در حقوق داخلی امکان پرداخت بهره به لحاظ شرعی ممکن نیست اما پیش بینی سایر شیوه های بین المللی مذکور، حقوق ایران  را در این زمینه تقویت خواهد نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative study of the possibility of generalization of specific remedies in International documents to Iranian law

نویسنده [English]

  • Mohammad Mahdi Masoumi
Assistant Professor, Department of Law, Kashan Branch, Kashan Islamic Azad University, Iran
چکیده [English]

In domestic law, some forms of remedies for breach of contractual obligations, such as the obligation to execute a commitment, termination of a contract and claim for damages, are in common with what is stated in international documents. However, some of the practices in these documents are not in Iranian law and are specific. Such as judicial penalty, interest payments, price Reduction, and resale of goods. Given the progress and dramatic increase in contractual relationships amongst the community, strengthening domestic rights in this field seems necessary. International documents contain regulations on remedies that, in quantitative and qualitative terms, allow for fair and complete compensation for damage. Therefore, their generalization to domestic law will provide the objective of realization of liability, the full compensation of damages, as appropriate. However, it is not possible to pay legal interest in domestic law, but predicting other international remedies will strengthen Iranian law in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Remedies؛ Contractual liability؛ International document
  • Breachof contract؛ Iranian law
- ابن ادریس حلّی، محمّد بن احمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج2، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- احسائی، ابن ابی جمهور (1410ق)، الأقطاب الفقهیّه علی مذهب الامامیه، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
- اخلاقی، بهروز؛ امام، فرهاد (1379)، اصول قراردادهای تجاری بین المللی (ترجمه و  تحقیق)، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش.
 - امامی، سید حسن (بی تا )، حقوق مدنی، ج1، تهران: اسلامیّه.
- انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین ( 1415ق)، کتاب المکاسب، ج5 و6، قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم.
- پارساپور، محمدباقر؛ حسینی، سید میلاد؛ شاهی، احد (1394)، قابلیّت جمع شیوه های جبران خسارت قراردادی در حقوق اسلام و ایران در مقایسه با اسناد بین المللی ، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 3 ، 1-28.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1413ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج3 و10، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
- حبیبی، بهنام (1393)، اصول حقوق قرارداد اروپایی، چ2، تهران: مجد.
- حسینی روحانی، سیدصادق (1429ق)، منهاج الفقاهه، ج6، چ5، قم: أنوار الهدی.
- حسینی مراغی، سید میرعبدالفتاح (1417ق)، العناوین الفقهیه، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. 
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1414ق)، تذکره الفقهاء، ج17، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
- حلّی(محقق)، جعفر بن حسن (1412ق)، نکه النهایه، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- خوئی، سید ابوالقاسم (1410ق)، منهاج الصالحین، ج2، قم: مدینه العلم.
- سبحانی تبریزی، جعفر (1423ق)، دراسات موجزه فی الخیارات و الشروط، قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
- شعاریان، ابراهیم؛ ترابی، ابراهیم (1389)، اصول حقوق قراردادهای اروپا و حقوق ایران، تبریز: فروزش.
- شهیدی، مهدی (1386)، آثار قراردادها و تعهّدات، چ3، تهران: مجد. 
- صفایی، سید حسین (1375)، حقوق مدنی و حقوق تطبیقی( مجموعه مقالات)، تهران: میزان.
- صفایی، سید حسین (1387)، قواعد عمومی قراردادها، چ6، تهران: میزان. 
- طاهری، حبیب الله (1418ق)، حقوق مدنی، ج2، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. 
- طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم (1409ق)، العروه الوثقی، ج2، چ2، بیروت: مؤسه الاعلمی للمطبوعات.
- طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم (1421ق)، حاشیه المکاسب، ج2، چ2، قم: اسماعیلیان.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1400ق)، النهایه فی مجرّد الفقه والفتاوی، چ2، بیروت: دار الکتاب العربی.
- عاملی(شهید اول)، محمّد بن مکّی (بی تا )، القواعدوالفوائد، ج2، قم: مفید.
- عاملی، زین الدین بن علی(شهید ثانی) (1410ق )، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج4، چ ا1، قم، کتابفروشی داوری
- قاسمی، محسن (1384)، جبران خسارت نقض قرارداد در کنوانسیون بیع بین المللی کالا، حقوق ایران، فرانسه، مصر و لبنان، تهران، مجله حقوقی بین المللی، 32، 139-220
- کاتوزیان ناصر (1383)، قواعدعمومی قراردادها، ج4، چ2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- مرادی، روح الله؛ بادینی، حسن؛ کریمی، عباس؛ افشارنیا، طیب (1400)، قابلیّت جبران ضرر اقتصادی ناشی از نقض تعهّدات قراردادی: مطالعه تطبیقی در حقوق قراردادهای تجاری بین المللی، فقه و حقوق ایران، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 24،  411-438.
- مستقیمی، بهرام؛ طارم سری، مسعود (1377)، مسئولیت بین المللی دولت، تهران: دانشکده حقوق دانشگاه تهران.
- موسی پور، میثم (1394)، ترجمه کنوانسیون بیع بین المللی کالا، بی نا (وبلاگ اندیشه های حقوقی).
- نجفی(صاحب جواهر)، محمّد حسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج23، چ7، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- نراقی، ملا احمد (1417ق)، عوائد الایّام فی بیان قواعد الاحکام و مهمّات مسائل الحلال و الحرام، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- European Union Studies Center , ( 2001) , Principles of European Contract Law( PECL)-
- European Group on Tort Law , ( 2005) , Principles of European Tort Law
-Frey, Martin A. & coworkers, ( 2007), An Introduction to the Law of Contracts, New York, West Legal Studies (Thomson Learning), 3thed
- Honnold, John, ( 2009 ), Uniform Law for International Sales under the 1980 United Nations Convention, Pace Law School Institute of International Commercial Law, 2thed
- Huber, Peter & Mullis, Alastair, ( 2007), The CISG A new textbook for Student and practitioners, Germany, Sellier.European law publishers
- Institute of International Pour Iunification du Drout prive ( UNIDROUT ) ,( 2004) , Principles of International Commercial Contracts
- Lando, Ole & coworker, (2019), The Principles of European Contract Law, Parts 1 and 2, prepared by the Commission on European Contract Law, The Hugh, London, Kluwer Law International
-  United Nations Commission on International Trade Law , (1980) , United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods
- UNCITRAL  Digest of Case Law on the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods, United Nations, New York (2012), Retrieved from the website address: http://www.uncitral.org/.