نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانش آموخته دکتری رشته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
در سال‌های اخیر و با ورود برخی از شاخه‌های فلسفه معاصر (مثل معرفت‌شناسی) به علوم دینی، لزوم به کارگیری این مبانی جدید در علم و معرفت دینی بیش‌ازپیش موردتوجه قرارگرفته است؛ اگرچه در اصول فقه نیز به‌عنوان یکی از علوم دینی تا حدودی به توجیه معرفتی پرداخته‌شده اما این موارد به‌صورت تفصیلی مورد ارزیابی قرار نگرفته و یا بامعرفت شناسی متداول تفاوت‌هایی اساسی دارد. در این مقاله پس از طرح مسئله حجیت ذاتی قطع به عنوان باورِ واقع نما و نقش این نظریه در علم اصول فقه، یکی از مشهورترین (و شاید کامل‌ترین) نظریه‌های معرفتیِ اصولی در خصوص شیوه به دست آوردن باور موجه به نام "نظریه توالد ذاتی" شهید صدر آورده شده، سپس مورد ارزیابی و نقد قرار خواهد گرفت. به نظر می رسد علیرغم تلاش شهید صدر برای تبیین چگونگی توجیه معرفتی در علم اصول فقه، باز هم فضای ذهنیت گرایانه در مسئله حجیت ذاتی قطع بر عینیت گرایی نظریه توالد ذاتی و مسئله استقراء غلبه دارد؛ از همین روی ضروری است بار دیگر به تبیین های عینیت گرایانه و کاربست لوازم آن در اصول فقه توجه شده و در سازوکار واقع گرایی متافیزیکی در خصوص احکام الهی به وسیله نظریه های اصولی تجدید نظر شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The epistemology of essential production theory
نویسنده [English]
- Mohammad hosein Safaee
Shahid Beheshti University
چکیده [English]
In recent years and with the entrance of some branches of contemporary philosophy (such as epistemology) into religious knowledge, the necessity of applying these new grounds in religious knowledge take notice of many more than ever. Although in Principles of Islamic jurisprudence (usul al-fiqh) as one of religious knowledges, justification of knowledge is considered to some extent, but the aforementioned factors aren't examined in detail or its way of justification has radical differences with common epistemologies. In this paper, after posing essential validity of certainty as a realistic belief and the role of this theory in usul al-fiqh, one of most famous (and perhaps most perfect) Usuli’s knowledge theories concerning the method of obtaining justified belief, called “production theory” which is introduced by martyr sadr, will be put forth, consider and criticize. It seems that despite martyr sadr’s attempts for explaining the method of knowledge justification in usul al-fiqh, still in essential validity of certainty, the subjectivist theme of essential production theory and induction problem is bolder than objectivism. On account of that, paying attention to objectivist explanations and applying its entailments in usul al-fiqh become necessary again and the mechanisms of metaphysical realism concerning divine orders must be revised by Usuli theories.
کلیدواژه‌ها [English]
- certainty
- validity
- realisticity
- probability calculus
- essential production
)