نویسندگان
استادیار فقه و حقوق اسلامی دانشگاه سمنان
چکیده
چکیده
در نظام حقوقی اسلام « نفی حکم یا تکلیف » و نیز بعضی از احکام شرعی مطابق با اصل دانسته شده و اصل، مستند بسیاری از احکام قرار گرفته است، با وجوداین که وسعت به کارگیری اصل، به وسعت فقه بوده و در تمامی ابواب آن به کار می‌رود، بدون تبیین خاصّی از آن و با تردید از مفهوم و معنای اصل سخن به میان آمده است و معانی متفاوتی برای آن ذکر گردیده، در حالی که معیاری برای ترجیح یک معنا بر معنای دیگر ارائه نشده است به طوری که تردید در مفهوم اصل، فراگیر بوده و شامل تمام مکاتب حقوقی و مذاهب فقهی در اسلام می شود. براساس ویژگی‌هائی که اصل دارد، اصل‌هائی که قواعد اولیه زندگی هستند از اصل‌هائی که مدلول ادّله شرعی می-باشند از هم تفکیک شده، و بیان گردیده که فقه اسلامی بر اصولی که قواعد اولیه زندگی هستند بناگردیده به طوری که « اصل، بر عدم تکلیف» قرار داده شده و بر اساس اصل، هم باید تکلیف‌گرائی در نگرش فقهی را نفی کرده و هم آزادی‌های مطلوب که حقّ اولیّه بشر است را تأمین نمود؛ در ضمن نسبت به ارجاع به اصل تسامحاتی صورت می گیرد به طوری که بعضی اصل‌هائی فرض شده‌اند که از قواعد اولیه و عقلائی زندگی بشر محسوب نمی‌شوند. در مقاله حاضر ضمن بیان این تسامحات، پیشنهاد شده است که اصل‌هائی که مقتضای نظام طبیعی زندگی هستند از اصل هائی که جنبۀ فرضی و تصوّری دارند با بررسی هر یک از آنها تمییز داده شوند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Considering Principle in the Islamic Legal System
نویسندگان [English]
- A. Momeni
- Hamid Masjedsaraie
Semnan University
چکیده [English]
Abstract
In the Islamic legal system, denying a commandment or
a legal capacity and also some of the legal commandments
conform to principles, and principles are indeed the basis of
many decrees. Although the application of the principles is as
spread as the jurisprudence, and they are used in all of its
fields, there is not a specific clarification and a certain concept
or definition for them. In fact, there are lots of meanings
specified for them, while there is not a criterion to prefer one
over another therefore, there is a pervasive uncertainty in the
concept of principles in every legal school and juridical
religion in Islam. Based on the specifications of the principles,
those which are the life initial regulations are separated from
the ones that are the intendments of the legal evidence and it
is stated that the Islamic jurisprudence is based on the
principles which are the life main regulations, therefore the
main regulation is that there is no legal capacity, and
according to the principle, adhering to legal capacity in
judicial point of view must be denied and also the desirable
freedom which is humans primary right should be provided
moreover there are some tolerances with respect to referral to
principles, so some of the principles are not really life main
and rational regulations. Besides outlining these tolerances,
this paper suggests that the principles which are the
necessities of life natural system are different from the ones
that are theoretical and whimsical.
کلیدواژه‌ها [English]
- Principle
- legal capacity
- freedom
- initial regulations
- commandment
)