نقش علم قاضی در احراز عنف و اکراه در جرائم منافی عفّت؛ بررسی ‌های نظری و تجربه‌ های عملی

جلیل امیدی؛ مرتضی جوانمردی صاحب؛ ژیلا مرادپور

دوره 11، شماره 20 ، خرداد 1398، ، صفحه 65-94

https://doi.org/10.22075/feqh.2018.14315.1509

چکیده
  در نظام عدالت کیفری ایران، علم متعارف قاضی در اثبات وقایع جزایی و احراز کیفیّات مشدّد آنها معتبر اعلام شده و مصلحت موجود در بزه ­پوشی منافیات عفّت، در جرائم منافی عفّت توأم با عنف یا اکراه کنار گذاشته شده است. اثبات اینگونه جرائم غالباً از راه اقرار و شهادت ممکن نیست؛ لذا بیشتر بزه ‌دیدگان از حمایت نظام عدالت کیفری محروم مانده، و ...  بیشتر

مجازات مکرِه ثالث در جرائم مستوجب حدّ

حمیدرضا کلانتری؛ محمد ابراهیم شمس ناتری؛ احمد حاجی ده آبادی

دوره 11، شماره 20 ، خرداد 1398، ، صفحه 249-278

https://doi.org/10.22075/feqh.2019.16399.1825

چکیده
  شفافیّت و جامعیّت، از ویژگی ‌های بارز قانون کارآمد است. مقنّن در ماده‌ 151 قانون مجازات اسلامی 1392 مجازات مکرِه در جرائم موجب تعزیر را به صراحت، مجازات مباشر بزه ارتکابی بیان نموده و قسمت اخیر ماده‌ مذکور مقرّر می‌ دارد: «در جرائم موجب حدّ و قصاص طبق مقرّرات مربوط رفتار می ‌شود.» اکراه در جنایت موضوع مواد 380 ـ 375 قانون مذکور، با ...  بیشتر

جریان قاعده اهمّ و مهمّ در اکراه به قتل

رضا الهامی؛ حسن پورلطف اله

دوره 10، شماره 19 ، دی 1397، ، صفحه 9-36

https://doi.org/10.22075/feqh.2018.7714.

چکیده
  اکراه، از جمله عواملی است که به موجب حدیث رفع و ادلّه دیگر، تکلیف و مسئولیت را از مرتکب جنایت برداشته است، ولی مشهور فقهای امامیّه، اکراه در قتل را استثناء کرده و  قائل شده اند به این­ که در صورت ارتکاب قتل، شخص مکرَه قصاص می شود. سؤال اصلی این تحقیق آن است که بر فرض پذیرش نظر مشهور، هرگاه تهدیدی که از جانب مکرِه صادر می ­شود، مهمّ ...  بیشتر

تأثیر اکراه در ایقاع

جعفر سلمان زاده؛ مصطفی عباسی

دوره 10، شماره 18 ، شهریور 1397، ، صفحه 183-202

https://doi.org/10.22075/feqh.2018.12990.1319

چکیده
  عدم نفوذ، نظریّه ای غالب نسبت به وضعیّت عقد اکراهی است که به صورت یک حکم بدیهی در ادبیّات حقوقی ایران جریان دارد، به همان میزان که این حکم شایع و شناخته شده می باشد حکم ایقاع اکراهی، مبهم، غریب و مورد تردید است، برخی دیدگاه ها با استدلال بر وحدت مبانی و عمومات عقد و ایقاع بر این باور هستند که باید حکم ایقاع اکراهی را نیز همانند عقد اکراهی ...  بیشتر

واکاوی اراده، قصد و رضا در فقه اسلامی و حقوق ایران

محمدعلی خورسندیان؛ حانیه ذاکری‌نیا

دوره 1، شماره 1 ، بهمن 1388، ، صفحه 73-99

https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1847

چکیده
  چکیده شک نیست که اراده از مختصات انسان است؛ لیکن در چیستی آن، فلاسفه و متکلمین دیدگاه‌های متفاوتی دارند. شکل‌گیری اراده در انجام هر عملی به‌ویژه عمل حقوقی ـ‌ که مورد بحث ما در این نوشته است ـ طی مراحلی صورت می‌پذیرد که عبارتند از: 1- تصور وجود عمل 2- سنجش میزان نفع و ضرر 3- تصدیق لزوم انجام عمل (رضا) 4- تصمیم 5- اجرا. برای تحقق هر عمل حقوقی، ...  بیشتر